Een berichtje in het nieuws van deze week: “Jeroen Bosch Ziekenhuis verliest EPD-zaak”. De Portugees/Amerikaanse ICT-leverancier Alert zou een nieuw ziekenhuisinformatiesysteem (ZIS) met elektronisch patiëntendossier (EPD) implementeren, maar schoot daarbij volgens het Jeroen Bosch ziekenhuis tekort. Dat kan gebeuren, en dan ligt de stap naar de rechter voor ontbinding van contract en een schadevergoeding voor de hand.
Managementkwaliteit
In dit conflict loopt het echter anders en het Jeroen Bosch Ziekenhuis verliest de zaak. Dat geeft te denken over de kwaliteit van managers, ICT-medewerkers en de projectstructuur die ervoor is opgetuigd. Geen enkele ondernemer zal namelijk een contract voor miljoenen euro’s afsluiten als niet volkomen duidelijk is wat hij ervoor krijgt, met welke kwaliteit, in welk tijdsbestek en welk aantal en kwaliteit van medewerkers nodig is. Daar wordt de gebruikelijke business case, -wat kost het en wat levert het op-, op gebouwd. Een ja tegen een dergelijk ICT-contract betekent dat management, ICT-afdeling en gebruikers aan de bak moeten om het systeem te implementeren en tot bloei te brengen.
Eindproduct
Niet makkelijk, we geven het onmiddellijk toe, en het vraagt veel, heel veel aan kennis, kunde en inzet en dan met name op het gebied van verandering. Een strakke marsroute, gestructureerd overleg.
‘Acta non verba’, voor de mooie woorden was er tijd in het voorbereidings- en selectietraject. En bij de implementatie loopt het heel vaak mis in de ziekenhuizen. In principe zijn ziekenhuizen behoudende organisaties en in het laatste decennium heeft de politiek ook nog eens zijn intrede gedaan. Iedere verandering staat gelijk aan een stroperig traject, gelardeerd met politieke en management terminologie, waarmee het werkelijke probleem wordt verhuld.
Bij de inrichting van het (verander)project wordt daar te weinig rekening mee gehouden. Het resultaat is dat het meer gaat kosten dan begroot, het langer duurt, er meer mensen ingeschakeld moeten worden en de kwaliteit van het eindproduct ook niet je-van-het-is. De mooie cijfers in de business case verdwijnen als sneeuw voor de zon en de overschrijding van het budget is een feit. Zoals we bij politieke organisaties gewend zijn, moet er een schuldige worden gevonden. En die schuldige vind je natuurlijk niet in de organisatie. Het management heeft de zaak volledig onder controle. Laat het in deze case nu niet gelopen zijn zoals het management had verwacht.
Marktwerking
De geleerde lessen? In 2006 is de marktwerking in de zorg ingevoerd en dit is het zoveelste bewijs dat de ziekenhuisorganisatie daar absoluut niet klaar voor is. Waarom niet? Omdat een politieke organisatie zich bij uitstek niet leent voor ondernemen.
Er is weer eens onnodig gemeenschapsgeld verbrandt zonder dat daar een sanctie tegenover staat. De zorgverzekeraar, als financier, dient hier in te grijpen en er paal en perk aan te stellen. Vergoeding van de verloren investering aan de verzekeringskas is het minste wat gevraagd mag worden. Het voert de druk op, om als ziekenhuis echt te gaan ondernemen. Je schouders voor verspilling van verzekeringsgelden ophalen is een schoffering van je verzekerden.
Regie zorg ICT
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis is zeker niet het enige ziekenhuis waar de implementatie van de ICT faalt. Gezien de andere genoemde lessen dringt zich een centrale regie van de zorg-ICT op. In economisch barre tijden toch maar met beide benen op de grond en gezamenlijk investeren in één ICT ziekenhuisnetwerk?