Het carpaaltunnel syndroom (CTS) is een verdrukking van de mediane zenuw in de hand. De mediane zenuw bevindt zich aan de palmkant van de hand (ook wel de carpaaltunnel genoemd). Deze zenuw zorgt voor gevoel in de duim, wijsvinger, middelvinger en een deel van de ringvinger. Het levert de impuls aan de spier naar de duim. CTS kan optreden in één of beide handen. Zwelling in de pols veroorzaakt de compressie. Het kan leiden tot gevoelloosheid, zwakte en tintelingen aan de zijkant van de hand in de buurt van de duim.
Wat zijn de oorzaken van CTS?
De pijn in de carpale tunnel is te wijten aan overmatige druk in de pols en op de mediane zenuw. Ontsteking kan zwelling veroorzaken. De meest voorkomende oorzaak van deze ontsteking is een onderliggende medische aandoening, die zwelling in de pols veroorzaakt en soms belemmerde doorbloeding. Enkele van de meest voorkomende aandoeningen in verband met CTS zijn:
- diabetes
- schildklier disfunctie
- vochtretentie van zwangerschap of menopauze
- hoge bloeddruk
- auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis
- breuken of trauma aan de pols
CTS kan worden verergerd als de pols herhaaldelijk wordt overbelast. Continue beweging van de pols draagt bij aan zwelling en compressie van de mediane zenuw. Dit kan het gevolg zijn van:
- positionering van de polsen tijdens het gebruik van het toetsenbord of de muis
- langdurige blootstelling aan trillingen door het gebruik van handgereedschap of elektrisch gereedschap
- elke herhaalde beweging die de pols overbelast, zoals pianospelen of typen
Wie loopt risico op CTS?
Vrouwen hebben drie keer meer kans op CTS dan mannen. CTS wordt het vaakst gediagnosticeerd in de leeftijd van 30 tot 60 jaar. Bepaalde omstandigheden verhogen het risico voor het ontwikkelen van diabetes, hoge bloeddruk, en artritis.
Leefstijlfactoren, die het risico op CTS kunnen verhogen, zijn roken, hoge zoutinname, sedentaire levensstijlen een hoge Body Mass Index (BMI).
Taken die herhaaldelijke polsbeweging veroorzaken zijn:
- productiewerk
- lopende band werk
- veel werken aan toetsenborden
- bouwwerkzaamheden
Mensen werkzaam in deze beroepen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van CTS.
Wat zijn de symptomen van CTS?
De symptomen worden meestal gevonden in de zenuwbaan, als gevolg van compressie van de mediane zenuw. De hand kan vaak “in slaap vallen”. Andere symptomen zijn:
- gevoelloosheid, tintelingen en pijn in de duim en de eerste drie vingers van de hand
- pijn en tintelingen in de arm
- polspijn ’s nachts
- zwakte in de spieren van de hand
Hoe wordt CTS gediagnosticeerd?
Artsen kunnen CTS diagnosticeren met behulp van een combinatie van de medische geschiedenis, een lichamelijk onderzoek en zenuwgeleiding tests.
Een lichamelijk onderzoek omvat een gedetailleerde evaluatie van de hand, pols, schouder en nek om te controleren op andere oorzaken van de zenuwdruk. De arts zal kijken naar de polsen voor tekenen van gevoeligheid, zwelling en eventuele misvormingen. Deze zal ook het gevoel in de vingers controleren en de kracht van de spieren in de hand.
Zenuwgeleiding onderzoeken zijn diagnostische tests, die de geleidingsnelheid van de zenuwimpulsen kan meten. Als de zenuwimpuls naar de hand langzamer is dan normaal, dan is er sprake van CTS.
Hoe wordt CTS behandeld?
Behandeling van CTS hangt af van hoe ernstig de pijn en symptomen zijn en of er sprake van zwakte is. In 2008 heeft de Academie voor Orthopedische Chirurgen richtlijnen vrijgegeven voor de effectieve behandeling van de carpale tunnel. De aanbeveling was om te proberen om carpaal tunnel pijn onder controle te krijgen, indien mogelijk zonder operatie.
Niet-chirurgische opties zijn:
- het vermijden van posities, die de pols te veel uitrekken
- polsspalken die de hand in een neutrale positie houden, vooral ’s nachts
- milde pijnmedicatie en medicijnen om ontstekingen te verminderen
- behandeling van eventuele onderliggende aandoeningen, die kunnen ontstaan, zoals diabetes of artritis
- steroïde injecties in het carpale tunnel gebied om ontstekingen te verminderen
Een operatie kan nodig zijn als er ernstige schade is aan de mediane zenuw. Chirurgie voor CTS omvat het doorsnijden van de band van weefsel in de pols, die de mediane zenuw kruist om de druk op de zenuw te verminderen. Factoren die succes of falen bepalen zijn leeftijd van de patiënt, duur van de symptomen, diabetes mellitus en als er zwakte is (dat meestal een laat teken is). Het resultaat is meestal goed.
Preventie CTS
CTS kan voor een groot deel worden voorkomen door het doorvoeren van veranderingen in levensstijl, die de risicofactoren voor het ontwikkelen van CTS verminderen. Behandeling van aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk en artritis vermindert het risico op het ontwikkelen van CTS.
Met zorgvuldige aandacht voor de houding van de hand en het vermijden van activiteiten die de pols overbelasten zijn ook belangrijke strategieën voor het verminderen van de symptomen. Fysiotherapeutische oefeningen kunnen ook nuttig zijn.
Wat zijn de vooruitzichten op lange termijn?
Vroege behandeling van CTS door fysiotherapie en veranderingen in levensstijl kan leiden tot aanzienlijke verbetering op lange termijn en het elimineren van symptomen.
Onbehandelde CTS zou kunnen leiden tot blijvende schade aan de zenuwen, invaliditeit en verlies van de handfunctie.