Borderline persoonlijkheidsstoornis – BPS

Posted on juli 8, 2017 by Koos Dirkse

Mentale gezondheid

Borderline Personality Disorder (BPD) is een ernstige psychische aandoening, die wordt gekenmerkt door een patroon van voortdurende instabiliteit in stemmingen, gedrag, zelfbeeld en functioneren. Deze ervaringen leiden vaak tot impulsieve acties en onstabiele relaties. Een persoon met BPD kan intense episodes van woede, depressie en angst ervaren, die van slechts enkele uren tot dagen kunnen duren. Sommige mensen met BPD hebben daarnaast psychische stoornissen, zoals stemmingsstoornissen, angststoornissen en eetstoornissen, samen met drugsmisbruik, zelfschade, zelfmoordgedrag en zelfmoord. Terwijl geestelijke gezondheidsdeskundigen over het algemeen het erover eens zijn, dat het label “borderline personality disorder” zeer misleidend is, bestaat er nog geen nauwkeuriger term.

Tekenen en symptomen
Mensen met BPD kunnen extreme stemmingswisselingen ervaren en kunnen onzekerheid tonen over wie ze zijn. Als gevolg daarvan kunnen hun interesses en stemmingen snel veranderen.

Andere symptomen zijn onder meer:

Verwoede pogingen om echte of verbeelde verlatenheid te vermijden (verlatingsangst);
Een patroon van intense en onstabiele relaties met Partners, familie, vrienden en geliefden, die vaak van extreme warmte en liefde (idealisatie) naar extreme afkeer of woede (devaluatie) verloopt;
Verstoord en onstabiel zelfbeeld of zelfgevoel;
Impulsief en vaak gevaarlijk gedrag, zoals ondoordachte uitgaven, onveilige seks, drugsmisbruik, roekeloos rijden en overmatig eten;
Terugkerend zelfmoordgedrag of bedreigingen of zelfschadelijk gedrag, zoals snijden;
Intense en zeer veranderlijke stemmingen, met poses van enkele uren tot enkele dagen;
Bang worden als mensen ‘te dichtbij komen’ en deze dan keihard afstoten en negeren. Ook degenen, waarom je geeft en je willen helpen;
Chronische gevoelens van leegte;
Ongepaste, intense woede of problemen met woede beheersen;
Stress gerelateerde paranoïde gedachten;
Het hebben van ernstige dissociatieve symptomen, zoals het gevoel van buitengesloten te zijn, zichzelf van buiten het lichaam te observeren, of de relatie met de werkelijkheid te verliezen.

Het lijkt erop dat gewone gebeurtenissen symptomen kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld, mensen met BPD voelen zich boos en lastig over kleine scheidingen van naasten, zoals vakanties, zakenreizen of plotselinge veranderingen van plannen. Studies tonen aan dat mensen met deze aandoening woede kunnen zien in een emotioneel neutraal gezicht en sterker reageren op woorden met negatieve betekenissen dan mensen die deze aandoening niet hebben.

Sommige van deze tekens en symptomen kunnen worden ervaren door mensen met andere geestelijke gezondheidsproblemen (PTSS, ADHD, ADD, angststoornis, etc) – en zelfs door mensen zonder geestelijke ziekte – en betekenen niet dat ze BPD hebben. Het is belangrijk dat een gekwalificeerde geestelijke hulpverlener een grondige evaluatie uitvoert om te bepalen of een diagnose van BPD of andere psychische aandoeningen aanwezig is om te helpen bij de behandeling als dat nodig is.

Test en diagnose
Een erkende hulpverlener, die ervaring heeft met het diagnosticeren en behandelen van psychische aandoeningen, zoals een psychiater, psycholoog of klinische maatschappelijk werker, kan BPD diagnosticeren op basis van een grondig interview en een uitgebreid medisch onderzoek, dat kan helpen bij het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken van symptomen. De gekwalificeerde geestelijke hulpverlener kan vragen stellen over symptomen en persoonlijke en familiale medische geschiedenissen, inclusief eventuele geschiedenis van psychische aandoeningen. Deze informatie kan de geestelijke hulpverlener helpen bij de beste behandeling. In sommige gevallen kunnen medische aandoeningen symptomen hebben die overlappen met BPD, waardoor het moeilijk is om BPD te onderscheiden van andere psychische aandoeningen. Bijvoorbeeld, een persoon kan gevoelens van depressie beschrijven, maar mag geen andere symptomen aan de aandacht van de geestelijke gezondheidszorg geven.

Risicofactoren
De oorzaken van BPD zijn nog niet duidelijk, maar onderzoek suggereert dat genetische-, hersen-, milieu- en sociale factoren waarschijnlijk een rol spelen.

BPD komt ongeveer vijf keer meer voor als een persoon een nauw familielid heeft (eerste graad biologische familieleden) met de stoornis.
Veel mensen met een BPD-rapport hebben traumatische gebeurtenissen in het leven meegemaakt, zoals misbruik, agressie of verlatenheid tijdens de kindertijd. Anderen kunnen zijn blootgesteld aan onstabiele relaties, agressieve partners en vijandige conflicten. Sommige mensen met BPD hebben echter geen geschiedenis door trauma. En veel mensen met een geschiedenis door traumatische gebeurtenissen hebben geen BPD.
Onderzoeken hebben aangetoond, dat mensen met BPD structurele en functionele veranderingen in de hersenen hebben, met name in gebieden die impulsen en emotionele regulering controleren (rechter hersenhelft). Echter, sommige mensen met vergelijkbare veranderingen in de hersenen hebben geen BPD. Meer meer onderzoek is nodig om de relatie tussen hersenstructuur en functie en BPD te begrijpen.

Onderzoek naar BPD is gericht op het onderzoek naar biologische en milieu risicofactoren, met speciale aandacht voor het feit dat vroege symptomen op een jongere leeftijd kunnen ontstaan dan eerder werd gedacht. Wetenschappers bestuderen ook manieren om de stoornis eerder in adolescenten te identificeren.

Behandelingen en Therapieën
Echter, met een nieuwere en goede behandeling ervaren veel mensen met BPD minder of minder ernstige symptomen en een verbeterde levenskwaliteit. Veel factoren beïnvloeden de tijd die nodig is om symptomen te verbeteren, nadat de behandeling begint. Het is daarom belangrijk dat mensen met BPD en hun geliefden geduldig zijn en tijdens de behandeling passende ondersteuning krijgen. Mensen met BPD kunnen zich herstellen.

Als u denkt dat u BPD hebt, is het belangrijk om de juiste behandeling te zoeken.
Onderzoeken tonen aan dat BPD-patiënten, die nooit hersteld zijn, waarschijnlijk meer chronische medische aandoeningen kunnen ontwikkelen en minder kans hebben op gezonde levensstijlkeuzes. BPD is ook geassocieerd met een hoge mate van zelfschade en zelfmoordgedrag.

Als u denkt dat u zichzelf zal schaden of zelfmoordneigingen heeft, vertel dan iemand die direct kan helpen.
Bel uw hulpverlener als u er al met één werkt. Als u niet met een erkende geestelijke hulpverlener werkt, bel dan uw arts of ga naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis in een noodsituatie.

De onderstaande behandelingen zijn slechts enkele van de opties die beschikbaar zijn voor een persoon met BPD. Het onderzoek naar behandelingen is echter nog in een zeer vroeg stadium. Meer onderzoek is nodig om de effectiviteit van deze behandelingen te bepalen, die het meest kunnen profiteren en hoe het beste behandelingen kunnen worden geleverd.

Psychotherapie
Psychotherapie is de belangrijkste behandeling voor mensen met BPD. Huidig onderzoek suggereert dat psychotherapie sommige symptomen kan verlichten, maar verdere studies zijn nodig om beter te begrijpen hoe goed psychotherapie werkt.
Psychotherapie kan één-tegen-één worden verstrekt tussen de therapeut en de patiënt of in een groepsopstelling. Sessies onder leiding van een therapeut kunnen helpen mensen met BPD te leren hoe ze met anderen kunnen communiceren en hoe ze zich effectief kunnen uiten. Het is belangrijk dat mensen in de therapie samenkomen en hun therapeut vertrouwen. De aard van BPD kan het moeilijk maken voor mensen met deze aandoening om een comfortabele en betrouwbare band met hun therapeut te handhaven.

Soorten psychotherapie die gebruikt worden om BPD te behandelen, omvatten:

Cognitieve gedragstherapie (CGT): CGT kan mensen met BPD helpen bij het identificeren en veranderen van kernopvattingen en / of gedragingen die onjuiste opvattingen van zichzelf en anderen en problemen vormen die met anderen interageren.
- CGT kan helpen bij het verminderen van een aantal stemmings- en angstsymptomen en verminderen het aantal zelfmoord- of zelfbeschadigende gedragingen.
Dialectische gedragstherapie (DGT): dit soort therapie maakt gebruik van het concept van mindfulness, of zich bewust maken van en attent maken op de huidige situatie en stemmingen. DGT leert ook vaardigheden om intense gevoelens te beheersen, zelfvernietigend gedrag te verminderen en relaties te verbeteren. DGT verschilt van CGT doordat het traditionele CGT-element integreert met aandacht, acceptatie en technieken om het vermogen van een persoon te verbeteren om stress te tolereren en zijn of haar emoties te beheersen. DGT herkent de dialectische spanning tussen de behoefte aan acceptatie en de noodzaak van verandering.
Schema-Gerichte Therapie: Dit type therapie combineert elementen van CGT met andere vormen van psychotherapie die zich richten op reframing schema’s, of de manier waarop mensen zichzelf zien. Deze aanpak is gebaseerd op het idee dat BPD voortkomt uit een disfunctioneel zelfbeeld, mogelijk door negatieve jeugdervaringen. Dit beïnvloedt hoe mensen reageren op hun omgeving, met anderen omgaan en problemen en stress aanpakken.
Systeem Training voor Emotionele Voorspelbaarheid en Probleemoplossing (STEPPS)is een soort groepstherapie die gericht is op het opleiden van familieleden, belangrijke anderen en gezondheidswerkers over BPD en geeft hen leiding over hoe ze consequent met de persoon met de stoornis kunnen communiceren met behulp van de STEPPS-benadering en terminologie. STEPPS is ontworpen om behandelingen aan te vullen die de patiënt kan ontvangen, zoals medicijnen of individuele psychotherapie.

De uitdagingen om dagelijks met een geliefde met BPD te maken te hebben kunnen zeer stressvol zijn en familieleden kunnen onwetend op een manier handelen, dat er nog meer onbegrip ontstaat. Sommige therapieën zijn erop gericht om familieleden hierin te betrekken. Dit soort programma’s helpen gezinnen vaardigheden te ontwikkelen om een familielid beter te begrijpen en te ondersteunen met BPD.

Andere therapieën richten zich op de behoeften van familieleden en helpen hen te begrijpen de obstakels en strategieën om een geliefde met BPD te verzorgen. Hoewel meer onderzoek nodig is om de effectiviteit van de familietherapie in BPD te bepalen, blijkt uit studies over andere psychische aandoeningen dat familieleden kunnen helpen bij de behandeling van een persoon.

Andere vormen van psychotherapie kunnen nuttig zijn voor sommige mensen met BPD. Therapeuten passen vaak psychotherapie aan om beter aan de behoeften van een persoon te voldoen. Therapeuten kunnen ook overgaan van een type psychotherapie naar een andere, mengtechnieken uit verschillende therapieën, of gebruik een combinatie van psychotherapieën.

Medicijnen
Geneesmiddelen mogen niet als primaire behandeling voor BPD worden gebruikt, omdat de voordelen onduidelijk zijn. In sommige gevallen kan een geestelijke gezondheidswerker medicijnen aanbevelen om specifieke symptomen te behandelen, zoals stemmingswisselingen, depressie of andere aandoeningen die bij BPD kunnen optreden. Behandeling met medicijnen kan de zorg van meer dan één medische professional vereisen. Vanwege de hoge kans op zelfmoord bij mensen met BPD, dienen zorgverleners voorzichtig te zijn bij het voorschrijven van medicijnen die dodelijk kunnen zijn in geval van overdosering. Bepaalde medicijnen kunnen verschillende bijwerkingen veroorzaken bij verschillende mensen. Praat met uw arts over wat u van een bepaalde medicatie kunt verwachten.

Andere behandelingen
Sommige mensen met BPD ervaren ernstige symptomen en hebben intensieve, vaak ingewikkelde, zorg nodig. Anderen kunnen sommige poliklinische behandelingen aangaan, maar hebben nooit ziekenhuisopname of noodhulp nodig. Hoewel, in zeldzame gevallen kunnen sommige mensen die deze stoornis ontwikkelen, zonder behandeling verbeteren. De meeste mensen profiteren ervan en verbeteren van hun kwaliteit van leven door behandeling te zoeken.

Hoe kan ik een vriend of familielid helpen die BPD heeft?
Als u iemand kent die BPD heeft, beïnvloedt het u ook. Het eerste en belangrijkste wat u kunt doen is om uw vriend of familielid de juiste diagnose en behandeling te laten krijgen. U kunt wellicht met uw vriend of familielid een afspraak bij de dokter maken. Moedig hem of haar aan om in behandeling te blijven of om andere behandeling te zoeken als de symptomen niet lijken te verbeteren bij de huidige behandeling.

Om een vriend of familielid te helpen kunt u:

Emotionele ondersteuning, begrip, geduld en aanmoediging te bieden. Verandering kan moeilijk en angstaanjagend zijn voor mensen met BPD, maar het is mogelijk om met de tijd beter te worden.
Leer over mentale stoornissen, waaronder BPD, zodat u kunt begrijpen wat uw vriend of familielid ervaart.
Met schriftelijke toestemming van uw vriend of geliefde, ga praten met zijn of haar therapeut om te leren over therapieën en hoe familieleden erbij te kunnen betrekken. Als alternatief kunt u uw geliefde met BPD, die in behandeling is, aan te moedigen om familietherapie te vragen.
Zoek advies van uw eigen therapeut over het helpen van een geliefde met BPD. Het zou niet dezelfde therapeute zijn die je geliefde met BPD ziet.

Nooit opmerkingen negeren over iemands bedoeling of het plan om zichzelf of iemand anders te schaden. Meld dergelijke reacties aan de therapeut of arts van de persoon. In dringende of potentieel levensbedreigende situaties mag u de politie bellen of 112 bellen.

Hoe kan ik mezelf helpen als ik BPD heb?
Omdat de behandeling enige tijd kan duren, kun je, om jezelf te helpen, het volgende ernaast doen:

Praat met uw arts over de behandelingsopties en de behandeling.
Probeer een stabiel programma van maaltijden en slaaptijden te handhaven.
Doe mee aan milde activiteit of oefening om stress te verminderen.
Stel realistische doelen voor jezelf.
Splits grote taken op in kleine, stel een aantal prioriteiten vast, en doe wat je kunt.
Probeer tijd doorbrengen met andere mensen en heb vertrouwen in een vriend of familielid.
Vertel anderen over gebeurtenissen of situaties die symptomen kunnen veroorzaken.
Verwacht niet onmiddellijk, dat uw symptomen geleidelijk worden verbeterd. Wees geduldig.
Identificeer en zoek troostende situaties, plaatsen en mensen.
Blijf vechten met jezelf en tegen deze aandoening.
Drink geen alcohol en gebruik geen illegale drugs – ze zullen waarschijnlijk de zaak verergeren

Zie ook de volgende artikelen:

Tags: borderline, BPD, GGZ, Koos Dirkse

Geef een reactie