Menu

Oververhitting, zonnesteek of hitteberoerte

Hitteprobleem: Symptomen en Behandeling
Een zonnesteek en een hitteberoerte ontstaan door uitdroging. Bij langdurige hoge temperaturen geeft het lichaam, door transpiratie, teveel vocht af. Als dit niet wordt aangevuld door regelmatig te drinken ontstaat er een tekort. Dit heeft tot gevolg, dat de lichaamstemperatuur stijgt. Dit noemt men ‘warmtestuwing’. Door het tekort aan vocht wordt de doorbloeding minder, waardoor het lichaam stopt met transpireren. Komt de lichaamstemperatuur boven de 40 graden Celsius, dan ontstaat een gevaarlijke situatie: veel cellen en weefsel raken beschadigd. Andere vaak voorkomende symptomen zijn misselijkheid , aanvallen , verwarring, desoriëntatie en soms verlies van bewustzijn of coma. Dit noemt men een ‘hitteberoerte’.

    • Een hitteberoerte is de ernstigste vorm van oververhitting van het lichaam en wordt beschouwd als een medisch noodgeval. Als u vermoedt dat iemand een hitteberoerte heeft – ook wel zonnestraal genoemd – bel dan onmiddellijk 112 en verleen direct eerste hulp tot de ambulance arriveert;
    • Een hitteberoerte kan schade aan de hersenen en andere inwendige organen veroorzaken en zelfs de dood tot gevolg hebben. Hoewel de hitteberoerte vooral invloed heeft op mensen ouder dan 50, heeft het ook zijn tol geëist bij gezonde jonge mensen;
    • Een hitteberoerte komt vaak voor als een progressie van mildere oververhitting van het lichaam, zoals hittekrampen , flauwvallen en hitte-uitputting. Maar het kan ook voorkomen als je geen eerdere tekenen had van bevangen raken door de warmte.

Symptomen

  • Stuwende hoofdpijn
  • Duizeligheid en licht gevoel in het hoofd
  • Gebrek aan zweten ondanks de hitte
  • Rode, hete en droge huid
  • Spierzwakte of krampen
  • Misselijkheid en overgeven
  • Snelle hartslag, die sterk of zwak kan zijn
  • Snel, ondiepe ademhaling
  • Gedragsveranderingen zoals verwarring of desoriëntatie
  • Epileptische aanvallen
  • Bewusteloosheid

Wat te doen bij oververhitting
Als u vermoedt dat iemand een hitteberoerte heeft, bel onmiddellijk 112 of breng de persoon direct naar een ziekenhuis. Iedere vertraging op het gebied van medische hulp kan fataal zijn. Terwijl u wacht tot de ambulance arriveert, start u de eerste hulp. Verplaats de persoon naar een koele en schaduwrijk omgeving en verwijder eventuele onnodige kleding. Indien mogelijk, neem de lichaamstemperatuur van de persoon op en start de eerste hulpmiddel om de lichaamstemperatuur terug te brengen naar rond de 38 graden Celsius.

Probeer de volgende koelstrategieën:

  • Houdt de patient koel door flink te ventileren, terwijl zijn of haar huid met een spons of een tuinslang met water wordt bevochtigd.
  • Doe ijspakken onder de oksels, in de lies, de nek en de rug van de patiënt. Omdat deze gebieden rijk zijn aan bloedvaten dicht bij de huid. Hierdoor kan het koelen van de lichaamstemperatuur worden verlaagd.
  • Dompel de patiënt in een douche of bad met koel water.
  • Als de persoon jong en krachtig is en een hitteberoerte heeft kunt u een ijsbad gebruiken om het lichaam te koelen.
  • Gebruik geen ijs voor oudere patiënten, jonge kinderen of patiënten met een chronische aandoening. Dit kan gevaarlijk zijn.

Risicofactoren

  • Een hitteberoerte komt veel voor bij oudere mensen, die geen airconditioning of goede luchtstroom hebben. Andere risicogroepen omvatten mensen van iedere leeftijd, die niet genoeg water drinken, een chronische ziekten hebben of die overmatig alcohol gebruiken.
  • Warmteverlies is sterk gerelateerd aan de warmte-index, die een meting geeft van hoe warm men zich voelt wanneer de effecten van relatieve luchtvochtigheid en luchttemperatuur gecombineerd worden. Een relatieve luchtvochtigheid van 60% of meer belemmert de verdamping van zweet, waardoor het lichaam zichzelf kan afkoelen.
  • Het risico op oververhitting neemt dramatisch toe als de warmte-index naar 35 graden of meer stijgt. Daarom is het belangrijk – vooral tijdens hittegolven – aandacht te besteden aan de warmte-index en ook ervan bewust te zijn dat blootstelling aan volle zonneschijn de gerapporteerde warmte-index met 15 graden kan verhogen.

Als u in een stedelijke omgeving woont, kunt u tijdens een langdurige hittegolf bijzonder gevoelig zijn voor het ontwikkelen van oververhitting, vooral door atmosferische omstandigheden en slechte luchtkwaliteit. In wat bekend staat als het ‘hitte-eiland of urban heat island effect (UHI)’, gaat de temperatuur van asfalt en beton gedurende de dag omhoog en daalt deze uiteindelijk ‘s-nachts weer geleidelijk. Dat resulteert in hogere nachttemperaturen. UHI ontstaat als de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende landelijk gebied.

Risicofactoren die verband houden met oververhitting omvatten:

  • Leeftijd: zuigelingen en kinderen tot 4 jaar en volwassenen ouder dan 65 jaar zijn bijzonder kwetsbaar;
  • Gezondheidscondities: Deze omvatten hart- , long- of nierziekte , obesitas of ondergewicht, hoge bloeddruk , diabetes , psychische aandoeningen, alcoholisme , zonnebrand en eventuele aandoeningen die koorts veroorzaken;
  • Geneesmiddelen: Deze omvatten antihistamines , dieetpillen , diuretica , kalmerende middelen, stimulanten, anti-epileptica, hart- en bloeddrukmedicijnen , zoals bètablokkers en bloeddrukverhogers en medicijnen voor psychiatrische aandoeningen zoals antidepressiva en antipsychotica. Drugs, zoals cocaïne en methamphetamine zijn ook geassocieerd met een verhoogd risico op hitteberoerte.
  • Mensen met diabetes, die een verhoogd risico hebben kunnen hun risico’s onderschatten. Volgens een recente studie die werd gepresenteerd op de jaarlijkse bijeenkomst van het Endocrine Society door onderzoekers van de Mayo Clinic in Arizona, de National Ocean and Atmospheric Administration, en de National Weather Service.
  • Raadpleeg uw arts om te bekijken of uw gezondheidstoestand en medicijnen uw toestand bij oververhitting kunnen beïnvloeden.

Voorkoming van oververhitting
Als de warmte-index hoog is, is het het beste om in een ruimte met airco te verblijven. Als u naar buiten moet, kunt u voorzorgsmaatregelen treffen door deze stappen te volgen:

  • Draag lichtgewicht, lichtgekleurde, losse kleding en een brede hoed.
  • Gebruik een zonnescherm met een zon beschermingsfactor (SPF) van 30 of meer.
  • Drink extra vloeistoffen. Om uitdroging te voorkomen, wordt het algemeen aanbevolen om minstens acht glazen water, vruchtensap of groentesap per dag te drinken. Omdat de hitte-verwante ziekte ook kan voortvloeien uit zoutuitputting, is het raadzaam om een elektrolytrijke sportdrank voor water te vervangen tijdens perioden van extreme hitte en vochtigheid.
  • Neem extra voorzorgsmaatregelen bij het uitoefenen of werken buiten. De algemene aanbeveling is 24 uur vloeistof te drinken, twee uur lichaamsbeweging en nog eens een kwart liter water of sportdrank toe te voegen vlak, voor het sporten. Tijdens het sporten moet u iedere 20 minuten nog eens 250cc water drinken, zelfs als u geen dorst hebt.
  • Annuleer buitenactiviteiten, stel ze uit of verplaats ze naar de koelste gedeelten van de dag.

Andere strategieën voor het voorkomen van hitteberoerte zijn:

  • Controleer de kleur van uw urine. Donkerere urine is een teken van uitdroging. Zorg ervoor dat u genoeg vloeistoffen drinkt om zeer lichtgekleurde urine te handhaven.
  • Meet je gewicht voor en na de lichamelijke activiteit. Het controleren van het verloren watergewicht kan u helpen bepalen hoeveel vloeistof u moet drinken.
  • Vermijdt vloeistoffen die cafeïne of alcohol bevatten, omdat door beide stoffen veel vocht onttrokken wordt en hitteverwante ziekten verergeren. Neem ook geen zouttabletten, tenzij uw arts u heeft verteld dit te doen. De eenvoudigste en veiligste manier om zout en andere elektrolyten te vervangen tijdens warmtegolven is het drinken van sportdranken of fruitsap.
  • Als u een woning hebt zonder ventilatoren of airconditioning, moet u, bij voorkeur tijdens het warmste gedeelte van de dag, minstens twee uur doorbrengen in een ruimte met airconditioning. Houdt de gordijnen, rolgordijnen of jaloezieën tijdens het warmste deel van de dag dicht en open ’s nachts aan beide zijden van uw woning de ramen om ventilatie te creëren.

Nadat u genezen bent van een hitteberoerte, zult u de volgende keer waarschijnlijk gevoeliger zijn voor hoge temperaturen. Dus het is het beste om warm weer en zware oefening te vermijden, totdat uw arts u vertelt dat het veilig is om uw normale activiteiten te hervatten.

Zie ook:

Koos Dirkse