Overmaat
Een overmaat aan vitamine-D of hypervitaminose is een aandoening, waarbij zich abnormaal hoge concentraties vitamine-D in het lichaam bevinden. Dit kan leiden tot vergiftiging. Hypervitaminosen worden voornamelijk veroorzaakt door vetoplosbare vitaminen ( D , E , K en A ), doordat deze langere tijd door het lichaam worden opgeslagen, dan de in water oplosbare vitaminen.
Hypervitaminose
Hypervitaminosis D, oftewel een vitamine D-vergiftiging, is een zeldzame, maar potentieel ernstige aandoening. Het komt voor wanneer u teveel vitamine D opneemt. Het is meestal het gevolg van het nemen van te hoge doses vitamine D-supplementen. Te veel vitamine D kan abnormaal hoge calciuwaarden in het bloed veroorzaken. Dit kan invloed hebben op botten, weefsels en andere organen. Het kan leiden tot hoge bloeddruk, botontkalking en nierbeschadiging, indien dit niet wordt behandeld.
Wat zijn de oorzaken van hypervitaminose D?
U krijgt te weinig vitamine-D via het voedsel binnen of door blootstelling aan de zon. Er zijn echter gevallen gemeld als gevolg van het gebruik van zonnebanken. Er is in de afgelopen jaren een toename van de algemene hypervitaminose D-gevallen. Meestal is dit te wijten aan inname van teveel aan vitamine D dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Als u een multivitamine gebruikt, kijk dan naar de hoeveelheid vitamine D daarin. U heeft mogelijk geen extra calcium en vitamine D nodig als u genoeg vitamine D via uw multivitamine krijgt.
- Sommige voorgeschreven medicijnen die worden gebruikt om hoge bloeddruk te behandelen (thiazide diuretica) en hartziekten (digoxine) kunnen een toename van vitamine D in het bloed veroorzaken;
- Estrogen therapie, langdurige antacids en isoniazide, een antituberculosis medicatie, kan ook een teveel aan itamine D opslag veroorzaken.
De aanbevolen hoeveelheid vitamine D voor de meeste volwassenen bedraagt 600 internationale eenheden (IE) per dag. Artsen kunnen voor een korte tijd een hogere dosis voorschrijven om medische aandoeningen zoals vitamine D-tekort, diabetes en hart- en vaatziekten te behandelen. Dagelijks gebruik van vitamine D-supplementen met een hoge dosis gedurende enkele maanden is giftig. U hebt meer kans om hypervitaminose D te ontwikkelen als u vitamine D-supplementen neemt en andere bestaande gezondheidsproblemen heeft, zoals:
- nierziekte
- leverziekte
- tuberculose
- hyperparathyroïdie
- sarcoïdose
- histoplasmose
Wat zijn de symptomen van hypervitaminose D?
Overmatige hoeveelheden vitamine D in het lichaam kunnen de calciumniveaus in het bloed verhogen. Dit kan leiden tot een aandoening die hypercalcemie (te veel calcium in je bloed) wordt genoemd. Symptomen zijn onder meer:
- vermoeidheid
- verlies van eetlust
- gewichtsverlies
- buitensporige dorst
- overmatige urinering
- uitdroging
- constipatie
- prikkelbaarheid, zenuwachtigheid
- oorsuizen (tinnitus)
- spierzwakte
- misselijkheid, braken
- duizeligheid
- verwarring, desoriëntatie
- hoge bloeddruk
- hartritmestoornissen
Langdurige complicaties van onbehandelde hypervitaminose D omvatten:
- nierstenen
- nierschade
- nierfalen
- overtollige botontkalking
- verkalking (verharding) slagaders en zachte weefsels
- Bovendien kan verhoogd bloedcalcium abnormale hartritmes veroorzaken.
Hoe wordt hypervitaminose D gediagnosticeerd?
Uw arts zal uw medische geschiedenis bekijken en vragen of u extra (receptlose) medicijnen en supplementen gebruikt. Tevens kan de arts ook een lichamelijke onderzoek verrichten en vragen stellen over uw klachten. Als uw arts vermoedt dat u hypervitaminose D heeft, kan hij ondermeer de volgende onderzoeken aanvragen:
- Bloedonderzoeken om vitamine D gehalte, calcium en fosfor te controleren (om te bepalen of nierschade aanwezig is);
- Urine testen om te controleren op overmatige hoeveelheden calcium in de urine;
- Bot röntgenfoto’s om te bepalen of er significant botontkalking is.
Wat is de behandeling voor hypervitaminose D?
Uw arts zal u waarschijnlijk aangeven direct te stoppen met het innemen van vitamine D-supplementen. Hij kan ook aanraden om tijdelijk de hoeveelheid calcium te verminderen. In sommige gevallen kunnen corticosteroïden of bisfosfonaten de afgifte van calcium uit uw botten onderdrukken. Uw arts zal uw vitamine D-waardes vaak controleren totdat ze op normaal waardes uitkomen.
Hoe kan ik hypervitaminose D voorkomen?
Het stoppen of verlagen van inname van vitamine D-supplementen met een hoge dosis kan hypervitaminose voorkomen. De tolerante bovengrens of de maximale dagelijkse inname van vitamine D, die mogelijk niet zal resulteren in gezondheidsrisico’s, is vastgesteld op 4.000 IE per dag. Bijwerkingen zijn aangetroffen bij minder dan 10.000 IE per dag over een langere periode. Uw arts kan ook aanraden om de hoeveelheid calcium in uw dieet te verlagen. Een zorgvuldige controle is nodig totdat uw vitamine D-niveaus weer normaal zijn.
De volgende maaltijden bevatten natuurlijke vitamine D:
- Kabeljauw
- Vette vis, zoals zalm en tonijn
- runderlever
- kaas
- eidooiers
- Sommige paddenstoelen
U kunt ook via voedingsmiddelen het vitamine D verhogen, zoals met melk, sinaasappelsap en yoghurt. Matige blootstelling aan zonlicht is een andere bron van natuurlijke vitamine D. Vijftien minuten of minder met uw armen en benen in de zon is een geweldige manier om het vitamine D-niveau op natuurlijke wijze te verbeteren.
Zie ook:
Vitaminen, belangrijke bestanddelen voor het lichaam!
Vitamine D
Vitaminetekort
Vitamine B12 injectie: Gebruik, voordelen en bijwerkingen
Vitamine K
Vitamine B12-deficiëntie