Spanningshoofdpijn is de meest voorkomende vorm van hoofdpijn. Deze hoofdpijn wordt niet veroorzaakt door ziekte. Deze wordt vaak beschouwd als “normale” hoofdpijn. Andere namen voor spanningshoofdpijn zijn gewone hoofdpijn, spierspanningshoofdpijn en stresshoofdpijn.
De International Headache Society heeft gesuggereerd dat artsen de term spanningshoofdpijn gebruiken, omdat er veel verschillende namen worden gebruikt voor spanningshoofdpijn. Typische spanningshoofdpijn veroorzaakt milde tot matige pijn, meestal aan beide zijden van het hoofd. Er is een drukkend of aanscherpend gevoel. Het is niet pulserend en gaat niet gepaard met misselijkheid. De hoofdpijn wordt niet erger met routinematige lichamelijke activiteit.
De vereniging heeft verschillende categorieën gedefinieerd op basis van hoe vaak spanningshoofdpijn voorkomt en hoe hardnekkig ze zijn:
- Onregelmatige episodes van spanningshoofdpijn
- Minder dan 12 maal per jaar
- Deze kan 30 minuten tot 7 dagen duren
- Frequente episodes van spanningshoofdpijn
- Gemiddeld tussen de 1 en 14 keer per maand
- Deze kan 30 minuten tot 7 dagen duren
- Chronische (aanhoudende) spanningshoofdpijn
- Gemiddeld minimaal 15 keer per maand
- De hoofdpijn duurt uren en kan aanhoudend zijn
- Milde misselijkheid kan soms optreden
De exacte oorzaak van spanningshoofdpijn is onbekend. Maar er lijken verschillende factoren te zijn. Het is gedeeltelijk het gevolg van veranderingen in de manier waarop de zenuwen van hoofd, nek en schouders pijn voelen. Ze worden ook veroorzaakt door veranderingen in de interpretatie van de hersenen van de pijnsignalen die door de spieren in het hoofd en de nek worden gestuurd. Emotionele stress en spierspanning werken waarschijnlijk ook als triggers.
Symptomen
Het belangrijkste symptoom van spanningshoofdpijn is een gevoel van beklemming rond het hoofd. Dit wordt soms omschreven als een “strakke hoedband” of “bankschroef”. Nek- en schouderspieren zijn vaak gespannen en voelen pijnlijk aan. De persoon kan moeite hebben met concentreren en moeite hebben met slapen.
Een persoon kan zowel migraine als spanningshoofdpijn hebben en de symptomen van spanningshoofdpijn en migraine kunnen elkaar overlappen. Beide soorten hoofdpijn kunnen bijvoorbeeld verergeren door felle lichten of harde geluiden. Over het algemeen is migrainehoofdpijn vaak kloppend. Spanningshoofdpijn veroorzaakt een meer constante pijn. Maar de pijn van een migraine- of spanningshoofdpijn kan aanhoudend of kloppend zijn of afwisselen.
Diagnose
Er is geen specifieke test om de diagnose van spanningshoofdpijn te bevestigen. De diagnose wordt bepaald door de beschrijving van de hoofdpijn, andere medische geschiedenis en een normaal lichamelijk onderzoek.
Een computertomografie (CT) -scan of magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) -scan van het hoofd kan worden aangevraagd. Deze beeldvormende tests kunnen worden gebruikt om hoofdpijn te onderzoeken, die gepaard gaat met onverwachte of ongebruikelijke symptomen.
Verwachte duur
Een episodische spanningshoofdpijn kan slechts 30 minuten duren. Maar het kan ook wel 7 dagen blijven hangen. Een chronische spanningshoofdpijn duurt meestal een aantal dagen en een deel of de hele dag. De pijn kan ook aanhouden. De intensiteit van de pijn kan gedurende die tijd fluctueren.
Preventie
Ontspanningstechnieken en het vermijden van stressvolle situaties kunnen spanningshoofdpijn helpen voorkomen. Veel dingen kunnen een spanningshoofdpijn veroorzaken. Het identificeren en corrigeren van één of meer triggers kan de frequentie en ernst van hoofdpijn verminderen.
Behandeling
Onregelmatige episodische spanningshoofdpijn. Vrij verkrijgbare pijnstillers zijn handig, effectief en relatief veilig. Voorbeelden zijn onder meer aspirine, acetaminophen (Tylenol) of ibuprofen (Advil, Motrin). Sommige mensen krijgen meer pijnverlichting met combinatieproducten die cafeïne bevatten.
Het gebruik van een vrij verkrijgbare pijnstiller mag niet meer dan twee of drie dagen per week worden gebruikt. Als pijnstillers vaker worden gebruikt, kan er ‘rebound’-hoofdpijn optreden op de dagen dat er geen medicatie wordt ingenomen.
Frequente episodische en chronische spanningshoofdpijn. Deze hoofdpijn is moeilijker te behandelen. Rebound-hoofdpijn komt vaak voor wanneer pijnstillers worden gestopt. Therapie om hoofdpijn te voorkomen voordat het begint, is een betere strategie dan het nemen van pijnstillers, nadat de hoofdpijn aanwezig is. Er zijn verschillende medicijnen die de cyclus van terugkerende spanningshoofdpijn kunnen doorbreken, zoals naproxen (Naprosyn, Aleve, generieke versies) en amitriptyline (Elavil, generieke versies).
Sommige mensen kunnen hun spanningshoofdpijn zonder medicijnen behandelen. U kunt een ijskompres, verwarmingskussen of massage aanbrengen op alle pijnlijke plekken in de nek en schouders.
Ontspanningstechnieken en diepe ademhalingsoefeningen kunnen helpen om de frequentie en ernst van hoofdpijn te verminderen. Sommige mensen krijgen verlichting met biofeedback of acupunctuur.
Wanneer een professional bellen
De meeste hoofdpijn is ongevaarlijk. Het is geruststellend als men de hoofdpijn kan verlichten zonder medicijnen of met slechts af en toe een pijnstiller.
Hoofdpijn wordt zelden veroorzaakt door een ernstig medisch probleem. Men moet echter de arts bellen of bezoeken als er sprake is van:
- Hoofdpijn die optreedt na hoofdletsel
- Hoofdpijn die gepaard gaat met koorts of braken
- Hoofdpijn geassocieerd met:
- Wazig zicht
- Moeite met spreken
- Gevoelloosheid of zwakte van de armen of benen
- Hoofdpijn die na verloop van tijd in intensiteit of frequentie toeneemt
- Een ‘donderslag’ hoofdpijn of hoofdpijn die gepaard gaat met bewustzijnsverlies
- Hoofdpijn die dagelijks gebruik van pijnstillende medicijnen vereist
Prognose
Onregelmatige episodische spanningshoofdpijn kan meestal met succes worden behandeld met pijnstillende medicatie. Maar het vinden van de juiste combinatie van therapieën om frequente episodische en chronische spanningshoofdpijn te verlichten, kan enkele maanden duren. Na verloop van tijd zullen de meeste mensen minder en minder ernstige hoofdpijn.
Lees ook het hoofdstuk over hoofdpijn.