Speeksel en zijn werking

Speeksel is een vloeistof, die wordt geproduceerd door de speekselklieren in de mond. Het bestaat voornamelijk uit water, maar bevat ook een mengsel van enzymen, elektrolyten, slijm, en antimicrobiële stoffen. Speeksel speelt een belangrijke rol in de mondgezondheid en het spijsverteringsproces. Het heeft een essentiële rol in het lichaam en heeft verschillende belangrijke functies.

Belangrijkste functies van speeksel

1. Voedselvertering
   • Afbreken van koolhydraten
     Speeksel bevat het enzym amylase, dat begint met het afbreken van zetmeel in kleinere suikers, zoals maltose.
   • Vergemakkelijken van slikken
     Speeksel bevochtigt voedsel, waardoor het gemakkelijker door te slikken is en een gladde bolus vormt die door de slokdarm kan glijden.
2. Bescherming van tanden en tandvlees
   • Neutraliseren van zuren
     Speeksel helpt zuren in de mond te neutraliseren, wat beschermt tegen tandbederf (cariës) en erosie van het tandglazuur.
   • Reiniging
     Speeksel spoelt voedselresten en bacteriën weg, wat bijdraagt aan een gezonde mondomgeving.
   • Bescherming tegen infecties
     De antibacteriële stoffen in speeksel, zoals lysozym en lactoferrine, helpen bacteriën in de mond onder controle te houden.
3. Smaakwaarneming
   • Oplossen van smaakstoffen
     Speeksel lost smaakstoffen op uit voedsel, waardoor ze in contact komen met de smaakpapillen en je smaken kunt waarnemen.
4. Bescherming van mondslijmvliezen
   • Smering
     Speeksel houdt de mond vochtig, wat helpt bij het spreken, slikken en bewegen van de tong en lippen.
   • Genezing
     Speeksel bevordert de genezing van kleine wondjes in de mond door groeifactoren en andere herstellende componenten.
5. Thermoregulatie (bij sommige dieren)
   • Afkoelen
     Bij sommige dieren, zoals honden, helpt speeksel bij het reguleren van de lichaamstemperatuur door te hijgen.
6. Communicatie (bij sommige dieren)
   • Feromonen
     Bij bepaalde diersoorten bevat speeksel feromonen, die worden gebruikt voor communicatie, zoals het markeren van territorium of het aantrekken van partners.

Kortom, speeksel is van groot belang voor de spijsvertering, mondgezondheid, smaakwaarneming en bescherming van de mondholte.

De Pijnstillende Werking van Opiorfine: Een Beloftevolle Ontdekking in Pijnbestrijding
In het speeksel van mensen is een natuurlijke stof ontdekt die een krachtige pijnstillende werking heeft. Deze stof, bekend als opiorfine, is een endogene peptide, wat betekent dat het van nature in het lichaam voorkomt. Het werd ontdekt door een team Franse onderzoekers onder leiding van Catherine Rougeot aan het Pasteur Instituut in Parijs. De ontdekking werd voor het eerst gerapporteerd in 2006. Opiorfine is een peptide dat wordt geproduceerd uit het eiwit proenkephalin A en heeft pijnstillende eigenschappen.
Tijdens onderzoeken bij dieren is aangetoond, dat opiorfine krachtiger kan zijn dan morfine, wat het een veelbelovende kandidaat maakt voor de ontwikkeling van nieuwe pijnstillers. Omdat opiorfine van nature in het lichaam voorkomt, zou het mogelijk minder bijwerkingen kunnen hebben dan synthetische opioïden, die vaak verslavend zijn en andere ernstige bijwerkingen hebben. Het onderzoek naar opiorfine is nog in een vroeg stadium, maar het biedt hoop voor nieuwe behandelingen van pijn zonder de nadelen die gepaard gaan met traditionele pijnstillers.

• Wat is Opiorfine?
  Opiorfine is een endogene (lichaamseigen) peptide, voor het eerst geïdentificeerd in menselijk speeksel door Franse wetenschappers in 2006. De stof is afgeleid van de proteïne-proteïnase-remmer enkefalinase, en speelt een rol in het moduleren van pijn en emoties. Hoewel het onderzoek naar opiorfine nog in de beginfase is, zijn de voorlopige resultaten veelbelovend.
• Hoe Werkt Opiorfine?
  Opiorfine werkt door de afbraak van enkefalines te remmen. Enkefalines zijn natuurlijke opioïde peptiden die betrokken zijn bij de regulatie van pijn. Ze binden zich aan opioïde receptoren in de hersenen en het ruggenmerg, wat resulteert in pijnverlichting. In een normale situatie worden enkefalines snel afgebroken door enzymen zoals neutrale endopeptidase (NEP). Opiorfine remt de werking van deze enzymen, waardoor de enkefalines langer actief blijven en de pijnstilling wordt verlengd.
• Vergelijking met Traditionele Pijnstillers
  Wat opiorfine bijzonder maakt, is dat het zijn pijnstillende werking uitoefent zonder de bijwerkingen, die vaak worden geassocieerd met klassieke opioïden. Opioïden, zoals morfine en oxycodon, werken door direct op opioïde receptoren in te werken, wat naast pijnstilling ook leidt tot bijwerkingen zoals verslaving, tolerantie, en ademhalingsdepressie. Opiorfine daarentegen versterkt de werking van de lichaamseigen enkefalines, zonder zelf direct op deze receptoren in te werken, wat het risico op verslaving en andere bijwerkingen mogelijk vermindert.
• Onderzoek en Potentiële Toepassingen
  In diermodellen is aangetoond dat opiorfine even effectief is als morfine bij het verlichten van pijn, zonder de nadelige effecten van opioïden. Deze bevindingen hebben geleid tot de hoop dat opiorfine kan worden ontwikkeld tot een nieuwe klasse van pijnstillers die veiliger en effectiever zijn dan huidige behandelingen.
  Opiorfine zou mogelijk kunnen worden toegepast bij de behandeling van zowel acute als chronische pijn. Daarnaast wordt er gespeculeerd over de rol van opiorfine in de behandeling van andere aandoeningen zoals depressie en angst, aangezien enkefalines ook betrokken zijn bij emotionele regulatie.
• Uitdagingen en Toekomstperspectieven
  Hoewel de ontdekking van opiorfine veelbelovend is, zijn er nog verschillende uitdagingen die moeten worden overwonnen voordat het kan worden toegepast in de klinische praktijk. De productie van opiorfine in voldoende hoeveelheden en het bepalen van de juiste dosering en toedieningsvorm zijn enkele van de obstakels die onderzoekers moeten overwinnen. Daarnaast is meer onderzoek nodig om de veiligheid en effectiviteit van opiorfine bij mensen te bevestigen.

‘Zal ik er een kusje op geven?’
Als een kind een wondje heeft, zeggen ouders vaak: “Zal ik er een kusje op doen?” Speeksel kan een lichte rol spelen bij het verlichten van pijn. Hier zijn een paar redenen waarom een kusje (en dus speeksel) pijn kan helpen verminderen:

1. Kalmerend effect
   Een kusje van iemand die je vertrouwt, kan een gevoel van troost en veiligheid geven, wat de pijnperceptie vermindert.
2. Endorfineproductie
   Bij het ontvangen van een kusje, vooral van een geliefde, maakt het lichaam endorfines vrij, dat de natuurlijke pijnstillers van het lichaam zijn.
3. Speeksel bevat stoffen
   Speeksel bevat stoffen zoals opiorfinen, die pijnstillende eigenschappen hebben. Hoewel het effect minimaal is, kan het toch bijdragen aan pijnverlichting.
4. Afleiding
   De handeling van een kusje kan ook afleiden van de pijn, wat kan helpen om de focus van de pijn weg te nemen.

Dus hoewel speeksel en een kusje de pijn niet volledig wegnemen, kunnen ze wel helpen om het draaglijker te maken, vooral bij kleine pijntjes zoals een val of een schram.

Conclusie
Opiorfine vertegenwoordigt een veelbelovende nieuwe richting in de zoektocht naar veilige en effectieve pijnbestrijding. De unieke werking van opiorfine, waarbij het lichaamseigen pijnstillende systemen worden versterkt zonder de bijwerkingen van traditionele opioïden, maakt het een interessante kandidaat voor verdere ontwikkeling. Hoewel er nog veel onderzoek nodig is, zou opiorfine in de toekomst kunnen bijdragen aan een betere, veiligere behandeling van pijn en mogelijk ook andere aandoeningen.