Boulimia nervosa, vaak simpelweg boulimia genoemd, is een ernstige en potentieel levensbedreigende eetstoornis die wordt gekenmerkt door episoden van ongecontroleerd eetgedrag (binge eating), gevolgd door ongepaste methoden om gewichtstoename te voorkomen, zoals zelfopgewekt braken, overmatig sporten, of het gebruik van laxeermiddelen. Hoewel de stoornis op verschillende manieren tot uiting kan komen, delen mensen met boulimia een intense obsessie met hun lichaamsbeeld en gewicht.
Wat is boulimia nervosa?
Boulimia nervosa behoort tot de groep van eetstoornissen, samen met anorexia nervosa en eetbuistoornis. Mensen met boulimia hebben vaak het gevoel de controle over hun eetgedrag kwijt te zijn. Tijdens een eetbui worden vaak grote hoeveelheden voedsel binnen korte tijd geconsumeerd, gevolgd door gevoelens van schuld, schaamte en angst om aan te komen. Deze emoties leiden tot het gebruik van compenserende maatregelen, zoals braken of overmatig vasten.
Kernsymptomen
De diagnose boulimia nervosa wordt meestal gesteld aan de hand van een combinatie van symptomen, waaronder:
- Terugkerende eetbuien
Gedurende deze episodes wordt binnen een korte periode een buitensporige hoeveelheid voedsel geconsumeerd, vaak met het gevoel geen controle te hebben over de hoeveelheid die wordt gegeten. - Compensatiegedrag
Na een eetbui wordt geprobeerd om gewichtstoename te voorkomen, bijvoorbeeld door te braken, extreme fysieke inspanning, laxeermiddelen, diuretica of vasten. - Zelfbeeld
Bij mensen met boulimia wordt zelfrespect vaak onevenredig sterk beïnvloed door hun lichaamsvorm en gewicht.
Oorzaken en risicofactoren
De oorzaken van boulimia zijn complex en meestal een combinatie van genetische, biologische, psychologische en omgevingsfactoren.
- Biologische factoren
Onderzoek suggereert dat mensen met boulimia afwijkingen kunnen hebben in de niveaus van neurotransmitters, zoals serotonine, die van invloed zijn op stemming en eetlust. Genetische aanleg kan ook een rol spelen, aangezien eetstoornissen vaker voorkomen in gezinnen waarin een eetstoornis al voorkomt. - Psychologische factoren Laag zelfbeeld, perfectionisme, angst, depressie en stress worden vaak geassocieerd met boulimia. Deze gevoelens kunnen de neiging versterken om eetgedrag te gebruiken als een copingmechanisme voor emotionele pijn of een gebrek aan controle in het leven.
- Culturele en sociale factoren In westerse samenlevingen, waar slankheid vaak wordt geassocieerd met succes en aantrekkelijkheid, kunnen maatschappelijke verwachtingen een rol spelen bij het ontstaan van boulimia. Sociale druk om dun te zijn kan bijzonder sterk zijn voor jonge vrouwen, hoewel boulimia ook mannen treft.
Fysieke en psychologische gevolgen
Boulimia nervosa kan ernstige gevolgen hebben voor zowel de fysieke als psychische gezondheid. De schadelijke effecten van braken, laxeermiddelen of andere vormen van zuivering kunnen uiteenlopen van relatief mild tot levensbedreigend.
- Fysieke gevolgen:
Regelmatig braken kan leiden tot tandbederf, keelontsteking en ernstige kaliumtekorten, wat hartritmestoornissen en hartstilstand kan veroorzaken. Laxeermiddelenmisbruik kan tot uitdroging, nierproblemen en verstoring van de elektrolytenbalans leiden. - Psychologische gevolgen
Boulimia kan leiden tot gevoelens van schaamte, eenzaamheid en depressie. De constante obsessie met gewicht en eten kan relaties onder druk zetten, en veel mensen met boulimia ontwikkelen een depressie of angststoornis.
Behandeling en herstel
De behandeling van boulimia is vaak multidisciplinair en kan bestaan uit psychotherapie, voedingsadvies en medicatie. Het herstelproces is uitdagend en kan tijd kosten, maar met de juiste hulp kunnen de meeste mensen uiteindelijk herstellen.
- Cognitieve gedragstherapie (CGT)
CGT is de meest effectieve psychotherapeutische behandeling voor boulimia. Het helpt patiënten hun disfunctionele denkpatronen over gewicht, eten en zelfbeeld te herkennen en te veranderen. Dit helpt hen om beter om te gaan met de emoties die hun eetbuien en compensatiegedrag veroorzaken. - Medicatie
Sommige antidepressiva, zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s), worden soms voorgeschreven om de symptomen van boulimia, vooral depressie en angst, te verlichten. - Voedingsbegeleiding
Een voedingsdeskundige kan mensen met boulimia helpen een gezond en evenwichtig eetpatroon te ontwikkelen. Dit kan helpen om eetbuien te verminderen en het herstel van het lichaam te ondersteunen. - Ondersteuningsgroepen en familiebegeleiding
Boulimia kan zowel het individu als hun naasten treffen. Ondersteuningsgroepen kunnen een veilige omgeving bieden om ervaringen te delen, en familiebegeleiding kan helpen bij het creëren van een ondersteunend herstelklimaat thuis.
Conclusie
Boulimia nervosa is een ernstige, maar behandelbare eetstoornis. Hoewel het herstelproces vaak lang en moeilijk kan zijn, is het belangrijk te beseffen dat herstel mogelijk is. Een combinatie van psychologische ondersteuning, medische zorg en voedingsadvies kan mensen met boulimia helpen hun relatie met eten en hun zelfbeeld te herstellen. Erkenning van de complexiteit van deze aandoening, evenals de maatschappelijke druk die ertoe bijdraagt, is cruciaal voor het begrijpen en ondersteunen van degenen die ermee te maken hebben.