Menu

Grensoverschrijdende zorg

Grensoverschrijdende zorg is er altijd al geweest en zal er altijd blijven. En niet alleen blijven, ook toenemen door de verschillen in snelheid, waarin de zorg zich op organisatorisch en technisch vlak in de lidstaten ontwikkelt.
En ook omdat de toegankelijkheid tot de zorg per lidstaat sterk uiteenloopt.

Behandeling in het buitenland
Zo kennen niet alle lidstaten een bovengrens in leeftijd voor behandelingen en/of transplantatie van organen. Een vitale oudere zal zich dus de kans niet laten ontnemen om in het buitenland de ingreep te ondergaan, die hem in Nederland onthouden wordt. Maar ook de zorginnovatie kent grote verschillen in snelheid. Zo is België koploper op het gebied van de ontwikkeling van scopische ingrepen. En menig Nederlandse zorgverzekeraar heeft zijn jongere hartpatiënt naar België zien uitwijken om daar scopisch aan het hart te worden geopereerd. Geen enkel probleem voor de verzekeraar, omdat de kosten lager zijn dan voor een open hartoperatie in het gecontracteerde Nederlandse ziekenhuis.
En als u een vervelend chronisch huidprobleem heeft, kunt u beter direct naar het huidcentrum van Europa vertrekken, we noemen geen naam, maar ook dat vind je in België. Dus zorg zoals zorg moet zijn: individuele zorg, de patiënt centraal.
In Nederland blijft daar helaas nog maar bitter weinig van over sinds de zorgverzekeraars de regie voeren. Meer dan kookboekzorg is er niet voor de patiënt. Ieder stapje erbuiten wordt direct afgestraft door het keurslijf waarin de contracten zijn gegoten.

Kwaliteitsnorm
En hebben de ons omringende landen dan geen kwaliteitscriteria voor de zorg? Natuurlijk wel, en wel zodanig dat de zorg in de onderscheiden lidstaten onderling vergelijkbaar zijn. Nederland is een buitenbeentje, want doet niet mee aan de DRG-systematiek. De Landelijke ziekenhuisregistratie waarmee inzicht wordt verkregen in de geleverde zorg met de International Classification of Diseases (versie 10) is een rommeltje en met de DBC-registratie kom je voor een Europese vergelijking de grens niet over.
Dat plaatst de opmerking van CZ, dat “het strenger is in België, maar dan op basis van kwaliteitsnormen” in een ander perspectief. De financiële invalshoek en dan met name voor de categorie van patiënten die in Nederland buiten de zorg wordt gehouden, speelt een grotere rol.

Controle
In Nederland zijn er de laatste jaren sluipend drempels in de toegankelijkheid van zorg opgeworpen, die niet enkel gebaseerd zijn op kwaliteit maar op kostenbeheersing. Dat is een keuze die de beleidsmakers, VWS en ZN, hebben genomen en daar moeten we tussen onze grenzen mee leven. Maar daarnaast is er Europa, dat de patiënt meer te bieden heeft en dat met graagte en toewijding doet. Ervan uitgaande dat circa 1/3 van de Nederlanders in een grensregio woont en de Nederlandse zorg steeds minder toegankelijk wordt, komen de controlerende grensacties van de zorgverzekeraars niet onverwacht. Maar of onze regelneven daar veel aan kunnen doen is nog maar de vraag. In Europa zijn de grenzen geslecht en is er immers vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal.
Nederlandse zorgverzekeraars maken het patiënten lastiger die in België behandeld willen worden. De verzekeraars willen meer controle hebben over de Belgische artsen, want die zouden te snel dure behandelingen uitvoeren bij patiënten die al in Nederland zijn uitbehandeld. Dat meldt de Volkskrant afgelopen zaterdag.

Kostenefficiëntie
“In Nederland zal men een patiënt van 80 jaar niet meer opereren aan een hartklep, die is te oud. In België zullen we nooit alleen op de leeftijd afgaan”, zegt Inez Rodrigus van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Daar zijn de Nederlandse zorgverzekeraars, die vooral op kostenefficiëntie sturen, niet blij mee. Tussen 2008 en 2014 is de grensoverschrijdende zorg met bijna 40 procent gestegen.

Zorgverzekeraar CZ
Zorgverzekeraar CZ geeft toe dat het strenger is in België, maar zegt dit te doen op basis van kwaliteitsnormen. ,,Als we in Nederland zo bezig zijn met grip te krijgen op goede zorg, zou het vreemd zijn als we zeggen: in België maakt het niet uit”, aldus een woordvoerster.

Koos Dirkse