Op dit moment heerst er in Nederland een verhoogde griepactiviteit, waarbij met name ouderen zwaar worden getroffen. Ziekenhuizen, huisartsenposten en verpleeghuizen zien een forse toename van het aantal patiënten met griepgerelateerde klachten. Zorginstellingen treffen inmiddels extra maatregelen om verdere verspreiding te voorkomen en kwetsbare groepen te beschermen.
Huidige situatie en verspreiding
Volgens recente gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is het aantal griepgevallen sinds begin januari 2025 gestaag toegenomen. Vooral in de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Brabant is een significante stijging van griepachtige klachten waargenomen. Zorgverleners maken zich zorgen, aangezien de griep zich snel verspreidt binnen zorginstellingen en onder risicogroepen, zoals ouderen, chronisch zieken en jonge kinderen.
Virologen benadrukken dat de huidige griepvariant bijzonder besmettelijk is. Het virus verspreidt zich snel, vooral in slecht geventileerde ruimtes en onder mensen met een verzwakt immuunsysteem. De combinatie van influenza met andere circulerende virussen, zoals het respiratoir syncytieel virus (RSV) en COVID-19, zorgt voor een extra belasting van het zorgsysteem.
Druk op de zorgsector
De toenemende griepgevallen leiden tot overvolle huisartsenpraktijken en een toenemende druk op de ziekenhuizen, waar afdelingen soms overbelast raken door het groeiende aantal opnames. Zorginstellingen nemen maatregelen zoals:
- Beperking van bezoekregelingen om verdere verspreiding te voorkomen.
- Striktere hygiëneprotocollen, zoals verplichte mondkapjes en verhoogde desinfectie.
- Versnelde isolatie van besmette patiënten in verpleeghuizen en ziekenhuizen.
Waarom ouderen extra kwetsbaar zijn
Ouderen behoren tot de meest kwetsbare groep tijdens een griepgolf, wat te verklaren is door meerdere factoren:
- Verzwakt immuunsysteem
Bij het ouder worden treedt een natuurlijk proces van immunosenescentie op, waardoor het immuunsysteem minder effectief wordt in het bestrijden van infecties. Dit verhoogt de kans op complicaties, zoals longontsteking, sepsis en verergering van bestaande aandoeningen. - Chronische aandoeningen
Veel ouderen hebben onderliggende aandoeningen, zoals:- COPD en astma, die ademhalingsproblemen verergeren bij een griepinfectie.
- Diabetes, waarbij infecties sneller kunnen escaleren en herstel trager verloopt.
- Hart- en vaatziekten, die extra worden belast door koorts en ontstekingsreacties.
- Verminderde effectiviteit van vaccinatie
Hoewel de jaarlijkse griepprik sterk wordt aanbevolen voor ouderen, neemt de effectiviteit van het vaccin af met de leeftijd. Dit betekent dat ouderen ondanks vaccinatie nog steeds een verhoogd risico lopen op ernstige complicaties. - Verhoogd risico in zorginstellingen
In verpleeghuizen leven ouderen dicht op elkaar, wat de verspreiding van virussen vergemakkelijkt. Ondanks preventieve maatregelen, zoals isolatie en strenge hygiënemaatregelen, blijft het een uitdaging om griepuitbraken in te dammen. - Gevolgen van sociale isolatie
Door de sociale isolatie tijdens de COVID-19-pandemie hebben veel ouderen minder weerstand opgebouwd tegen virussen, waardoor zij nu extra kwetsbaar zijn voor infecties.
Symptomen van de griep bij ouderen
Bij ouderen kunnen griepsymptomen ernstiger of atypischer zijn in vergelijking met jongere volwassenen. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:-
- Hoge koorts en koude rillingen.
- Extreme vermoeidheid en zwakte.
- Hoesten en benauwdheid.
- Spier- en gewrichtspijn.
- Verwardheid of duizeligheid (vooral bij kwetsbare ouderen).
- Verminderde eetlust en uitdroging.
Vroege herkenning van deze symptomen is cruciaal om complicaties te voorkomen en tijdige medische zorg te verlenen.
-
Preventieve maatregelen: hoe ouderen zich kunnen beschermen
Hoewel griep niet volledig te voorkomen is, zijn er verschillende maatregelen die ouderen kunnen nemen om het risico te verkleinen:
- Vaccinatie
De jaarlijkse griepprik blijft de meest effectieve manier om griep te voorkomen. Ouderen wordt aangeraden zich jaarlijks te laten vaccineren. Daarnaast kan vaccinatie tegen pneumokokken nuttig zijn om complicaties zoals longontsteking te voorkomen. - Hygiëne en beschermende maatregelen
Regelmatig handen wassen met water en zeep, het vermijden van contact met zieke mensen en het dragen van mondkapjes in drukke ruimtes zijn effectieve manieren om besmetting te verminderen. - Goede ventilatie
Door woon- en zorgruimtes regelmatig te luchten, worden virusdeeltjes sneller afgevoerd en wordt de verspreiding van het griepvirus beperkt. - Gezonde levensstijl
Een gezonde levensstijl, met een gebalanceerd dieet, voldoende beweging en voldoende slaap, helpt het immuunsysteem te versterken en het lichaam beter bestand te maken tegen infecties. - Vroegtijdige behandeling
Bij de eerste tekenen van griep is het belangrijk om:- Rust te nemen.
- Voldoende vocht binnen te krijgen.
- In overleg met de huisarts antivirale medicatie te overwegen.
Wat te doen bij griepklachten?
Als ouderen griepverschijnselen ontwikkelen, wordt aangeraden om:
- Direct contact op te nemen met de huisarts, vooral bij bestaande gezondheidsproblemen.
- Goed gehydrateerd te blijven door regelmatig water en thee te drinken.
- Inspanning te vermijden en voldoende rust te nemen.
- Pijnstillers zoals paracetamol te gebruiken bij koorts en spierpijn, indien geadviseerd door een arts.
- Contact met anderen te beperken om verdere verspreiding te voorkomen.
De impact op de zorgsector
De combinatie van griep, RSV en COVID-19 zorgt voor aanzienlijke druk op de zorgsector. Huisartsen en ziekenhuizen melden een toename van het aantal patiënten en maken zich zorgen over mogelijke capaciteitsproblemen. Zorginstellingen hebben hun preventiebeleid aangescherpt door extra isolatiemaatregelen en bezoekbeperkingen in te stellen.
Zorgprofessionals roepen het publiek op om alert te zijn op symptomen en tijdig medische hulp in te schakelen, vooral bij risicogroepen.
Conclusie
De huidige griepgolf treft ouderen onevenredig hard en legt extra druk op de zorgsector. Het belang van preventieve maatregelen, zoals vaccinatie, goede hygiëne en een gezonde levensstijl, kan niet genoeg worden benadrukt. Zorgverleners blijven waakzaam en adviseren ouderen en hun naasten om voorzorgsmaatregelen te nemen en bij klachten niet te aarzelen om medische hulp in te roepen.
Voor de meest actuele informatie over de griepsituatie wordt aanbevolen om de website van het RIVM en lokale GGD’s te raadplegen.