Menu

De overstap wordt duur betaald!

Zorgstelsel (deel 10)

Mateloos irriteer ik me aan de reclames van zorgverzekeraars aan het eind van het jaar, waarin hun producten en de lage zorgpremie worden aangeprezen. Dus ‘tijd om over te stappen!’. Dit is het resultaat van ‘marktwerking’ in de zorg. Een enorme miskleun van de overheid. Gezondheid van mensen is geen ‘ding’ waarop je concurrentie moet loslaten. Het moet tot de overheidstaken behoren.

Zorgverzekeringswet
De Zorgverzekeringswet (Zvw) is op 1 januari 2006 in werking getreden. Naast de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) maakt de Zvw deel uit van het Nederlandse zorgverzekeringsstelsel.
De Zvw stelt een zorgverzekering verplicht voor iedereen die in Nederland belasting betaalt.
De zorgverzekeringswet is een private verzekering, waarbij de zorgverzekeraars een aantal publieke randvoorwaarden in acht moeten nemen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) controleert of de zorgverzekeraars zich houden aan deze randvoorwaarden, zoals:

  • Acceptatieplicht
    Zorgverzekeraars moeten ingezetenen accepteren voor de basisverzekering.
  • Zorgplicht
    Zorgverzekeraars moeten de zorg leveren die wettelijk in de basisverzekering is geregeld.
  • Verbod op premiedifferentiatie
    Verzekeraars mogen geen verschillende premies vragen op grond van ‘gezondheidskenmerken’.
  • Transparante informatie/prestatie-informatie
    Op basis van de informatie van zorgverzekeraars moet de consument een goede afweging kunnen maken voor een product.
  • Risicoverevening
    Sommige verzekerden kosten de zorgverzekeraar bovengemiddeld veel geld. In een zogenoemd herverdelingsmechanisme tussen zorgverzekeraars wordt de risicoselectie op grond van ‘gezondheidskenmerken van verzekerden’ zoveel mogelijk voorkomen. De hoge kosten worden in het mechanisme naar evenredigheid gedragen.

Marktwerking
Bij het in werking treden van de zorgverzekeringswet is de marktwerking voor de zorg ingegaan. Voor die tijd bepaalde de overheid hoeveel geld de ziekenhuizen jaarlijks kregen om behandelingen uit te voeren, de zogenaamde budgettering. De kosten stegen toen met gemiddeld 5% per jaar. Ook binnen de zorg moest de markt van vraag en aanbod zijn werk gaan doen. De concurrentiestrijd tussen ziekenhuizen en andere zorgaanbieders zou zorgen voor lagere prijzen. Om inzicht te krijgen wat een behandeling moest kosten, werd een nieuw systeem ingevoerd, de Diagnose Behandel Combinatie (DBC, lees hierover mijn blogs: oa http://dirkse.eu/?page_id=297).

De SP gaf al aan dat ‘De toegenomen marktwerking leidt tot verkeerde prikkels in de zorg, meer gericht op prijs dan op kwaliteit. Meer marktwerking leidt ook tot meer concurrentie tussen instellingen, in plaats van samenwerking’.

Basisverzekering
Voor ingezetenen van Nederland is de basisverzekering een verplichte ziektekostenverzekering. Deze zorgverzekering dekt noodzakelijke, op genezing gerichte zorg. De verzekeringsplichtigen moeten zich verzekeren en de verzekeraars zijn verplicht iedereen die dat wil, te accepteren. De overheid stelt de inhoud van de basisdekking vast.
Voor volwassenen geldt sinds 1 januari 2008 een eigenrisicoregeling, terwijl in 2006 en 2007 een noclaimregeling van toepassing was.
De omvang van de dekking van de zorgverzekering wordt door de Zvw en de onderliggende wetgeving (Besluit zorgverzekering en Regeling zorgverzekering) bepaald. De mensen met een lager inkomen kunnen tegemoetkoming krijgen vanuit de Wet op de Zorgtoeslag.

Zorgverzekeraars
Nederland kent een dertigtal zorgverzekeraars, die zijn verenigd in Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Zij voeren, in opdracht van de overheid, de taken uit die in de zorgverzekeringswet zijn opgenomen. Zorgverzekeraars hebben een andere status dan ‘gewone’ verzekeraars. Zij hebben immers te maken met twee soorten cliënten:

  1. die van de (verplichte) basisverzekering (gedelegeerd door de overheid) en
  2. de cliënten die vrijwillig een aanvullende verzekering afsluiten.

Door de vrije marktwerking proberen zorgverzekeraars op alle mogelijke manieren klanten aan zich te binden. Zo is er in 2013 een bedrag van ruim 550 miljoen euro aan reclame uitgegeven.
Regelmatig komt de hoogte van de honorering van de bestuurders van zorgverzekeraars in het nieuws. Zij worden voor een groot deel betaald uit de (verplichte) basisverzekering.

Sociale Verzekeringsbank (SVB)
Als uitvoerder van een publieke taak speelt de SVB in de samenleving een grote rol van betekenis. De deskundigheid, die in de organisatie aanwezig is, wordt breed ingezet, want de SVB ontwikkelt, vernieuwt én excelleert in dienstverlening. De SVB voert wetten en regelingen uit in opdracht van de overheid. Om er enkele te noemen:

  • AOW-pensioen;
  • Algemene Nabestaandenwet (Anw);
  • Kinderbijslagwet;
  • Tegemoetkoming ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen (TOG);
  • Persoonsgebonden budget (AWBZ en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo);
  • Mantelzorgcompliment;
  • Aanvullende inkomensvoorziening voor ouderen (AIO);
  • Wet op het kindgebonden budget (WKB) / Wet Kinderopvang (Wko).

Mogelijke oplossing
Onder meer door marktwerking proberen de zorgverzekeraars aan het eind van het jaar verzekerden te werven. Hiervoor worden grote reclamecampagnes opgezet. Daar is een bedrag van ruim een half miljard euro mee gemoeid. Dit bedrag kan beter aan zorg worden besteed.
Voor alleen al dit bedrag – de gezamenlijke maandpremie van een zeven miljoen verzekerden– zou je 25.000 verpleegkundigen extra in dienst kunnen nemen!
Het is vreemd dat er reclame wordt gemaakt voor een product dat door de overheid verplicht is gesteld en het is nog vreemder dat de prijs van dat product per aanbieder verschilt. De basisverzekering zou vanuit de overheid geregeld moeten worden en voor iedereen gelijk moeten zijn.
Dit zou zeer goed door de SVB uitgevoerd kunnen worden. Die onnodige reclamekosten zouden dan achterwege kunnen blijven en geïnvesteerd kunnen worden in waar het hoort: de zorg!
De zorgverzekeraars worden dan ‘normale’ verzekeraars en behoeven zich alleen nog met vrijwillige verzekeringen bezig te houden. De bestuurders hebben dan alle vrijheid om hun honorering vast te stellen, zonder dat hier overheidsbemoeienis aan te pas komt en de burger hiervoor niet verplicht moet betalen. (Zie mijn blog ‘Salarisingreep bestuurders’ http://dirkse.eu/?page_id=474).

Belastingdienst
De premies van andere sociale verzekeringen, zoals de AOW, worden geïnd door de belastingdienst. Laat men de basisverzekering innen door deze instantie, dan kan de zorgtoeslag vervallen. Binnen de laagste schijven van de belastingen kan de verdeling inkomen-premie geregeld worden. Dit scheelt heel veel in kosten, waardoor het eigen risico voor de verzekerden ook omlaag kan. En door er een maximumpremie aan te verbinden (net als bij de AOW) behoeven de hogere inkomens zich ook geen zorgen te maken, dat ze eindeloos zouden moeten betalen.

Tot slot
Uitvoering van de basisverzekering door de SVB en inning door de belastingdienst bespaart miljarden euro’s. De overheid krijgt volledig zicht op de uitgaven binnen de zorg en het wordt voor de patiënt duidelijker en goedkoper. Daarnaast zijn er nog veel andere grote bezuinigingen te behalen.

Wordt vervolgd……

Koos Dirkse