Iedere Nederlander heeft er de afgelopen weken over gehoord en gelezen: de fraude met de ziekenhuisnota’s. Nieuwe termen kwamen de huiskamer binnengerold, zoals ‘upcoding’ en ‘uitgelokte zorg’. De voorbeelden die op tafel kwamen logen er niet om: pleisters van honderden euro’s, tekenbeten die a rato van 700 euro werden behandeld, oorsmeer verwijderen voor 1000 euro en torenhoge inkomens van medisch specialisten.
Marktwerking
Wat nog niet verteld werd, is dat Nederland het op één na duurste land voor zorg is. Alleen de VS moeten we nog voor laten gaan. Ieder financieel analist en onderzoeksjournalist kan je vertellen, dat die hoge kosten niet alleen toe te schrijven zijn aan de kwaliteit. Zeker niet, want de afgelopen maanden heeft menig Nederlands ziekenhuis een kras opgelopen door het falen van de controle op de kwaliteit van zorg.
Er is dus meer aan de hand in zorgland. In 2006 heeft de overheid de marktwerking in de zorg ingevoerd. Dat ging gepaard met belangrijke wetswijzigingen en nieuwe wetten. De twee belangrijkste nieuwe wetten zijn de Zorgverzekeringswet en de Wet Marktordening Gezondheidszorg. Als marktmeester werd de NZa (Nederlandse Zorgautoriteit) in het leven geroepen, die toezicht moet houden op de ziekenhuizen en zorgverzekeraars.
DBC – Diagnose Behandel Combinatie
De ziekenhuizen kregen daarbij nog een nieuw registratie- en factuursysteem, de Diagnose Behandeling Combinatie (DBC) en de markt werd geopend.
Al snel heeft de DBC zich ontwikkeld als een taal die enkel en alleen verstaan wordt door de ziekenhuizen en de zorgverzekeraars. Het is een dialect dat door een kleine groep ingewijden wordt gesproken en verstaan. Helaas, de patiënten verstaan die taal niet en ook de NZa heeft nooit blijk gegeven die taal machtig te zijn.
Het fraudedebat werd nu gehouden in die geheimtaal, die de insiders beheersen. Het gaat helemaal voorbij aan het begripsvermogen van de gemiddelde Nederlander. Ook de controleurs bij uitstek, de accountants, knikken wel van ja, maar begrijpen er feitelijk ook geen jota van. Niemand zal hen die taal echter leren, want zodra een buitenstaander die begrijpt, worden de ziekenhuizen en zorgverzekeraars financieel kwetsbaar. En dat is juist wat het gesloten bastion niet wil. Waarom ook, de ziekenhuizen draaien lekker en houden flink wat centjes over voor leuke dingen. Ook de zorgverzekeraars hebben een flinke pot met geld op de plank staan. De patiënt als pottenkijker kunnen ze missen als kiespijn.
Klare taal
De aangedragen oplossing om de patiënt zelf zijn rekening te laten controleren zonder iets aan de taal te doen, is te gek voor woorden. De patiënt kent immers de taal niet en kan ‘m ook nooit leren. Als men echt wil dat de patiënt zijn nota controleert, moet dat in de taal die de patiënt beheerst. Dat betekent niet dat de geheimtaal vertaald moet worden. Nee, dat is de zoveelste mogelijkheid om een mistgordijn op te trekken, maar dat de ziekenhuisregistratie in klare taal gebeurt. Dat daar het vreemde dialect dat de ziekenhuizen en zorgverzekeraars nu eenmaal willen spreken van afgeleid wordt, is nog tot daaraantoe. En die klare taal kan enkel en alleen aan patiënt en de zorgverzekeraar beschikbaar gesteld worden door een instituut, waar alle drie de marktpartijen inspraak in hebben: patiënt, ziekenhuis, zorgverzekeraar.
Dit, omdat het de gegevens van de patiënt zijn, die in een ziekenhuis door een derde (dokter) zijn vastgelegd en gebruikt worden door de patiënt (zijn persoonlijk medisch dossier), het ziekenhuis (het elektronisch medisch dossier) en de zorgverzekeraar (de nota): eenheid in verscheidenheid.