Wat heeft contractering de ziekenhuispatiënt opgeleverd? De regievorming van de zorgverzekeraar zou moeten zorgen voor een bereikbare ziekenhuiszorg, die kwalitatief goed en tegen een juiste prijs geleverd wordt. Nu, zes jaar later, is er bitter weinig van terecht gekomen!
Kwaliteit
De lijst met kwaliteitsproblemen wordt steeds langer. Bijna dagelijks kunnen we over kwaliteitsproblemen in de Nederlandse ziekenhuizen lezen. Een aantal opvallende berichten:
- De afdeling cardiologie van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse is gesloten, omdat het aantal overleden patiënten (te) hoog zou zijn. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) zou al langer op de hoogte zijn geweest van de problemen.
- Op non actief gezette medisch specialisten op de longafdeling van het VU medisch centrum, omdat de communicatie tussen de behandelaars zo bedroevend was, dat de kwaliteit van de zorg niet gegarandeerd kon worden.
- De publicatie van de sterftecijfers van de hartchirurgische centra in Nederland. Hoewel het sterftecijfer lager is dan verwacht (op basis van de EuroSCORE), kan er een vraag gesteld worden bij het kwaliteitsniveau, omdat de behandelingsmethoden ver uiteen lopen bij gelijke diagnose.
- Veertig Nederlandse ziekenhuizen zouden niet voldoen aan de Europese richtlijn voor borstkankerzorg volgens de European Society of Breast Cancer Specialists (EUSOMA). De richtlijn bepaalt dat een ziekenhuis minimaal 150 nieuwe borstkankerpatiënten per jaar moet behandelen.
- Het CBS kan voor 77 Nederlandse ziekenhuizen het gestandaardiseerd sterftecijfer (The Hospital Standardized Mortality Ratio; HSMR) over 2011 berekenen. De Nederlandse vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) besluiten de cijfers niet te publiceren. De cijfers zouden niet objectief vergelijkbaar zijn. Het besluit tot publicatie op de ziekenhuissite laten ze over aan het ziekenhuis. Cijfers niet vergelijkbaar? Dat duidt op een onvolledige basisregistratie in de ziekenhuizen.
- En last but not least was daar op 27 november jl. het artikel in Medisch Contact dat de keurmerken die zorgverzekeraars hanteren om de kwaliteit van zorg te duiden, onderling uiteenlopen.
Alle prestatie-indicatoren die de ziekenhuizen jaarlijks in lijstjes verzamelen voor onder meer Zichtbare Zorg (ZiZO) en de IGZ zijn dus echt geen afspiegeling van de werkelijke zorg en onbruikbaar voor het beoordelen van de kwaliteit van zorg die de patiënt krijgt.
Prijs
Over de juiste prijs is het laatste woord ook nog niet gezegd.
De overheid pakt de overhead van de ziekenhuizen aan met de Wet Normering Topinkomens (WNT). De Eerste Kamer is op 13 november 2012 akkoord gegaan met de WNT, die het inkomen van de bestuurder aftopt op 130% van een ministersalaris en prompt roert de NVZD, de Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de zorg, zich. De voorzitter overweegt stappen tegen de overheid in het inkomen van de zorgbestuurders. De normering minimaliseert immers het verschil tussen het inkomen van bestuurders en managers.
Ook de zorg kan goedkoper
Door de slechte zorgregistratie in Nederland – die is namelijk door de invoering van de DBC-registratie niet langer aangesloten op Internationale standaarden – is internationale vergelijking niet makkelijk. Vanaf 2014 zouden de Nederlandse ziekenhuizen weer werken aan de opbouw van een valide minimale dataset, waarmee op termijn de vergelijking met andere Europese lidstaten gerealiseerd kan worden. Echt internationale vergelijkingen maken de zorgverzekeraars niet, omdat ze volledig gericht zijn op de Nederlandse zorgmarkt met de ontwikkeling van de prijzen. Ze hebben geen Europese concurrenten op de gesloten Nederlandse zorgmarkt.
Toch zouden de Nederlandse zorgverzekeraars over de grenzen heen moeten kijken. Diverse onderzoeken laten zien dat niet alles in Nederland het beste of het goedkoopste is. Als voorbeeld voor een forse besparing noemen we de niet zo efficiënte laboratoriumzorg in Nederland.
Bereikbaarheid
Door de fusie van de Nederlandse ziekenhuizen neemt de bereikbaarheid af. Natuurlijk, als we eisen opleggen aan de minimaal uit te voeren verrichtingen betekent dat niets anders dan schaalvergroting. De zorgverzekeraars gaan echter verder. Door hun contracteringen worden patiënten gedwongen naar een verder afgelegen ziekenhuis te gaan. Recent konden we in de media lezen dat de zorgverzekeraar CZ (Tilburg) patiënten met hartritmestoornissen en ICD (Implementeerbare Cardioverter Defribillator) uit Tilburg verplicht voor behandeling naar het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven te gaan. CZ heeft namelijk geen contract willen afsluiten voor deze behandeling met het Tweesteden ziekenhuis in Tilburg. Dat ziekenhuis beschikt trouwens wel over alle kwalificaties.
De zorgverzekeraars zouden van de fusieziekenhuizen een basis specialistische zorg dicht bij de patiënt moeten eisen. Dit doen ze niet omdat ze denken dat daardoor de productie en de kosten stijgen.
En de patiënt?
Na zes jaar contractering in de ziekenhuiszorg mogen we constateren dat de zorgverzekeraars er niet veel van terecht hebben gebracht. De patiënt betaalt veel (te veel) geld voor middelmatige zorg die steeds slechter bereikbaar wordt.