Griep, ook influenza genoemd, is een luchtweginfectie, veroorzaakt door virussen. Elk jaar worden duizenden mensen ziek door de griep. Soms veroorzaakt het een milde ziekte. Niet alle griep is hetzelfde, sommige soorten kunnen je erg ziek maken, terwijl andere soorten griep mildere symptomen veroorzaken. Maar het kan ook ernstig of zelfs dodelijk zijn, vooral voor mensen ouder dan 65 jaar, pasgeboren baby’s en mensen met bepaalde chronische ziekten.
Wat veroorzaakt griep?
De griep wordt veroorzaakt door een verscheidenheid aan griepvirussen, die zich van persoon tot persoon verspreiden. Wanneer iemand met griep hoest, niest of praat, sproeit deze kleine druppeltjes om zich heen. Deze druppels kunnen in de mond of neus van mensen in de buurt landen. Minder vaak kan een persoon griep krijgen door een oppervlak of object met een griepvirus aan te raken en vervolgens zijn eigen mond, neus of mogelijk zijn ogen aan te raken.
Wat zijn de symptomen van griep?
De symptomen van de griep treden plotseling op en kunnen zijn:
- koorts en koude rillingen
- hoesten
- keelpijn
- loopneus of verstopte neus
- spier- of lichaamspijnen
- hoofdpijn
- vermoeidheid
Sommige mensen kunnen ook braken en diarree hebben. Dit komt vaker voor bij kinderen. Soms hebben mensen moeite om erachter te komen of ze verkouden zijn of griep hebben. Hier tussen bestaan echter verschillen. De symptomen van een verkoudheid treden meestal langzamer op en zijn minder ernstig dan de symptomen van griep. Verkoudheid veroorzaakt zelden koorts of hoofdpijn.
Soms zeggen mensen dat ze een “griep” hebben, terwijl ze echt iets anders hebben. “Maaggriep” is bijvoorbeeld niet de griep; het is gastro-enteritis .
Welke andere problemen kan de griep veroorzaken?
Sommige mensen die griep krijgen, zullen complicaties ontwikkelen. Enkele van deze complicaties kunnen ernstig of zelfs levensbedreigend zijn, zoals ontstekingen van:
- bronchiën (bronchitis)
- oor (otitis)
- bijholte (sinusitis)
- longen (pneumonie)
- hart (myocarditis)
- hersenen (encefalitis)
- spierweefsels (myositis, rabdomyolyse)
De griep kan ook chronische gezondheidsproblemen verergeren. Mensen met astma kunnen bijvoorbeeld astma-aanvallen krijgen, terwijl ze griep hebben.
Bepaalde mensen hebben meer kans op complicaties van de griep, waaronder:
- volwassenen 65 en ouder
- bij zwangerschap
- kinderen jonger dan vijf jaar
- mensen met bepaalde chronische gezondheidsproblemen, zoals astma, diabetes en hartaandoeningen
Hoe wordt griep gediagnosticeerd?
Om griep te diagnosticeren zullen zorgverleners eerst een anamnese afnemen en naar de symptomen vragen. Er zijn verschillende tests voor de griep. Voor deze tests neemt de zorgverlener wat vocht van de binnenkant van de neus of de achterkant van de keel af met een wattenstaafje. Vervolgens wordt het wattenstaafje getest op het griepvirus.
Sommige tests zijn snel en geven resultaten binnen 15-20 minuten. Maar deze tests zijn niet zo nauwkeurig. Nauwkeuriger tests kunnen de resultaten binnen één uur of enkele uren geven.
Wat zijn de verschillende soorten griep?
Er zijn drie soorten griepvirussen: A, B en C. Type A en B zijn de oorzaak van de jaarlijkse influenza-epidemieën, die circa 20% van de bevolking krijgen. Deze veroorzaakt hoesten en hoge koorts.
Griep type A of griep A-virussen zijn in staat dieren te infecteren, hoewel het gebruikelijker is dat mensen de aandoeningen hebben die aan dit soort griep zijn verbonden. Wilde vogels fungeren meestal als gastheer voor dit griepvirus.
Type C veroorzaakt ook griep, maar de symptomen van type C zijn echter veel minder ernstig.
- Het griepvirus type A verandert voortdurend en is in het algemeen verantwoordelijk voor de grote griepepidemieën. Het influenza A2-virus (en andere varianten van influenza) wordt verspreid door mensen die al besmet zijn. De meest voorkomende griep-hotspots zijn die oppervlakken die een besmette persoon heeft aangeraakt en kamers waar hij of zij onlangs is geweest, vooral gebieden waar deze heeft lopen niezen .
- In tegenstelling tot type A-griepvirussen komt type B-griep alleen voor bij mensen. Type B griep kan een minder ernstige reactie veroorzaken dan het type A griepvirus, maar af en toe kan type B griep nog steeds uiterst schadelijk zijn. Grieptype B-virussen zijn niet geclassificeerd per subtype en veroorzaken geen pandemieën.
- Influenza C-virussen komen ook voor bij mensen. Ze zijn echter milder dan type A of B. Mensen worden over het algemeen niet erg ziek van de influenza type C-virussen. Griepvirussen van type C veroorzaken geen epidemieën.
Behandelingen voor griep
De meeste mensen met griep herstellen zelfstandig zonder medische zorg. Mensen met milde griepgevallen moeten thuis blijven en contact met anderen vermijden, behalve om het verkrijgen van medische zorg.
Maar als men griepverschijnselen heeft en in een risicogroep zit of erg ziek is of zich zorgen maakt over de ziekte, moet contact worden opgenomen met de huisarts. Mogelijk heeft de patiënt antivirale geneesmiddelen nodig om de griep te behandelen. Antivirale geneesmiddelen kunnen de ziekte milder maken en de ziekte verkorten. Deze kunnen ook ernstige griepcomplicaties voorkomen. Ze werken meestal het beste wanneer men ze begint in te nemen binnen 2 dagen nadat men ziek is geworden.
Kan griep worden voorkomen?
De beste manier om de griep te voorkomen is om ieder jaar zich te laten inenten met het griepvaccin. Maar het is ook belangrijk om goede gezondheidsgewoonten te hebben, zoals hoest bedekken en de handen vaak te wassen. Dit kan helpen de verspreiding van virussen te stoppen en griep te voorkomen.
De griepprik
Verschillende stammen van het griepvirus muteren in de tijd en vervangen de oudere stammen van het virus. Daarom is het belangrijk om elk jaar een griepprik te krijgen om ervoor te zorgen dat het lichaam immuniteit ontwikkelt tegen de meest recente stammen van het virus.
De virussen in een griepprik kunnen elk jaar veranderen op basis van internationale toezicht en schattingen van wetenschappers over welke soorten en stammen van de griep het meest krachtig zullen zijn dat jaar.
Voorheen waren alle griepvaccins beschermend tegen drie griepvirussen: één Influenza A (H3N2)-virus, één Influenza A ( H1N1 )-virus en één Influenza B-virus. Tegenwoordig dekken enkele traditionele griepprikken over het algemeen maximaal vier stammen: twee Influenza A-virussen en twee Influenza B-virussen.
Ongeveer twee weken na het krijgen van een griepprik ontwikkelen zich antilichamen, die bescherming bieden tegen de griepvirussen in het lichaam.
Tot slot
Ieder jaar worden velen door griep geveld. Het is raadzaam, vooral voor risicogroepen, om jaarlijks de griepprik te halen.
In het najaar van 2019 deed zich weer een griepgolf voor, waarbij de voornaamste klachten waren: hoestbuien en keelpijn.
Om geheel genezen te zijn van griep en de nasleep, is men drie tot vier weken verder. Als men te vroeg weer aan de slag gaat, heeft men zichzelf mee en, vanwege besmettingsgevaar, ook de (werk)omgeving.