Menu

Glaucoom

Mijn hond had last van haar linkeroog. Ik dacht aan een ontsteking en ben naar de dierenarts gegaan. Er bleek veel meer aan de hand te zijn en werd doorgestuurd naar een oogarts voor dieren. Daar bleek de hond glaucoom te hebben. Wat is glaucoom en hoe is dit te behandelen.

Wat is glaucoom
Glaucoom is een ziekte die de oogzenuw van het oog aantast en mogelijk leidt tot blindheid. De oogzenuw verbindt het oog met de hersenen, zodat men kan zien. Glaucoom treedt meestal op wanneer vocht zich ophoopt in het voorste deel van het oog. De druk stijgt in het oog, beschadigt de oogzenuw en ontneemt uiteindelijk het zicht.
Glaucoom is een belangrijke oorzaak van blindheid bij mensen ouder dan 60 jaar. Maar blindheid door glaucoom kan vaak worden voorkomen met vroege behandeling. Bij een gezond oog verlaat overtollig vocht het oog via de drainagehoek, waardoor de druk stabiel blijft.
De oogzenuw is gemaakt van meer dan een miljoen kleine zenuwvezels. Het is als een elektrische kabel, die bestaat uit veel kleine draden. Als deze zenuwvezels afsterven, ontstaan er blinde vlekken in het gezichtsveld. Deze blinde vlekken bemerkt men pas nadat de meeste van de optische zenuwvezels zijn gestorven. Als alle vezels afsterven, wordt men blind.

Glaucoom met normale spanning
Mensen met “normaal spanningsglaucoom” hebben oogdruk die tussen de 10 en de 21 mm Hg ligt, maar vertonen tekenen van glaucoom, zoals blinde vlekken in hun gezichtsveld en schade aan de oogzenuw.
Veel mensen met glaucoom met hoeksluiting ontwikkelen het langzaam. Dit wordt chronisch gesloten kamerhoekglaucoom genoemd. Er zijn in het begin geen symptomen, dus ze weten niet dat ze het hebben totdat de schade ernstig is of ze een aanval krijgen.
Glaucoom met gesloten hoek kan blindheid veroorzaken als het niet meteen wordt behandeld.

Soorten glaucoom
Er zijn twee hoofdtypen glaucoom:

  1. Openhoekglaucoom (primair)
    Dit is het meest voorkomende type glaucoom. Het gebeurt geleidelijk, waarbij het oog de vloeistof niet zo goed afvoert als zou moeten (zoals een verstopte afvoer). Het vocht hoopt op en als gevolg hiervan bouwt de oogdruk op en begint deze de oogzenuw te beschadigen. Dit type glaucoom is pijnloos en veroorzaakt aanvankelijk geen visusveranderingen. Bij openhoekglaucoom zijn er in de vroege stadia geen waarschuwingssignalen of duidelijke symptomen. Naarmate de ziekte voortschrijdt, ontwikkelen zich blinde vlekken in het perifere (zij) zicht. De meeste mensen met openhoekglaucoom merken geen verandering in hun gezichtsvermogen totdat de schade behoorlijk ernstig is. Dit is de reden waarom glaucoom de ‘stille dief van het gezichtsvermogen’ wordt genoemd. Regelmatig controleren door de oogarts houdt het verloop van deze ziekte in de gaten, voordat je visie verliezen. De oogarts kan u vertellen hoe vaak u moet worden onderzocht.
    Sommige mensen kunnen oogzenuwen hebben die gevoelig zijn voor normale oogdruk. Dit betekent dat hun risico om glaucoom te krijgen hoger is dan normaal. Regelmatige oogonderzoeken zijn belangrijk om vroege tekenen van schade aan hun oogzenuw te vinden.
  2. Glaucoom met gesloten hoek (secundair)
    Ook wel “gesloten-kamerhoekglaucoom” of “nauwe-kamerhoekglaucoom” genoemd. Dit type treedt op wanneer iemands iris zich heel dicht bij de drainagehoek in hun oog bevindt. De iris kan uiteindelijk de afvoerhoek blokkeren. Je kunt het zien als een stuk papier dat over een gootsteenputje glijdt. Wanneer de drainagehoek volledig wordt geblokkeerd, stijgt de oogdruk zeer snel. Dit heet een acute aanval. Het is een echte noodsituatie en u moet onmiddellijk uw oogarts raadplegen, anders wordt u blind. Mensen die risico lopen op glaucoom met gesloten hoek vertonen meestal geen symptomen vóór een aanval. Enkele vroege symptomen van een aanval kunnen zijn: wazig zien, halo’s, milde hoofdpijn of oogpijn. Mensen met deze symptomen moeten zo snel mogelijk door hun oogarts worden gecontroleerd.
    Dit zijn de tekenen van een acute glaucoomaanval met gesloten hoek:

    • Je zicht is plotseling wazig
    • roodheid van het oog
    • verminderd zicht of wazig zicht
    • regenbogen of halo’s zien
    • misselijkheid en braken
    • ernstige pijn in het oog of voorhoofd
    • Je hebt hoofdpijn

Symptomen
Sommige mensen hebben geen tekenen van schade, maar hebben een hogere dan normale oogdruk (oculaire hypertensie genoemd) . Deze patiënten worden beschouwd als “glaucoomverdachten” en lopen een hoger risico om uiteindelijk glaucoom te ontwikkelen. Sommige mensen worden beschouwd als verdachten van glaucoom, zelfs als hun oogdruk normaal is. Zo kan hun oogarts iets anders merken aan hun oogzenuw . Iedereen die wordt beschouwd als een verdachte van glaucoom, moet zorgvuldig worden gecontroleerd door hun oogarts. Een oogarts kan na verloop van tijd eventuele veranderingen controleren en indien nodig met de behandeling beginnen.

Oorzaken
Je oog maakt constant water aan. Als er nieuw water in uw oog stroomt, zou dezelfde hoeveelheid moeten wegvloeien. De vloeistof loopt weg via een gebied dat de afvoerhoek wordt genoemd. Dit proces houdt de druk in het oog (intraoculaire druk of IOD genoemd) stabiel. Maar als de afvoerhoek niet goed werkt, hoopt zich vocht op. De druk in het oog stijgt, waardoor de oogzenuw wordt beschadigd .

Risico
Sommige mensen hebben een hoger risico dan normaal om glaucoom te krijgen. Dit omvat mensen, die:

  • ouder zijn dan 40 jaar
  • glaucoom in de familie hebben
  • van Afrikaanse, Spaanse of Aziatische afkomst zijn
  • hoge oogdruk hebben
  • verziend of bijziend zijn
  • verwonding aan het oog hebben gehad
  • steroïde medicijnen gebruiken voor lange termijn
  • hoornvliezen hebben die in het midden dun zijn
  • verdunning hebben van de oogzenuw
  • diabetes, migraine,  hoge bloeddruk, slechte bloedsomloop of andere gezondheidsproblemen hebben

Praat met een oogarts over het risico op glaucoom. Mensen met meer dan één van deze risicofactoren hebben een nog hoger risico op glaucoom.

Diagnose
De enige zekere manier om glaucoom te diagnosticeren is met een volledig oogonderzoek. Een glaucoomscreening die alleen de oogdruk controleert is niet voldoende om glaucoom te vinden. Tijdens een glaucoomonderzoek zal de oogarts:

  • de oogdruk meten
  • de drainagehoek van het oog inspecteren
  • de oogzenuw op schade onderzoeken
  • de perifere (zij)zicht testen
  • een foto of computermeting van de oogzenuw maken
  • de dikte van het hoornvlies meten

Behandeling
Glaucoomschade is permanent, het kan niet ongedaan worden gemaakt. Maar medicijnen en operaties helpen om verdere schade te stoppen. Om glaucoom te behandelen kan de oogarts één  of meer van de volgende behandelingen voorstellen:

Medicatie
Glaucoom wordt meestal onder controle gehouden met oogdruppels. Bij dagelijks gebruik zullen deze oogdruppels de oogdruk verlagen. Sommigen doen dit door de hoeveelheid waterige vloeistof die het oog maakt te verminderen. Anderen verminderen de druk door de vloeistof beter door de afvoerhoek te laten stromen.
Oogdruppelgeneesmiddelen zijn nuttig bij de behandeling van glaucoom. De juiste dosis, elke dag. Het kan uw zicht redden! Het is uiterst belangrijk om uw glaucoom-oogdruppels precies te gebruiken zoals uw oogarts u dat zegt. Dat omvat het nemen van de juiste dosering, iedere dag. Als u dit niet doet, kunt u het zicht verliezen.
Vergeet ook niet om uw andere artsen te vertellen welke medicijnen u gebruikt voor glaucoom. Zoals bij elke medicatie kunnen glaucoomoogdruppels bijwerkingen veroorzaken. Glaucoommedicijnen kunnen u helpen uw gezichtsvermogen te behouden, maar ze kunnen ook bijwerkingen veroorzaken. Sommige oogdruppels kunnen het volgende veroorzaken:

  • een stekend of jeukend gevoel
  • rode ogen of rode huid rond de ogen
  • veranderingen in uw hartslag
  • veranderingen in uw energieniveau
  • veranderingen in de ademhaling (vooral als u astma of ademhalingsproblemen heeft)
  • droge mond
  • wazig zicht
  • wimpergroei
  • veranderingen in de kleur van uw ogen, de huid rond uw ogen of het uiterlijk van het ooglid.

Alle medicijnen kunnen bijwerkingen hebben. Sommige medicijnen kunnen problemen veroorzaken wanneer ze samen met andere medicijnen worden ingenomen. Het is belangrijk om uw arts een lijst te geven van elk geneesmiddel dat u regelmatig gebruikt. Zorg ervoor dat u met uw oogarts overlegt als u denkt dat u bijwerkingen van het glaucoomgeneesmiddel heeft.
Verander of stop nooit met het gebruik van uw glaucoommedicatie zonder met uw oogarts te overleggen. Als uw medicatie bijna op is, vraag dan uw oogarts of uw recept moet worden bijgevuld.
Uw oogarts kan ervoor zorgen dat u meer dan één  van de volgende glaucoom-oogdruppelmedicijnen gebruikt:

Alfa-agonisten voor glaucoom
Alfa-agonisten werken door de hoeveelheid vocht die uw oog produceert te verminderen. Ze verhogen ook de hoeveelheid vocht die uit de ogen wegvloeit. Dit helpt de oogdruk te verlagen. Mogelijke bijwerkingen van alfa-agonisten zijn onder meer:

    • rode, prikkende of pijnlijke ogen na gebruik van druppels
    • wazig zicht
    • allergie (roodheid, jeuk, tranen en zwelling van het oog)
    • een grote (verwijde) pupil
    • hoofdpijn
    • droge mond
    • zich moe, zwak of duizelig voelen
    • een verhoging van de bloeddruk
    • een snelle of onregelmatige hartslag
    • nerveus voelen

Rijd niet en bedien geen machines als uw glaucoomoogdruppels u vermoeid of slaperig maken!
Wazig zicht, steken en roodheid kunnen na verloop van tijd verbeteren. Maar als de bijwerkingen u nog steeds storen, bel dan uw oogarts. Hij of zij kan mogelijk uw dosis verlagen of uw geneesmiddel veranderen. De meeste bijwerkingen verdwijnen wanneer het geneesmiddel wordt stopgezet. Stop nooit plotseling met het innemen van uw geneesmiddel, tenzij uw arts u dat zegt.

Bètablokkers voor glaucoom
Bètablokkers werken door de hoeveelheid vocht die uw oog produceert te verminderen. Dit helpt de druk in je oog te verlagen. Mogelijke bijwerkingen van bètablokkers zijn onder meer:

    • rode, prikkende of pijnlijke ogen na gebruik van druppels
    • wazig zicht
    • ademhalingsproblemen bij mensen met astma, emfyseem of COPD
    • een langzame of onregelmatige hartslag
    • zich moe voelen
    • depressie
    • duizeligheid
    • een verandering in geslachtsdrift of seksuele functie
    • overdreven moe worden tijdens het sporten

Bij mensen met diabetes worden symptomen van een lage bloedsuikerspiegel moeilijk op te merken. Wazig zicht, steken en roodheid kunnen na verloop van tijd verbeteren. Maar als de bijwerkingen u nog steeds storen, bel dan uw oogarts. Hij of zij kan mogelijk uw dosis verlagen of uw geneesmiddel veranderen. De meeste bijwerkingen verdwijnen wanneer de medicatie wordt gestopt. Stop nooit plotseling met het innemen van uw geneesmiddel, tenzij uw arts u dat zegt.

Koolzuuranhydraseremmers voor glaucoom
Koolzuuranhydraseremmers werken door de hoeveelheid vocht die uw oog produceert te verminderen. Dit helpt de oogdruk te verlagen.
Uw oogarts kan u dit geneesmiddel laten innemen als oogdruppel of via de mond als pil. Mogelijke bijwerkingen van koolzuuranhydraseremmers zijn onder meer:

    • stekende ogen
    • rode ogen
    • wazig zicht
    • huiduitslag (vooral bij mensen die allergisch zijn voor sulfamedicijnen)
    • veranderingen in hoe dingen naar u smaken (vooral met koolzuurhoudende dranken)
    • slechte smaak of maagklachten (misselijkheid)
    • zich moe voelen
    • verminderde energie
    • toename van plassen (met de pillen)
    • tintelingen rond de mond en vingertoppen (met de pillen)

Wazig zicht, steken en roodheid kunnen na verloop van tijd verbeteren. Maar als de bijwerkingen u nog steeds storen, bel dan uw oogarts. Hij of zij kan mogelijk uw dosis verlagen of uw geneesmiddel veranderen. De meeste bijwerkingen verdwijnen wanneer de medicatie wordt gestopt. Stop nooit plotseling met het innemen van uw geneesmiddel, tenzij uw arts u dat zegt.

Miotica voor glaucoom
Miotica zorgen ervoor dat uw pupil samentrekt (kleiner wordt), waardoor de hoeveelheid vocht die uit het oog wegvloeit, toeneemt. Dit helpt de oogdruk te verlagen. Mogelijke bijwerkingen van miotica zijn onder meer:

    • wazig zicht
    • bijziendheid (moeite met scherpstellen op verre objecten)
    • zwak zicht met moeite zien in het donker of ’s nachts
    • hoofdpijn of wenkbrauwpijn (pijn rond het oog)

Hoewel zeer zeldzaam, bestaat de mogelijkheid dat uw netvlies loslaat. Dit is wanneer het lichtgevoelige weefsel aan de achterkant van het oog wegtrekt. Je zou plotseling donkere vlekken of vlekken (drijvers) of knipperende lichten in je zicht opmerken. Als u deze symptomen heeft, bel dan onmiddellijk uw oogarts.
Bijwerkingen kunnen verdwijnen nadat u het geneesmiddel een tijdje heeft ingenomen. Maar als de bijwerkingen u nog steeds storen, bel dan uw oogarts. Hij of zij kan mogelijk uw dosis verlagen of uw geneesmiddel veranderen. Stop nooit plotseling met het innemen van uw geneesmiddel, tenzij uw arts u dat zegt.

Prostaglandine-analogen voor glaucoom
Prostaglandine-analogen werken door de afvoer van vocht uit uw oog te vergroten. Dit helpt de oogdruk te verlagen. Mogelijke bijwerkingen van prostaglandine-analogen zijn:

    • rode , prikkende of pijnlijke ogen na gebruik van druppels
    • het gevoel alsof er iets in je oog zit
    • wazig zicht
    • een permanente verandering in uw oogkleur (komt vooral voor bij lichtbruine ogen)
    • een toename in dikte, aantal en lengte van wimpers
    • donker worden van het ooglid
    • infecties van de bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid en griep
    • gewrichtspijn
    • licht gevoeligheid
    • ogen zakken geleidelijk dieper in hun kassen, waardoor de oogleden niet goed werken

Wazig zicht, steken en roodheid kunnen na verloop van tijd verbeteren. Maar als de bijwerkingen u nog steeds storen, bel dan uw oogarts. Hij of zij kan mogelijk uw dosis verlagen of uw geneesmiddel veranderen. De meeste bijwerkingen verdwijnen wanneer de medicatie wordt gestopt. Stop nooit plotseling met het innemen van uw geneesmiddel, tenzij uw arts u dat zegt.

Chirurgie
Sommige glaucoomchirurgie wordt uitgevoerd in een operatiekamer. Het creëert een nieuw afvoerkanaal zodat de kamerwater het oog kan verlaten.

Trabeculectomie
Dit is waar uw oogchirurg een kleine flap in de sclera maakt. Hij of zij zal ook een bubbel (zoals een zak) in de conjunctiva maken , een filtratie-bleb genoemd. Het is meestal verborgen onder het bovenste ooglid en is niet zichtbaar. Waterige humor kan via de flap uit het oog wegvloeien en in de vlek. In de vlek wordt de vloeistof opgenomen door weefsel rond uw oog, waardoor de oogdruk wordt verlaagd.

Glaucoom drainageapparaten
Uw oogarts kan een kleine drainageslang in uw oog implanteren. Het glaucoomdrainage-implantaat stuurt de vloeistof naar een verzamelgebied (een reservoir genoemd). Uw oogchirurg creëert dit reservoir onder het bindvlies. De vloeistof wordt vervolgens opgenomen in de nabijgelegen bloedvaten.

Laser operatie
Er zijn verschillende soorten laserchirurgie om glaucoom te behandelen. Ze helpen de waterige afvoer uit het oog. Deze procedures worden meestal uitgevoerd in de praktijk van de oogarts of in een polikliniek voor chirurgie.

Trabeculoplastiek
De oogchirurg gebruikt een laser om de drainagehoek beter te laten werken. Op die manier stroomt de vloeistof goed weg en wordt de oogdruk verminderd.

Iridotomie
Dit is voor mensen met glaucoom met gesloten hoek. De oogarts gebruikt een laser om een ​​klein gaatje in de iris te maken . Dit gat helpt de vloeistofstroom naar de afvoerhoek.

Wat kunt u doen
Het succesvol behandelen van glaucoom is een teaminspanning tussen u en uw arts. Uw oogarts zal uw glaucoombehandeling voorschrijven. Het is aan u om de instructies van uw arts op te volgen en uw oogdruppels te gebruiken.
Zodra u medicijnen voor glaucoom gebruikt, zal uw oogarts u regelmatig willen zien. U kunt verwachten dat u om de 3–6 maanden uw oogarts bezoekt. Dit kan echter variëren, afhankelijk van uw behandelingsbehoeften. Als u vragen heeft over uw ogen of uw behandeling, neem dan contact op met uw oogarts.

Tot slot
Om terug te komen op mijn hond. Wij zijn naar een oogarts voor huisdieren geweest. De hond ging op tafel en bleef heel rustig, ondanks al dat gewriemel aan zijn oog, drupperltjes, verdoving, oogdrukmeting, dieper in het oog kijken, etc. Het is glaucoom, maar de oogarts dacht dat de hond nog iets zicht had. Ik kreeg het advies om driemaal daags beide ogen te druppelen. Het goede oog moet ook gedruppeld worden, omdat vaak het andere oog dezelfde aandoening kan krijgen. Door te druppelen kan dit worden vertraagd of zelfs worden gestopt.
De eerste paar keer was moeilijk. Je moest haar met twee man vasthouden. Ik sprak haar vervolgens vaderlijk toe, dat als de ogen waren gedruppeld, zij een stukje worst krijgt. Op dit moment is het zo, dat als ik haar roep, ze aan komt rennen, voor me gaat zitten en zelfs haar kop al achterover doet. Na het druppelen huppelt ze vervolgens naar de koelkast. Ze was, door die glaucoom ook wat dizzy en had koppijn. Dat gaat nu veel beter. Ze is weer actief. Maandag terug voor controle.

Tijdens het volgende bezoek kregen wij slechts nieuws. De oogdruk was opgelopen van 51 naar 58, terwijl het onder de 18 moet zijn. Het beste is om het oog te verwijderen. De hond had er teveel pijn aan. Daarnaast moeten we het andere oog tweemaal daags druppelen, om te voorkomen dat het dezelfde weg zou opgaan. Sunnie loopt nu, na de operatie, enkele weken met een kap om tegen het krabben. Verder gaat het uitstekend. ze ondergaat zoals het is, is vrolijk en actief.

Koos Dirkse