Babies worden steriel geboren, zonder enkele afweer. Zowel goede als slechte bacteriën spreiden zich over de pasgeborene uit via de huid, mond en neus. Naast voedingsbehoefte bevat moedermelk verschillende stoffen, die ziekteverwekkers aanvallen, waardoor babies immunisaties opbouwen en hierdoor ontstekingen worden voorkomen. De Universiteit van Amsterdam doet momenteel onderzoek naar effecten van moedermelk op bestrijding van het coronavirus.
Proactieve immunomodulatie en bescherming tegen virussen en andere pathogenen
De meeste micro-organismen die mensen infecteren, passeren de slijmvliesbarrière. Dit geldt met name voor zuigelingen die de wereld verkennen met hun mond, terwijl hun immuunsysteem nog in ontwikkeling is. Moedermelk voorziet niet alleen in de voedingsbehoeften van de pasgeborene en het beschermen van het darmslijmvlies van de baby tegen infectie, maar vormt ook de darmflora van het kind en geeft instructies voor immunomodulatie. Dankzij zijn meervoudige werkingsmechanisme, speelt secretoir IgA (verdedigt de slijmvliezen tegen indringers) in melk een beslissende rol in directe en kruisbescherming tegen een verscheidenheid aan ziektekiemen. Zijn actieve rol bij het het immuunsysteem van het kind is een fascinerende hypothese. Van dit perspectief, moedermelkantilichamen geproduceerd door middel van moederlijke immunisatie, kunnen beschermende en proactieve factoren zijn die de immuunreacties van het kind kunnen vormen en versterken. Strategieën om de voordelen van moederlijke immunisatie te optimaliseren, omvatten nieuwe vaccinformuleringen en slijmvliesroute.
Immunoglobulinen in moedermelk
Immunoglobulines zijn antilichamen. Het zijn eiwitten die door het immuunsysteem worden gemaakt na blootstelling aan een antigeen (iets dat schadelijk is voor het lichaam en dat een immuunrespons veroorzaakt). Zij bestrijden ziektekiemen en ziekten. Ze circuleren door het hele lichaam en zijn te vinden in het bloed, zweet, speeksel en zelfs in moedermelk.
Het belangrijkste antilichaam in moedermelk
Secretory Immunoglobulin A (IgA) is een speciaal immunoglobuline. IgA wordt beschouwd als het belangrijkste immunoglobuline in moedermelk en het is ook waarover het meest wordt gesproken.
Baby’s worden geboren met een laag IgA-gehalte. Naarmate de weken en maanden verstrijken, maakt vervolgens het immuunsysteem van een baby meer IgA aan en stijgen de waarden langzaam. Maar wanneer een baby in deze vroege levensperiode borstvoeding ontvangt, krijgt deze een hoog IgA-gehalte uit de moedermelk. IgA is belangrijk omdat het de luchtwegen en het darmkanaal van de baby bedekt en afdicht om te voorkomen dat ziektekiemen het lichaam en de bloedbaan binnendringen. De IgA-antilichamen kunnen het kind beschermen tegen verschillende ziekten, waaronder die veroorzaakt worden door bacteriën, virussen, schimmels en parasieten.
Andere immunoglobulinen in moedermelk
Naast IgA zijn er nog vier andere soorten immunoglobulinen in moedermelk. Ze zijn IgE, IgG, IgM en IgD. Colostrum is de eerste (gelige kleur) moedermelk. Dit heeft een zeer hoog gehalte aan immunoglobulinen, vooral IgA. Deze immuunfactoren bestrijden niet alleen ziekte en infectie, maar beschermen ook tegen allergieën zoals melkallergieën, eczeem en piepende ademhaling, vooral voor zuigelingen met een familiegeschiedenis van allergieën.
Als de moedermelk verandert van colostrum naar overgangsmelk en uiteindelijk naar moedermelk, veranderen de concentraties van immunoglobulinen. Maar zelfs als de moeder een jaar of langer borstvoeding geeft, kunnen deze immuun eigenschappen, waaronder IgA, nog steeds worden aangetroffen in de moedermelk. Ze blijven het kind beschermen, zolang de baby borstvoeding krijgt. In feite blijft het kind, lang nadat de borstvoeding is gestopt, profiteren van de immuunversterkende stoffen in de moedermelk.
Hoewel we niet alles weten wat deze immunoglobulinen doen, leren we er steeds meer over. En één ding is zeker, zuigelingenvoeding kan deze geweldige eigenschappen in moedermelk niet dupliceren.
Immunoglobulinen en premature baby’s
Het immuunsysteem van een premature baby is niet zo sterk als het immuunsysteem van een voldragen baby. Prematuren lopen een groter risico om een infectie te krijgen en ze hebben het moeilijker om infecties te behandelen in vergelijking met voldragen baby’s. Daarom is moedermelk zo belangrijk voor premature baby’s. De antilichamen in de moedermelk helpen prematuren om bacteriële en virale infecties te bestrijden.
Immunoglobulinen en dagopvang
Baby’s die naar de crèche moeten, kunnen baat hebben bij moedermelk. De antilichamen in de moedermelk die de moeder voor het kind kolft, kunnen hem helpen beschermen tegen veel voorkomende kinderziektes, die gemakkelijk kunnen worden opgepikt in een kinderopvang. Baby’s die borstvoeding krijgen, hebben minder kans op maagdarmaandoeningen, die diarree en braken veroorzaken . Ze hebben ook een lager aantal luchtweginfecties en oorinfecties in vergelijking met kinderen die gefabriceerde voeding krijgen.
Moedermelk kolven en bewaren
Wanneer moedermelk zich kolft, kunnen sommige bacteriën en ziektekiemen op de huid samen met de moedermelk in het flesje terechtkomen. De immuunfactoren in moedermelk helpen voorkomen dat deze bacterie groeit en dat de baby ziek wordt.
Als de moeder kan kolven, is het ideaal als de baby verse moedermelk krijgt. Maar dat is niet altijd realistisch. Het is dus belangrijk om de veiligheidsrichtlijnen te volgen voor het verzamelen en bewaren van moedermelk:
<ul><li>Moedermelk die in de koelkast wordt bewaard, behoudt de meeste immuuneigenschappen</li>
<li>Wanneer moedermelk wordt ingevroren, verliest het enkele van zijn gezonde immuunfactoren, maar niet alle</li>
<li>Het opwarmen van moedermelk tot hoge temperaturen (vooral in de magnetron, wat niet wordt aanbevolen), kan de antilichamen en andere immuunfactoren in de moedermelk vernietigen</li></ul>
Maar, als de moedermelk veilig wordt verzameld en bewaard, zelfs met het verlies van enkele immuunfactoren, is het nog steeds beter dan welke zuigelingenvoeding dan ook.
Borstvoeding geven tijdens ziekte van de moeder of de baby
Als de moeder verkouden wordt of een ziekte krijgt, terwijl zij borstvoeding geeft, kan zij meestal doorgaan met borstvoeding geven. Borstvoeding geven tijdens de meeste veel voorkomende ziekten is veilig. Tegen de tijd dat de moeder beseft dat zij ziek is, is de baby waarschijnlijk al aan de ziekte blootgesteld. Maar terwijl zij borstvoeding blijft geven, geeft zij de antilichamen, die haar lichaam aanmaakt door om de ziekte via de moedermelk bij de baby te bestrijden. Het kind kan de ziekte misschien gemakkelijker bestrijden, of hij krijgt de ziekte misschien niet eens. Als de baby ziek is, helpen de antilichamen in de moedermelk de baby om elke ziekte of infectie die het kind ontwikkelt te bestrijden. Naast antilichamen biedt moedermelk voeding, vocht en comfort voor zieke kinderen.
Moet de baby nog steeds worden ingeënt als de moeder borstvoeding geeft?
Moedermelk biedt de baby een belangrijke immuunbescherming, maar beschermt de baby niet tegen alle ziekten waarmee ze tijdens haar leven in aanraking kan komen. En veel gevaarlijke en dodelijke ziekten zijn te voorkomen door immunisaties bij kinderen.
Ook al zijn er aan beide kanten van het vaccindebat sterke meningen, men moet alle feiten over vaccins leren kennen en de kwestie bespreken met de zorgverlener van het kind. De arts van de baby zal de ouder(s) in elke ontwikkelingsfase een schema met aanbevolen vaccins voor het kind geven.