Menu

Wernicke-Korsakoff syndroom

Het Wernicke-Korsakoff Syndroom (WKS) is een benaming voor twee aandoeningen, die vaak tegelijk plaatsvinden: Wernicke encefalopathie en het Korsakoff syndroom. Veel artsen denken dat het hier om dezelfde ziekte gaat in verschillende stadia.
Ze kunnen de kop opsteken als je niet genoeg vitamine B1 hebt, ook wel thiamine genoemd. Vitamine B1 helpt je hersenen om suiker om te zetten in energie. Als je hersenen en zenuwstelsel niet de hoeveelheid krijgen dat ze nodig hebben, werken ze niet zo goed.

Wernicke encefalopathie komt meestal plotseling op en men zal direct behandeling nodig hebben. Symptomen zijn verwarring, verlies van spiercoördinatie en problemen met visie. Het syndroom van Korsakoff geschiedt langzamer. Het is een langdurig, lopend probleem dat het deel van de hersenen beschadigt dat het geheugen verwerkt.

WKS symptomen
De belangrijkste tekenen van Wernicke encefalopathie zijn:

  • Balans- en bewegingsproblemen Je zou het volgende kunnen hebben, been tremoren en je wandeling is langzaam en onstabiel, met een brede houding en korte stappen. Je zult hulp nodig hebben bij het staan en met lopen en je armen en benen kunnen zwak aanvoelen.
  • Verwarring Je zult je buitengesloten voelen en je interesse verliezen in wat er om je heen gebeurt.
  • Oogproblemen Je ziet dubbel, je oogleden kunnen hangen, of je ogen kunnen snel bewegen.

Je kunt ook problemen hebben met je hart en bloedvaten die kunnen leiden tot:

  • slaperigheid
  • flauwvallen
  • een snellere hartslag dan normaal
  • lage bloeddruk wanneer je opstaat
  • een gebrek aan energie

Als je niet snel behandeld wordt voor Wernicke encefalopathie, kan dit leiden tot het syndroom van Korsakoff. Symptomen van het Syndroom van Korsakoff beginnen meestal als de tekenen van Wernicke encefalopathie beginnen te verdwijnen. Het veel betekenende teken is het verlies van kortetermijngeheugen. Dat maakt het ook moeilijk om iets nieuws te leren of nieuwe herinneringen te maken. Je zou met iemand kunnen praten, maar een minuut of twee later zul je je er niets meer van herinneren, zelfs niet met wie je sprak.

Syndroom van Korsakoff
Tekenen van het syndroom van Korsakoff zijn:

  • sommige lange termijn geheugenverlies
  • de drang om verhalen te verzinnen, zonder het te weten om eventuele hiaten aan te vullen
  • hallucinaties
  • harde uitspraken in context zetten
  • problemen met het begrijpen of verwerken van informatie

Oorzaken en Risicofactoren
In veel gevallen wordt het gebrek aan vitamine B1 veroorzaakt door zwaar alcoholgebruik op lange termijn. Na verloop van tijd beïnvloedt alcohol hoe goed je lichaam functioneert. Het kan gebeuren, dat als je niet genoeg voedingsstoffen uit je dieet opneemt, je ook bepaalde gezondheidsproblemen kunt krijgen. Deze andere oorzaken zijn:

  • ziekten die je hele lichaam beïnvloeden, zoals kanker, AIDS of ernstige infecties
  • eetstoornissen, zoals anorexia
  • ernstige nierproblemen
  • chemotherapie behandeling voor kanker
  • sommige maagaandoeningen
  • vaak en over een lange periode overgeven
  • gewichtsverlies door een chirurgie-ingreep, ook wel bekend als gastric bypass

Mannen krijgen Wernicke-Korsakoff syndroom een beetje vaker dan vrouwen en het gebeurt meestal bij mensen in de leeftijd van 45-65 jaar. Het komt ook vaker voor bij:

  • mensen die dakloos zijn
  • oudere volwassenen die alleen wonen
  • mensen met ernstige psychische aandoeningen

Deze groepen hebben meer kans om alcohol te misbruiken of niet goed te eten.

Diagnose
Meestal is het gebaseerd op een lichamelijk onderzoek, je gezondheidsgeschiedenis en enkele tests. Je arts zal ook andere problemen willen uitsluiten, die kunnen leiden tot de symptomen.

  • bloedonderzoek om te zien hoeveel thiamine er zich in je systeem bevindt en hoe goed je lever en nieren werken
  • imaging scans van je hersenen om problemen uit te sluiten, zoals een tumor of beroerte
  • een oogonderzoek om de oogbeweging te controleren
  • een geestelijke gezondheidsonderzoek
  • tests om je hersenen en zenuwstelsel te controleren
  • tests om te kijken naar veranderingen in het lopen

Behandeling
De eerste stap is om veel vitamine B1 te krijgen. Je zult het waarschijnlijk direct in een ader laten spuiten via een naald in je hand of arm (een infuus). Het kan nodig zijn om dit elke dag te doen gedurende enkele maanden.
Vanaf daar is het belangrijk om van alcohol af te blijven en een evenwichtige voeding te nuttigen. Dat zal helpen voorkomen dat de symptomen terugkomen. Als het van invloed is op hoe je loopt, heb je waarschijnlijk fysiotherapie nodig.

Complicaties
Het Korsakoff syndroom kan niet worden omgekeerd. In ernstige gevallen kan het leiden tot schade aan de hersenen en leiden tot problemen met het geheugen en het wandelen, die echter niet verdwijnen.

Outlook
Je herstel zal vooral afhangen van hoe vroeg je begon met de behandeling. Als je het vroeg laat behandelen, kun je volledig herstellen, maar het kan wel een jaar duren. Verwarring en problemen met betrekking tot het bewust zijn, zijn vaak de laatste symptomen die verdwijnen.

Zie ook de andere vormen van dementie.

Koos Dirkse