Zwarte schimmel

Mucormycose (soms zygomycose genoemd) is een ernstige maar zeldzame schimmelinfectie die wordt veroorzaakt door een groep schimmels die mucormyceten worden genoemd. Deze schimmels leven door het hele milieu, vooral in de bodem en in rottend organisch materiaal, zoals bladeren, composthopen of verrot hout.

Mensen krijgen mucormycose door in contact te komen met de schimmelsporen in de omgeving. De long- of sinusvorm van de infectie kan bijvoorbeeld optreden nadat iemand sporen heeft ingeademd. Deze vormen van mucormycose komen meestal voor bij mensen, die gezondheidsproblemen hebben of medicijnen gebruiken die het vermogen van het lichaam om ziektekiemen en ziektes te bestrijden, verminderen. Mucormycose kan zich ook op de huid ontwikkelen nadat de schimmel de huid is binnengedrongen door een snijwond, schaafwond, brandwond of ander soort huidtrauma.

Soorten mucormycose

• • Rhinocerebrale (sinus en hersenen) mucormycose is een infectie in de sinussen die zich naar de hersenen kan verspreiden. Deze vorm van mucormycose komt het meest voor bij mensen met ongecontroleerde diabetes en bij mensen die een niertransplantatie hebben ondergaan.
  • Pulmonale (long) mucormycose is de meest voorkomende vorm van mucormycose bij mensen met kanker en bij mensen die een orgaantransplantatie of een stamceltransplantatie hebben ondergaan.
  • Gastro-intestinale mucormycose komt vaker voor bij jonge kinderen dan bij volwassenen, vooral prematuren en baby’s met een laag geboortegewicht jonger dan 1 maand, die antibiotica, operaties of medicijnen hebben gehad die het vermogen van het lichaam om ziektekiemen en ziektes te bestrijden hebben verminderd.
  • Cutane (huid)mucormycose treedt op nadat de schimmels het lichaam zijn binnengekomen door een breuk in de huid (bijvoorbeeld na een operatie, een brandwond of ander type huidtrauma). Dit is de meest voorkomende vorm van mucormycose bij mensen die geen verzwakt immuunsysteem hebben.
  • Gedissemineerde mucormycose treedt op wanneer de infectie zich door de bloedbaan verspreidt en een ander deel van het lichaam aantast. De infectie treft meestal de hersenen, maar kan ook andere organen aantasten, zoals de milt, het hart en de huid.

Symptomen
De symptomen van mucormycose zijn afhankelijk van waar in het lichaam de schimmel groeit. Neem contact op met uw zorgverlener als u symptomen heeft waarvan u denkt dat ze verband houden met mucormycose.
Symptomen van rhinocerebrale (sinus en hersenen) mucormycose zijn onder meer:

• • hoofdpijn
  • verstopte neus of sinus
  • zwarte laesies op de neusbrug of de binnenkant van de mond die snel ernstiger worden
  • koorts

Symptomen van pulmonale (long) mucormycose zijn onder meer:

• • koorts
  • hoesten
  • pijn op de borst
  • kortademigheid

Cutane (huid)mucormycose kan eruitzien als blaren of zweren en het geïnfecteerde gebied kan zwart worden. Andere symptomen zijn pijn, warmte, overmatige roodheid of zwelling rond een wond.

Symptomen van gastro-intestinale mucormycose zijn onder meer:

• • Buikpijn
  • Misselijkheid en overgeven
  • Maagbloeding

Verspreide mucormycose komt meestal voor bij mensen die al ziek zijn door andere medische aandoeningen, dus het kan moeilijk zijn om te weten welke symptomen verband houden met mucormycose. Patiënten met gedissemineerde infectie in de hersenen kunnen veranderingen in de mentale toestand of coma ontwikkelen.

Wie krijgt mucormycose?
Mucormycose is zeldzaam, maar komt vaker voor bij mensen die gezondheidsproblemen hebben of medicijnen gebruiken, die het vermogen van het lichaam om ziektekiemen en ziektes te bestrijden, verminderen. Bepaalde groepen mensen hebben meer kans om mucormycosis te krijgen, waaronder mensen met:

• • diabetes, vooral met diabetische ketoacidose
  • kanker
  • orgaantransplantatie
  • stamceltransplantatie
  • neutropenie (laag aantal witte bloedcellen)
  • langdurig gebruik van corticosteroïden
  • injectie drugsgebruik
  • te veel ijzer in het lichaam (ijzerstapeling of hemochromatose)
  • huidletsel als gevolg van een operatie, brandwonden of wonden
  • prematuriteit en laag geboortegewicht (voor neonatale gastro-intestinale mucormycose)

Hoe krijgt iemand mucormycose?
Mensen krijgen mucormycose door contact met schimmelsporen in de omgeving. De long- of sinusvorm van de infectie kan bijvoorbeeld optreden nadat iemand de sporen uit de lucht heeft ingeademd. Een huidinfectie kan optreden nadat de schimmel de huid is binnengedrongen door een schaafwond, brandwond of ander soort huidletsel.

Is mucormycose besmettelijk?
Nee. Mucormycose kan zich niet verspreiden tussen mensen of tussen mensen en dieren.

Hoe kan ik het risico op mucormycose verlagen?
Het is moeilijk om het inademen van schimmelsporen te vermijden, omdat de schimmels die mucormycose veroorzaken veel voorkomen in de omgeving. Er is geen vaccin om mucormycose te voorkomen. Voor mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen er enkele manieren zijn om de kans op het ontwikkelen van mucormycose te verkleinen.

• • Bescherm uzelf tegen de omgeving. Het is belangrijk op te merken dat, hoewel deze maatregelen worden aanbevolen, niet is bewezen dat ze mucormycose voorkomen.
    • Probeer gebieden met veel stof te vermijden, zoals bouw- of opgravingslocaties. Als u deze gebieden niet kunt vermijden, draag dan een N95-ademhalingsapparaat (een soort gezichtsmasker) terwijl u daar bent. Klik hier voor meer informatie over ademhalingstoestellen .
    • Vermijd direct contact met door water beschadigde gebouwen en overstromingswater na orkanen en natuurrampen.
    • Vermijd activiteiten die nauw contact met aarde of stof met zich meebrengen, zoals tuinwerk of tuinieren. Als dit niet mogelijk is,
      • Draag schoenen, een lange broek en een shirt met lange mouwen bij buitenactiviteiten zoals tuinieren, tuinwerk of het bezoeken van beboste gebieden.
      • Draag handschoenen bij het hanteren van materialen zoals aarde, mos of mest.
      • Om de kans op het ontwikkelen van een huidinfectie te verkleinen, moet u huidverwondingen goed reinigen met water en zeep, vooral als ze zijn blootgesteld aan aarde of stof.
  • Antischimmel medicatie. Als u een hoog risico loopt op het ontwikkelen van mucormycose (bijvoorbeeld als u een orgaantransplantatie of een stamceltransplantatie heeft ondergaan), kan uw zorgverlener medicijnen voorschrijven om mucormycose en andere schimmelinfecties te voorkomen.  Artsen en wetenschappers leren nog steeds welke transplantatiepatiënten het grootste risico lopen en hoe ze schimmelinfecties het beste kunnen voorkomen.

Hoe wordt mucormycose gediagnosticeerd?
Zorgverleners houden bij het diagnosticeren van mucormycose rekening met uw medische geschiedenis, symptomen, lichamelijk onderzoek en laboratoriumtests. Zorgverleners die vermoeden dat u mucormycose in uw longen of sinussen heeft, kunnen een vloeistofmonster uit uw ademhalingssysteem verzamelen om naar een laboratorium te sturen. Uw zorgverlener kan een weefselbiopsie uitvoeren, waarbij een klein stukje aangetast weefsel in een laboratorium wordt geanalyseerd op tekenen van mucormycose onder een microscoop of in een schimmelcultuur. Afhankelijk van de locatie van de vermoedelijke infectie heeft u mogelijk ook beeldvormende tests nodig, zoals een CT-scan van uw longen, sinussen of andere delen van uw lichaam.

Behandeling
Mucormycose is een ernstige infectie en moet worden behandeld met voorgeschreven antischimmelmiddelen, meestal amfotericine B, posaconazol of isavuconazol. Deze geneesmiddelen worden via een ader (amfotericine B, posaconazol, isavuconazol) of via de mond (posaconazol, isavuconazol) toegediend. Andere geneesmiddelen, waaronder fluconazol, voriconazol en echinocandinen, werken niet tegen schimmels die mucormycose veroorzaken. Vaak vereist mucormycose een operatie om het geïnfecteerde weefsel weg te snijden.