Tegenwoordig komt tetanus nog zelden voor. Bijna alle gevallen van tetanus zijn onder mensen, die geen tetanusinjecties hebben gehad. Het verschilt van andere door vaccinatie te voorkomen ziekten, omdat het zich niet van persoon tot persoon verspreidt. Tetanus is een infectie die wordt veroorzaakt door een bacterie genaamd Clostridium tetani. Sporen van tetanusbacteriën bevinden zich overal in het milieu, inclusief bodem, stof en mest. De sporen ontwikkelen zich tot bacteriën wanneer ze het lichaam binnenkomen.
Veelvoorkomende manieren waarop tetanus in het lichaam komt
Op scherpe voorwerpen trappen is een manier waarop mensen worden blootgesteld aan de bacteriën die tetanus veroorzaken. De sporen van deze bacteriën bevinden zich in de omgeving en kunnen via een beschadigde huid in het lichaam komen, meestal door verwondingen via besmette voorwerpen. Tetanusbacteriën hebben meer kans om bepaalde breuken in de huid te infecteren, waaronder:
- wonden, verontreinigd met vuil, poep (uitwerpselen) of spuug (speeksel)
- wonden, veroorzaakt door een voorwerp dat de huid doorboort (prikwonden), zoals een spijker of naald
- brandwonden
- verwondingen door verbrijzeling
- verwondingen met dood weefsel
Andere manieren waarop tetanus in het lichaam komt
Tetanusbacteriën kunnen het lichaam ook infecteren door breuken in de huid veroorzaakt door:
- het reinigen oppervlakkige wonden (wanneer alleen de bovenste huidlaag wordt afgeschraapt)
- chirurgische ingrepen
- insectenbeten
- tandinfecties
- samengestelde fracturen (een breuk in het bot waar het wordt blootgesteld)
- chronische zweren en infecties
- intraveneus (IV) medicijngebruik
- intramusculaire injecties (injecties gegeven in een spier)
Tijd van blootstelling tot ziekte
De incubatietijd, dat is de tijd vanaf blootstelling aan ziekte, is meestal tussen de 3 en 21 dagen (gemiddeld 10 dagen). Het kan echter variëren van één dag tot enkele maanden, afhankelijk van het soort wond. De meeste gevallen treden binnen 14 dagen op. Over het algemeen zien artsen kortere incubatietijden bij:
- zwaar verontreinigde wonden
- ernstige ziekte
- een slechtere prognose
Symptomen en complicaties
Mensen noemen tetanus vaak “kaakkramp” omdat een van de meest voorkomende tekenen van deze infectie het aanspannen van de kaakspieren is. Een tetanusinfectie kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder het niet kunnen openen van de mond en moeite hebben met slikken en ademen.
Symptomen
Symptomen van tetanus zijn onder meer:
- het eerste teken zijn meestal spasmen van de kaakspieren, of “kaakkramp”.
- plotselinge, onwillekeurige spierverstrakking (spierspasmen), vaak in de maag
- pijnlijke spierstijfheid over het hele lichaam
- moeite met slikken
- schokken of staren (aanvallen)
- hoofdpijn
- koorts en zweten
- veranderingen in bloeddruk en hartslag
Complicaties
Ernstige gezondheidsproblemen die kunnen optreden als gevolg van tetanus zijn onder meer:
- ongecontroleerd/onvrijwillig aanspannen van de stembanden (laryngospasme)
- gebroken botten (breuken)
- infecties opgelopen door een patiënt tijdens een ziekenhuisbezoek (ziekenhuisinfecties)
- verstopping van de hoofdslagader van de long of een van zijn vertakkingen door een bloedstolsel dat van elders in het lichaam door de bloedbaan is gereisd (longembolie)
- longontsteking, een longinfectie die ontstaat door het inademen van vreemde stoffen (aspiratiepneumonie)
- ademhalingsmoeilijkheden, mogelijk leidend tot de dood (1 tot 2 op de 10 gevallen zijn fataal)
Diagnose en Behandeling
Diagnose
Artsen kunnen tetanus diagnosticeren door de patiënt te onderzoeken en te zoeken naar bepaalde tekenen en symptomen. Er zijn geen laboratoriumtests in het ziekenhuis die tetanus kunnen bevestigen.
Behandeling
Tetanus is een medisch noodgeval dat vereist:
- ziekenhuisopname
- onmiddellijke behandeling met een geneesmiddel dat humaan tetanusimmunoglobuline (TIG) wordt genoemd
- intensieve wondverzorging
- geneesmiddelen om spierspasmen onder controle te houden
- antibiotica
- tetanus vaccinatie
>Afhankelijk van hoe ernstig de infectie is, kan een beademingsapparaat nodig zijn.
Preventie
Vaccinatie en een goede wondverzorging zijn belangrijk om een tetanusinfectie te helpen voorkomen. Artsen kunnen ook een geneesmiddel gebruiken om tetanus te helpen voorkomen in gevallen waarin iemand ernstig gewond is en geen bescherming heeft gmv tetanusvaccins.
Vaccinatie
Verschillende vaccins beschermen tegen tetanus, die allemaal ook beschermen tegen andere ziekten:
- DTaP beschermt tegen difterie, tetanus, kinkhoest en polio
- DTP beschert tegen difterie, tetanus en polio
- Tdap beschermt tegen tetanus, difterie en kinkhoest
- Td beschermt tegen tetanus en difterie
Het vaccin dat voor iemand wordt aanbevolenis afhankelijk van zijn of haar leeftijd. Kinderen, die geen vaccin mogen krijgen dat kinkhoest bevat, kunnen DT krijgen voor bescherming tegen difterie en tetanus. Neem hierover contact op met uw arts.
De meeste mensen die een tetanusvaccin krijgen, hebben er geen ernstige problemen mee. Er kunnen echter bijwerkingen optreden. De meeste bijwerkingen zijn mild, wat betekent dat ze geen invloed hebben op de dagelijkse activiteiten.
Op de hoogte zijn van uw tetanusvaccin is het beste hulpmiddel om tetanus te voorkomen. Bescherming tegen vaccins, evenals een eerdere infectie, duren niet een leven lang. Dit betekent dat als u tetanus heeft gehad of eerder het vaccin heeft gekregen, u het vaccin nog steeds regelmatig moet krijgen om een hoge graad van bescherming tegen deze ernstige ziekte te behouden.
Goede wondverzorging
Directe en goede wondverzorging kan ook helpen infectie te voorkomen.
- stel de eerste hulp bij zelfs kleine, niet-geïnfecteerde wonden zoals blaren, schaafwonden of andere breuken in de huid niet uit.
- was de handen vaak met water en zeep of gebruik een handgel op alcoholbasis als wassen niet mogelijk is.
- raadpleeg uw arts als u zich zorgen maakt en verder advies nodig heeft.