PDS is de meest voorkomende chronische darmaandoening. Ongeveer 5 tot 20% van de Belgische en Nederlandse mannen en 15 tot 20% van de vrouwen heeft PDS. De helft van de patiënten is jonger dan 35 jaar, wanneer de diagnose gesteld wordt en nog eens 40% bevindt zich in de leeftijdscategorie tussen 35 en 50 jaar.
De oorzaken van PDS zijn nog onduidelijk. In de darm zijn meestal geen zichtbare afwijkingen te vinden. Dit maakt de diagnose en behandeling erg moeilijk. Het is belangrijk dat arts en patiënt zich er bewust van zijn dat ook een medische oorzaak over het hoofd kan zijn gezien.
Artsen sturen patiënten met PDS vaak zonder veel uitleg naar huis. De aandoening wordt als functioneel bestempeld, omdat geen specifieke oorzaak gevonden wordt.
Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS)
Prikkelbaar Darm Syndroom (PDS), ook wel bekend als het Irritable Bowel Syndrome (IBS) in het Engels, is een chronische aandoening van het spijsverteringsstelsel. Het wordt gekenmerkt door buikpijn of ongemak, samen met veranderingen in de stoelgang, zoals diarree, obstipatie, of een wisselend patroon van beide. PDS is een functionele aandoening, wat betekent dat er geen zichtbare of meetbare afwijkingen zijn die de symptomen verklaren.
Symptomen van PDS
- Buikpijn of -ongemak
Vaak in de onderbuik, verlicht door ontlasting. - Veranderde stoelgang
Diarree, obstipatie, of een afwisseling van beide. - Opgeblazen gevoel
Een gevoel van opgeblazenheid of zwelling in de buik. - Winderigheid
Overmatige gasvorming kan ongemak veroorzaken. - Slijm in de ontlasting
Sommige mensen merken een slijmerige substantie op in hun ontlasting.
Oorzaken en Triggers
De exacte oorzaak van PDS is onbekend, maar er zijn verschillende factoren die bijdragen aan de ontwikkeling en verergering van de symptomen:
- Verstoorde darmbewegingen
Onregelmatige samentrekkingen van de darmspieren. - Overgevoeligheid van de darm
Verhoogde gevoeligheid voor pijnprikkels in de darmen. - Infecties
Een eerdere ernstige darminfectie kan het risico op PDS verhogen. - Stress en psychologische factoren
Stress, angst, en depressie kunnen PDS-symptomen verergeren. - Dieet en voeding
Bepaalde voedingsmiddelen en eetpatronen kunnen PDS-symptomen uitlokken.
Diagnose
PDS wordt meestal gediagnosticeerd op basis van symptomen en door andere aandoeningen uit te sluiten. Artsen kunnen de volgende stappen nemen:
- Anamnese
Gedetailleerde bespreking van symptomen en medische geschiedenis. - Lichamelijk onderzoek
Onderzoek van de buik en andere relevante gebieden. - Aanvullend onderzoek
Bloedonderzoek, ontlastingsonderzoek, en soms endoscopie om andere aandoeningen uit te sluiten.
Behandeling
Er is geen genezing voor PDS, maar de symptomen kunnen beheerd worden door een combinatie van leefstijlveranderingen, dieetaanpassingen, en medicatie:
- Dieet
Een voedingsdagboek bijhouden kan helpen om triggers te identificeren. Sommige mensen vinden verlichting door het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen zoals gluten, lactose, of vezelrijke producten. - Medicatie
Laxeermiddelen, antidiarreemiddelen, en antispasmodica kunnen helpen bij specifieke symptomen. - Probiotica
Supplementen met goede bacteriën kunnen de darmflora verbeteren en symptomen verminderen. - Stressmanagement
Technieken zoals yoga, meditatie, en cognitieve gedragstherapie kunnen helpen bij het verminderen van stress en het verbeteren van symptomen.
Levensstijl
Levensstijlveranderingen kunnen een grote impact hebben op het beheersen van PDS-symptomen:
- Regelmatige lichaamsbeweging
Helpt bij de spijsvertering en vermindert stress. - Voldoende slaap
Een goede nachtrust ondersteunt het algehele welzijn. - Gezonde eetgewoonten
Regelmatig eten en niet te snel eten kan helpen om symptomen te verminderen.
Conclusie
PDS is een veelvoorkomende, maar complexe aandoening die een aanzienlijke impact kan hebben op de kwaliteit van leven. Hoewel er geen genezing is, kunnen veel mensen hun symptomen effectief beheren door aanpassingen in dieet, leefstijl, en soms met medicatie. Het is belangrijk om samen met een arts een individueel behandelplan te ontwikkelen dat past bij de specifieke symptomen en behoeften van de persoon.