Darmkanker (inclusief dikkedarmkanker en endeldarmkanker) is een vorm van kanker die zich ontwikkelt in de dikke darm (colon) of de endeldarm (rectum), die beide deel uitmaken van het spijsverteringsstelsel. Darmkanker ontstaat meestal uit poliepen, kleine gezwellen die zich in het slijmvlies van de darmwand vormen. Niet alle poliepen worden kwaadaardig, maar sommige kunnen zich ontwikkelen tot kanker.
Symptomen
Darmkanker, ook wel colorectale kanker genoemd, kan aanvankelijk asymptomatisch zijn. Dit betekent dat er in de beginfase mogelijk geen duidelijke symptomen zijn. Daarom is regelmatige screening belangrijk om darmkanker in een vroeg stadium op te sporen, wanneer de behandeling meestal effectiever is. Als darmkanker zich ontwikkelt of verder gevorderd is, kunnen de volgende symptomen optreden:
- Veranderingen in de stoelgang:
- Diarree of constipatie die langer dan een paar dagen aanhoudt.
- Een verandering in de consistentie van de ontlasting, zoals dunner worden dan normaal (potloodontlasting).
- Bloed in de ontlasting:
- Zichtbaar bloed in de ontlasting of op toiletpapier.
- Bloedarmoede als gevolg van onopgemerkte langdurige, lage niveaus van bloedverlies in de ontlasting.
- Buikpijn en ongemak:
- Onverklaarbare buikpijn, krampen of een opgeblazen gevoel.
- Een gevoel van onvolledige lediging na een stoelgang.
- Gewichtsverlies:
- Onverklaarbaar gewichtsverlies dat niet kan worden toegeschreven aan dieet- of levensstijlveranderingen.
- Vermoeidheid:
- Onverklaarbare vermoeidheid of zwakte.
- Veranderingen in eetlust:
- Verlies van eetlust.
- Veranderingen in de stoelgangfrequentie:
- Darmkanker kan leiden tot frequente aandrang om te poepen.
Het is belangrijk op te merken dat deze symptomen niet noodzakelijkerwijs wijzen op darmkanker en ook veroorzaakt kunnen worden door andere aandoeningen. Als u een of meerdere van deze symptomen ervaart, is het raadzaam om zo snel mogelijk contact op te nemen met een arts. Darmkanker kan in een vroeg stadium vaak met succes worden behandeld, en vroege detectie is cruciaal voor een gunstige prognose. Uw arts kan verdere onderzoeken, zoals een colonoscopie, aanbevelen om de oorzaak van uw symptomen vast te stellen en de juiste behandeling te plannen.
Diagnose
De diagnose van darmkanker omvat meestal verschillende stappen en medische tests. Als u symptomen heeft die wijzen op darmproblemen, met name darmkanker, of als u een verhoogd risico loopt, moet u contact opnemen met een arts. Hier zijn de stappen die doorgaans worden gevolgd bij de diagnose van darmkanker:
- Medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek:
- Uw arts zal u vragen stellen over uw medische geschiedenis, familiegeschiedenis van kanker, symptomen en risicofactoren. Daarna zal hij of zij een lichamelijk onderzoek uitvoeren.
- Bloedonderzoek:
- Bloedonderzoek kan worden uitgevoerd om te controleren op bloedarmoede of andere afwijkingen in de bloedwaarden.
- Beeldvormende tests:
- Verschillende beeldvormende tests kunnen worden uitgevoerd om een beter beeld te krijgen van de darm en eventuele tumoren. Deze tests omvatten röntgenfoto’s, CT-scans, MRI-scans en/of echografie.
- Colonoscopie:
- Een colonoscopie is een belangrijke diagnostische procedure voor darmkanker. Tijdens een colonoscopie wordt een flexibele buis met een camera (colonoscoop) ingebracht in de dikke darm om de binnenkant van de darm te bekijken. Als abnormale weefsels of tumoren worden gevonden, kunnen er tijdens de colonoscopie ook weefselmonsters (biopsieën) worden genomen voor nader onderzoek.
- Endoscopie:
- Als een tumor wordt gevonden in de endeldarm, kan een endoscopie, zoals een sigmoïdoscopie of een proctoscopie, worden uitgevoerd om deze te beoordelen.
- Stadiëring:
- Nadat de diagnose van darmkanker is bevestigd, wordt vaak een proces genaamd stadiëring uitgevoerd om te bepalen hoe ver de kanker zich heeft verspreid. Dit helpt bij het bepalen van de juiste behandelingsaanpak.
- Andere tests:
- Afhankelijk van de resultaten van de bovenstaande tests en het stadium van de kanker, kunnen aanvullende tests worden uitgevoerd, zoals een CT-scan van de borstkas om te zoeken naar uitzaaiingen naar de longen, of een echografie van de lever om te zoeken naar uitzaaiingen naar de lever.
De behandeling van darmkanker kan variëren afhankelijk van het stadium en de locatie van de kanker. Het is belangrijk om de aanbevelingen van uw arts op te volgen en samen met uw medisch team een behandelingsplan te bespreken dat het beste past bij uw individuele situatie. Vroege diagnose en behandeling kunnen de kans op een succesvolle uitkomst aanzienlijk vergroten
Behandeling
De behandeling van darmkanker is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder het stadium van de kanker, de locatie van de tumor, de algemene gezondheidstoestand van de patiënt en individuele behoeften en voorkeuren. Over het algemeen omvat de behandeling van darmkanker een combinatie van de volgende benaderingen:
- Chirurgie:
- Chirurgie is vaak de eerste behandelingsstap voor darmkanker. Tijdens een operatie wordt de tumor en het omliggende gezonde weefsel verwijderd. Het type operatie hangt af van de locatie van de tumor. Bij sommige patiënten kan een laparoscopische of robotgeassisteerde benadering worden gebruikt, wat minder invasief is.
- Chemotherapie:
- Chemotherapie is het gebruik van medicijnen om kankercellen te doden of hun groei te vertragen. Het kan voor of na de operatie worden gegeven om eventuele resterende kankercellen te behandelen of om de tumor voorafgaand aan de operatie te verkleinen. In sommige gevallen kan chemotherapie ook worden gebruikt om uitzaaiingen te behandelen.
- Radiotherapie:
- Radiotherapie maakt gebruik van gerichte straling om kankercellen te vernietigen. Het kan worden gebruikt vóór de operatie om de tumor te verkleinen, na de operatie om eventuele resterende kankercellen te behandelen, of om symptomen te verlichten als de kanker vergevorderd is.
- Doelgerichte therapie:
- Doelgerichte therapieën richten zich specifiek op bepaalde moleculaire doelwitten in kankercellen om hun groei te remmen. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met chemotherapie en kunnen worden voorgeschreven als de tumor bepaalde genetische kenmerken vertoont.
- Immunotherapie:
- Immunotherapie stimuleert het immuunsysteem van het lichaam om kankercellen aan te vallen. Het wordt soms gebruikt bij de behandeling van gevorderde darmkanker.
- Follow-up en nazorg:
- Na de behandeling zal er regelmatige follow-up nodig zijn om de voortgang te controleren en te zorgen voor eventuele bijwerkingen of recidieven. Dit omvat regelmatige controles, beeldvormende tests en bloedonderzoek.
Het behandelplan voor darmkanker wordt individueel afgestemd op de specifieke situatie van de patiënt. Het is belangrijk om openlijk te communiceren met uw medisch team en uw vragen en zorgen te bespreken. Vroege diagnose en behandeling kunnen de kans op herstel vergroten, dus het is essentieel om op tijd medische hulp te zoeken en de aanbevelingen van uw zorgverleners op te volgen.
Preventie
Het is mogelijk om het risico op darmkanker aanzienlijk te verminderen door gezonde levensstijlgewoonten aan te nemen en regelmatige screening te ondergaan. Hier zijn enkele preventieve maatregelen en richtlijnen om het risico op darmkanker te verminderen:
- Dieet en voeding:
- Eet een vezelrijk dieet met veel groenten, fruit, volkoren granen en peulvruchten.
- Beperk de consumptie van rood vlees (zoals rundvlees, varkensvlees en lam) en bewerkt vlees (zoals bacon en worst).
- Beperk de consumptie van verzadigde vetten en transvetten.
- Verhoog de inname van calcium en vitamine D, bijvoorbeeld door zuivelproducten of supplementen.
- Beheer van gewicht en lichaamsbeweging:
- Behoud een gezond gewicht en vermijd overgewicht.
- Regelmatige lichaamsbeweging kan het risico op darmkanker verlagen. Streef naar minstens 150 minuten matige lichaamsbeweging per week.
- Vermijd roken en beperk alcoholgebruik:
- Roken is geassocieerd met een verhoogd risico op darmkanker.
- Beperk alcoholgebruik tot matige niveaus (indien van toepassing), want overmatig alcoholgebruik wordt geassocieerd met een verhoogd risico.
- Regelmatige screening:
- Omdat darmkanker vaak geen symptomen veroorzaakt in de vroege stadia, is regelmatige screening van cruciaal belang. De meest voorkomende screeningstest is een colonoscopie, die kan helpen bij het opsporen van poliepen en vroege stadia van kanker. De aanbevolen leeftijd voor screening varieert afhankelijk van de richtlijnen en uw persoonlijke risicofactoren, maar het begint meestal rond de leeftijd van 50 jaar.
- Familiaire geschiedenis:
- Als er een familiegeschiedenis is van darmkanker of bepaalde genetische aandoeningen die het risico kunnen verhogen, kan het nodig zijn om eerder te beginnen met screening of vaker gescreend te worden. Bespreek dit met uw arts.
- Medicatie:
- In sommige gevallen kunnen medicijnen, zoals aspirine of niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s), worden overwogen voor mensen met een verhoogd risico. Dit moet echter zorgvuldig met een arts worden besproken, omdat deze medicijnen bijwerkingen kunnen hebben.
Het is belangrijk om regelmatig contact te hebben met uw zorgverlener om uw risico op darmkanker te beoordelen en te bespreken welke preventieve maatregelen en screenings het meest geschikt zijn voor uw individuele situatie. Het vroegtijdig opsporen en behandelen van darmkanker kan de kans op herstel aanzienlijk vergroten.