De kosten van de gezondheidszorg stijgen voortdurend, terwijl de financiering niet altijd gelijke tred houdt. Dit leidt tot bezuinigingen op zorginstellingen en -programma’s, waardoor de toegang tot zorg wordt beperkt en de kwaliteit ervan afneemt. Daarnaast willen zorgaanbieders vaak deeltijd gaan werken, dat kan leiden tot minder toegankelijkheid.
Zo’n vijftig jaar geleden ben ik patiënt geworden bij een huisartsenpraktijk bij mij in de wijk. De praktijk bestond toen uit twee huisartsen en een assistente en functioneerde optimaal. Na een jaar werd er in de wijk een gezondheidscentrum gebouwd, waar deze praktijk deel van ging uitmaken.
Gezondheidscentrum
Over de verleende zorg in de praktijk was ik zeer tevreden. De huisartsen kenden je persoonlijk, waren betrokken, vriendelijk en makkelijk toegankelijk. In de tussentijd had een derde huisarts zijn aantreden gedaan. Allen waren vrijwel iedere werkdag aanwezig en behandelden, bij afwezigheid, elkaars patiënten. Dit liep allemaal gesmeerd. Indien je niet in staat was om te komen, kwamen ze op huisbezoek, geen probleem. Een afspraak maken telefonisch of aan de balie was zo geregeld, net als het bestellen van medicijnen, die kon je direct bij de apotheek daarnaast ophalen. Ook het verzoek om door een huisarts teruggebeld te worden werkte goed. Ondertussen werd het gezondheidscentrum uitgebreid met veel disciplines van de eerstelijnszorg.
Nieuwe lichting
Na verloop van tijd gingen de drie huisartsen één voor één met pensioen en kwam er een nieuwe lichting met nieuwe ideeën. Het beleid werd drastisch veranderd. De meeste huisartsen gingen parttime werken, dus het was puzzelen om een afspraak met je huisarts te kunnen maken. Deze werden door assistentes afgeschermd en telefonisch kon je via een menu je keuze bepalen. In eerste instantie ging dit nog tamelijk eenvoudig, maar ‘triage’ moest ook zo nodig in dit centrum worden toegepast. Je moest tenslotte met de tijd meegaan!
Het primaire doel van triage in de gezondheidszorg is het optimaliseren van de toewijzing van beperkte middelen, zoals medisch personeel, apparatuur en tijd, om ervoor te zorgen dat de meest kritieke gevallen onmiddellijke aandacht krijgen. Door patiënten te categoriseren op basis van de urgentie van hun toestand kunnen zorgverleners geïnformeerde beslissingen nemen over de volgorde, waarin patiënten moeten worden behandeld.
Bereikbaarheid
Momenteel is het beleid zo geregeld, dat de assistentes aan de balie geen afspraak meer mogen maken, overigens de assistentes aan de telefoon ook niet. Om bij een huisarts op consult te mogen komen, moet je eerst de huisarts telefonisch bespreken of je op afspraak mag komen. Je dient tussen 8 uur en 10 uur ’s ochtends te bellen en kun je via een keuzemenu je eigen huisarts te spreken krijgen (als die aanwezig is). Je kunt tijdens het keuzemenu aangeven of je aan de lijn wilt blijven wachten (wachttijd gemiddeld 25 minuten) of een terugbelverzoek. Bel je na 9 uur, dan is een terugbelverzoek niet meer mogelijk, omdat de agenda voor die dag vol zit en word je alsnog in de wachtrij geplaatst. Heb je geluk dan word je teruggebeld, maar meestal krijg je het advies om de volgende dag terug te bellen.
Tussen 10 uur en 10.30 uur is de praktijk telefonisch niet bereikbaar. Dit geldt ook tussen 12.45 uur en 13.15 uur en tussen 16 uur en 17 uur.
Ruim een jaar geleden zijn er een zestal assistentes vertrokken, omdat zij zich niet konden vinden in het beleid.
Afspraak
Toen ik voor mezelf een afspraak wilde maken en na 28 minuten een vervangend huisarts aan de lijn kreeg, was een afspraak niet mogelijk. Mijn huisarts was de komende maanden niet aanwezig. Overigens werken alle huisartsen enkele (halve) dagen per week, dus je arts kan nog wel eens wisselen. De afspraak kreeg ik niet. Er werd mij geadviseerd om eerst maar eens op internet naar de site www.thuisarts.nl te gaan, om hier over mijn klacht te lezen en zo mogelijk een test uit te voeren. Ook voor het maken van een afspraak met een assistente/verpleegkundige, kom je op de wachtlijst.
Geneesmiddelen
Herhaalrecepten dien je telefonisch te bestellen. Indien je dit vóór 10 uur ’s ochtends doorgeeft, dan liggen de medicijnen na twee werkdagen bij de apotheek.
Tijdens een bezoek aan mijn huisarts werd er antibiotica voorgeschreven, waarmee ik direct moest beginnen. Het recept werd tijdens mijn bezoek doorgestuurd naar de naastliggende apotheek.
Ik ging het medicijn ophalen, maar dit was niet op voorraad. Dit zou de dag erna binnenkomen. Maar dat was zaterdag, dus was de apotheek gesloten. Dan kon ik het maandag afhalen.
Conclusie
In toenemende mate is er sprake van ontmenselijking van de zorg. Ik heb meerdere malen meegemaakt, dat ik alleen in de wachtkamer zat, er toevallig een huisarts langsliep, die ik al jaren ken, starend naar de grond keek en er geen groet of gedag vanaf kon.
In tegenstelling tot die oude huisartspraktijk, dat door drie mensen werd gerund, tref je nu een Raad van Bestuur, een Raad van Toezicht, adviesorganen, directie, etcetera aan. Er wordt gepromoot dat er de beste zorg wordt verleend. De patiënt wordt niet meer serieus genomen. Men neemt geen nieuwe patiënten meer aan.
En ja, waarom ga je hier niet weg. Ik zou graag willen, maar er is niets anders in de omgeving. Waar zal dit naar toe gaan?! En de zorgverzekeraar hoort de klachten aan en doet niets!