Het Tietze-syndroom is een zeldzame aandoening, waarbij pijn op de borst in de bovenste ribben optreedt. Het is goedaardig en treft vooral mensen onder de 40 jaar. De exacte oorzaak is niet bekend. Het syndroom is vernoemd naar Alexander Tietze, de Duitse arts die het voor het eerst beschreef in 1909.
Wat zijn de symptomen?
Het belangrijkste symptoom van het Tietze-syndroom is pijn op de borst. Bij deze aandoening wordt pijn gevoeld rond één of meer van de bovenste vier ribben, met name waar de ribben zich hechten aan het borstbeen. Volgens onderzoek dat is gedaan naar de aandoening, is de tweede of derde rib meestal betrokken. In 70 tot 80 procent van de gevallen bevindt de pijn zich rond één enkele rib. Meestal is slechts één kant van de borst hierbij betrokken. Een ontsteking van het kraakbeen van de aangedane rib veroorzaakt de pijn. Dit gebied van kraakbeen staat bekend als de costochondrale (Costa=rib, chondros=kraakbeen) overgang. De ontsteking kan zwelling veroorzaken die hard en spoelvormig wordt. Het gebied kan zacht en warm aanvoelen en ziet er gezwollen of rood uit.
Bij het Tietze-syndroom kan pijn:
- plotseling of geleidelijk opkomen
- scherp, stekend, saai of pijnlijk aanvoelen
- variëren van mild tot ernstig
- uitstralen naar de arm, nek en schouders
- erger worden bij sporten, hoesten of niesen
Hoewel de zwelling kan aanhouden, neemt de pijn meestal na een paar weken af.
Wat veroorzaakt het Tietze-syndroom?
De exacte oorzaak van het Tietze-syndroom is onbekend. Onderzoekers geloven echter dat dit het gevolg kan zijn van kleine verwondingen aan de ribben. De verwondingen kunnen worden veroorzaakt door:
- overmatig hoesten
- ernstig braken
- infecties van de bovenste luchtwegen, waaronder sinusitis of laryngitis
- inspannende of repetitieve fysieke activiteiten
- verwondingen of trauma
Wat zijn de risicofactoren?
De grootste risicofactoren voor het Tietze-syndroom zijn leeftijd en mogelijk de tijd van het jaar. Verder is er weinig bekend over factoren die het risico kunnen verhogen.
Voorkomen
Het syndroom van Tietze treft vooral kinderen en mensen jonger dan 40 jaar. Het komt het meest voor bij mensen tussen de 20 en 30 jaar.
Uit een onderzoek uit 2017 bleek, dat het aantal gevallen hoger was in de winter-lente periode. Uit dezelfde studie bleek dat een hoger percentage vrouwen het Tietze-syndroom ontwikkelt, maar andere onderzoeken hebben aangetoond dat het Tietze-syndroom evenveel vrouwen als mannen treft.
Waarin verschilt het Tietze-syndroom van costochondritis?
Het Tietze-syndroom en costochondritis veroorzaken beide pijn op de borst rond de ribben, maar er zijn belangrijke verschillen:
| Syndroom van Tietze | Costochondritis |
| Is zeldzaamen en het treft meestal mensen jonger dan 40 jaar | Komt relatief vaak voor en treft meestal mensen boven de 40 jaar |
| Symptomen zijn onder meer zwelling en pijn | Symptomen zijn onder meer pijn, maar geen zwelling |
| Betreft pijn in slechts één gebied in 70 procent van de gevallen | Betreft minstens meer dan één gebied in 90 procent van de gevallen |
| Meestal gaat het om de tweede of derde rib | Meestal gaat het om de tweede tot en met vijfde rib |
Het Tietze-syndroom kan een uitdaging zijn om te diagnosticeren, vooral als het gaat om het onderscheiden van costochondritis, wat vaker voorkomt. Wanneer men een zorgverlener raadpleegt voor pijn op de borst, wil deze eerst iedere ernstige of mogelijk levensbedreigende aandoening uitsluiten, die onmiddellijke interventie vereist, zoals angina pectoris, pleuritis of een hartaanval. De zorgverlener voert lichamelijk onderzoek uit en vraagt naar de symptomen. Ze zullen waarschijnlijk specifieke tests aanvragen om andere oorzaken uit te sluiten en hen te helpen de juiste diagnose te stellen.
Dit kan zijn:
- bloedonderzoek om te zoeken naar tekenen van een hartaanval of andere aandoeningen
- echografie om de ribben te bekijken en om te zien of er kraakbeenontsteking is
- een röntgenfoto van de borst om te kijken naar medische problemen met organen, botten en weefsels
- een MRI van de borst om verdikking of ontsteking van het kraakbeen beter te bekijken
- een botscan om de botten van dichterbij te bekijken
- een ECG (electrocardiogram) om te kijken of het hart goed functioneert
Een diagnose van het Tietze-syndroom is gebaseerd op symptomen en sluit andere mogelijke oorzaken van pijn uit.
Hoe wordt het behandeld?
Het algemene behandelingsregime voor het Tietze-syndroom is:
- rust nemen
- vermoeiende activiteiten vermijden
- warmte aanbrengen op het getroffen gebied
In sommige gevallen kan de pijn vanzelf verdwijnen zonder behandeling. Om de pijn te verlichten, kan de zorgverlener pijnstillers, zoals vrij verkrijgbare niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen ( NSAID’s ) voorschrijven. Als de pijn aanhoudt, kan een sterkere pijnstiller worden voorschrijven.
Andere mogelijke behandelingen voor voortdurende pijn en ontsteking omvatten steroïde injecties om zwelling te verminderen of lidocaïne- injecties op de getroffen plaats om pijn te verlichten. Hoewel de zwelling langer kan aanhouden, verdwijnt de pijn van het Tietze-syndroom meestal binnen enkele maanden. Soms kan de aandoening afnemen en vervolgens terugkeren.
In extreme gevallen waar conservatieve therapieën de pijn en zwelling niet helpen te verminderen, kan een operatie nodig zijn om extra kraakbeen van de getroffen ribben te verwijderen.
Conclusie
Het Tietze-syndroom is een zeldzame, goedaardige aandoening, die gepaard gaat met een pijnlijke zwelling en gevoeligheid van het kraakbeen rond een of meer van de bovenste ribben, waar deze zich hechten aan het borstbeen. Het treft vooral mensen jonger dan 40 jaar.
Het is anders dan costochondritis, een meer voorkomende aandoening, die eveneens pijn op de borst veroorzaakt, die vooral mensen ouder dan 40 jaar treft. Het Tietze-syndroom wordt meestal gediagnosticeerd door andere aandoeningen uit te sluiten, die pijn op de borst veroorzaken. Het lost meestal op met rust en door warmte toe te passen op het getroffen gebied.