Heb je je ooit geweldig gevoeld na een goede, zware training? Je hebt misschien gehoord dat je ‘high’ wordt, veroorzaakt door kleine neurochemicaliën die door je lichaam worden afgegeven. Deze neurochemicaliën worden endorfines genoemd. Door sporten vindt er een toename plaats van diverse neurotransmitters, waaronder dopamine, serotonine en endorfine. Endorfine staat erom bekend als het snelst werkende antistress hormoon, omdat het binnen een minuut een stress-reactie kan stilleggen. Hoewel endorfines je een goed gevoel geven na een lange jogging, is er veel meer om te weten over de rol die ze spelen bij het reguleren van je lichaam.
Knuffelhormonen
Er zijn tot dusver 6 zogenaamde liefdeshormonen bekend.
- Adrenaline (verliefd gevoel, vluchtgedrag)
- Dopamine (verliefd gevoel)
- Endorfine (gelukkig en blij)
- Fenylethylamine (liefdespeptide)
- Oxytocine (liefdeshormoon)
- Vasopressine (werkt voor mannen als oxytocine bij vrouwen)
Endorfine
Het woord endorfine komt van het samenvoegen van de woorden “endogeen”, wat betekent vanuit het lichaam en “morfine”, wat een opiaat pijnstiller is. Met andere woorden, endorfines hebben hun naam gekregen omdat ze natuurlijke pijnstillers zijn.
Endorfines bestaan uit een grote groep peptiden en zijn chemische boodschappers, die worden geproduceerd door het centrale zenuwstelsel en de hypofyse. Omdat endorfines inwerken op de opiaatreceptoren in de hersenen, verminderen ze de pijn en verhogen ze het genot, wat resulteert in een gevoel van welzijn. Endorfines komen vrij als reactie op pijn of stress, maar ze komen ook vrij tijdens andere activiteiten, zoals eten, sporten of seks.
Terwijl experts nog steeds alle manieren identificeren waarop ze in het lichaam werken, heeft onderzoek uitgewezen, dat endorfines een belangrijke rol spelen in het vermogen van het lichaam om pijn te beheersen en plezier te ervaren.
Het vrijgeven van endorfine vindt over het algemeen plaats wanneer men:
- gewond is geraakt
- pijn ervaart
- stress heeft
Wanneer ze worden vrijgegeven, kunnen endorfines de pijn helpen verlichten, stress verminderen en een euforisch gevoel veroorzaken. Kortom, ze kunnen een behoorlijk goed gevoel geven.
Wat is het doel van endorfines?
Niet alle rollen die endorfines in het lichaam spelen, worden volledig begrepen. We weten wel dat endorfines belangrijk zijn om pijn te verminderen en plezier te vergroten. Endorfines zijn betrokken bij onze natuurlijke beloningscircuits en zijn gerelateerd aan belangrijke activiteiten zoals eten, drinken, fysieke fitheid en geslachtsgemeenschap. Endorfines stijgen ook tijdens de zwangerschap. Ze minimaliseren ongemak en pijn en maximaliseren plezier. Dit helpt ons om, ondanks blessures of stress, te blijven functioneren.
Omdat mensen van nature zich gelukkig willen voelen en pijn willen vermijden, zullen we eerder een activiteit doen als we ons er goed door voelen. Vanuit evolutionair oogpunt helpt dit om te overleven. Mensen zijn sociale wezens en we gedijen in gemeenschappen. Van endorfines is aangetoond dat ze ook helpen om sociale banden te versterken. Hoewel dit misschien niet helemaal meer waar is, waren mensen die bij elkaar bleven in sociale groepen in de vroege menselijke geschiedenis beter in staat om te overleven en zich voort te planten.
Wat zijn de voordelen van endorfines?
Door een algemeen gevoel van welzijn te bevorderen, hebben endorfines vele voordelen, waaronder:
- Depressie verlichten
Bijna één op de vijf mensen zullen op een bepaald moment tijdens hun leven depressief worden. Veel studies hebben gekeken naar de lichaamsbeweging om de symptomen van depressie te verminderen en de meeste van deze onderzoeken hebben een positief voordeel aangetoond, dat verband houdt met lichaamsbeweging. - Stress en angst verminderen
Endorfines kunnen een belangrijke rol spelen bij het verminderen van stress en angst. Een onderzoek bij muizen vertoonde een directe relatie tussen de endorfine waarden en angstig gedrag bij muizen. - Zelfvertrouwen vergroten
Positieve gevoelens geven je ook zelfvertrouwen en optimisme, waardoor je zelfvertrouwen een boost krijgt. In een onderzoek werden een hoge waarde endorfines geassocieerd met een hoog zelfbeeld bij een kleine groep mannen. - Gewicht verminderen
De rol van endorfines en andere hormonen bij het reguleren van eetlust en voedselinname is complex. Terwijl wordt aangenomen dat het eten van goed voedsel het endorfinegehalte verhoogt, zijn ook hogere niveaus van endorfines aangetoond tijdens dierstudies om de eetlust te reguleren. - Helpt om te gaan met pijn tijdens de bevalling
De bevalling kan een ongelooflijk lonende, maar zeer pijnlijke ervaring zijn. Endorfines kunnen de bevalling een beetje gemakkelijker maken. Een kleine studie bij 45 gezonde vrouwen die aan het bevallen waren, bleek dat lage waarden van bèta-endorfine aan het einde van de zwangerschap geassocieerd waren met de behoefte aan aanvullende pijnbehandeling tijdens de bevalling.
Wat zijn de symptomen van een tekort aan endorfine?
Endorfine-deficiëntie wordt niet goed begrepen. Over het algemeen kan men het volgende ervaren als het lichaam niet genoeg endorfines aanmaakt:
- depressie
- ongerustheid
- humeurigheid
- pijntjes en kwaaltjes
- verslaving
- moeite met slapen
- impulsief gedrag
Hoe endorfines op natuurlijke wijze te stimuleren
Men hoeft niet een hele marathon te lopen om de plezierige effecten van een endorfine-afgifte te ervaren. Het lichaam maakt van nature ook endorfines aan als men het volgende doet:
- pure chocolade eet
- lichaamsbeweging (elke vorm van lichaamsbeweging is voldoende, maar oefenen in een groep is nog beter)
- het hebben van seks
- muziek maken
- kunst creëren
- dansen
- wijn drinken
- acupunctuur
- lachen
- genieten van je favoriete gerecht
- een massage krijgen
- een sauna nemen
- iets pittigs eten
- aromatherapie
- een favoriete tv-drama kijken
- mediteren
- vrijwilliger zijn
Wat is het verschil tussen endorfine en dopamine?
Endorfines zijn polypeptiden, gemaakt door de hypofyse en het centrale zenuwstelsel. Endorfines helpen vooral om met stress om te gaan en pijngevoelens te verminderen. Het pleziereffect geassocieerd met endorfines hangt gedeeltelijk samen met de verhoogde dopamineproductie, die optreedt als gevolg van endorfine-activiteit.
Dopamine wordt aangemaakt uit het aminozuur tyrosine door de hypothalamus, substantia nigra (zwarte kern) en de bijniermerg. Dopamine heeft meerdere effecten op het lichaam, waaronder het stimuleren van de stemming, het remmen van de prolactinesecretie, het verbeteren van de lichaamsbeweging en het helpen van het sympathische zenuwstelsel.
Manieren om endorfines te verhogen
De fysieke voordelen van lichaamsbeweging kunnen niet worden ontkend. De voordelen voor de geestelijke gezondheid zijn net zo indrukwekkend, grotendeels dankzij endorfines. Hoewel je waarschijnlijk meer voordelen zult zien van meer lichaamsbeweging, is elk bedrag beter dan geen. Hoe verhoog je de endorfinewaarde:
- Oefening
- Acupunctuur
- Meditatie
- Aromatherapie
- Seks
- Eten en drinken
- Gelach
- Emoties
- Vriendelijkheid
- Muziek
- Zonlicht
- Massage
- Baden
Als je op zoek bent naar een boost voor endorfine, zijn er een paar dingen waarmee je rekening moet houden. Endorfine-afgifte is gekoppeld aan continue inspanning. De afgifte van endorfine vindt plaats na circa 30 minuten sporten. Oefening met matige intensiteit is misschien het beste. Matige lichaamsbeweging betekent dat de hartslag en ademhaling versnellen. Je kunt praten, maar je bent misschien een beetje kortademig en je zult waarschijnlijk op zijn minst een beetje zweten. Groepstraining kan je een betere endorfine-boost geven.
Veel mensen die aan medische onderzoeken deelnemen, vonden het nuttig voor een reeks problemen, waaronder:
- chronische pijn
- slapeloosheid
- angst en depressie
- premenstrueel syndroom (PMS), inclusief krampen
Tot slot
Onderzoek wees uit dat bij acupunctuur de endorfine-afgifte worden geactiveerd wanneer de naalden worden ingebracht. Als je acupunctuur heeft overwogen, vooral om pijn te behandelen, is het misschien het proberen waard. Het is veilig voor de meeste mensen en de toegevoegde endorfineboost kan leiden tot positieve gevoelens, die verder gaan dan pijnverlichting alleen.
Meditatie kan helpen te ontspannen en een innerlijk gevoel van kalmte bereiken. Het kan ook andere gezondheidsvoordelen bieden, waaronder:
- verbeterde fysieke wellness
- verbeterde stemming
- verhoogd vermogen om met ziekte om te gaan
- beter slapen
Zie ook: