Als de nieren niet werken zoals ze zouden moeten, kan dit leiden tot jicht. Het is belangrijk om toekomstige aanvallen van jicht te behandelen en te voorkomen, omdat dit kan leiden tot permanente gewrichts- en botschade. Aangezien nierziekte en jicht nauw verwant zijn, is het beschermen van de nierfunctie een manier om de symptomen van jicht te verminderen.
Wat is jicht?
Jicht is een ernstigere vorm van artritis. Het wordt veroorzaakt door een ophoping van urinezuur, dat van nature in het lichaam voorkomt. Het urinezuur kristalliseert en nestelt zich in de gewrichten. De scherpe kristallen kunnen leiden tot plotselinge aanvallen van hevige pijn, zwelling, roodheid en pijn in één of meer gewrichten. Ze kunnen ook de nieren beschadigen en tot een nierziekte leiden.
Wat veroorzaakt de opbouw van jicht en urinezuur?
Jicht treedt op wanneer urinezuur zich ophoopt en (scherpe) uraatkristallen vormt, die zich in gewrichten nestelen en ontstekingen en pijn veroorzaken.
Enkele redenen voor hoge waarden van urinezuur zijn onder meer:
- Eetpatroon Het lichaam produceert urinezuur om purines af te breken, die worden aangetroffen in rood vlees ( onder meer rund-, varkens-, lams en wildvlees), dranken gezoet met fruitsuiker, alcohol en sommige zeevruchten, waaronder ansjovis, sardines, mosselen, garnalen, sint-jakobsschelpen, forel en tonijn
- Gewicht Bij overgewicht kan het lichaam meer urinezuur produceren dan het nodig heeft
- Medicijnen Bepaalde medicijnen, zoals medicijnen die worden gebruikt om hoge bloeddruk te behandelen, kunnen het urinezuur in het lichaam verhogen. Praat met de arts voordat men vrij verkrijgbare medicijnen en supplementen gaat gebruiken
Wat zijn de symptomen van jicht?
De symptomen van jicht treden meestal plotseling op en meestal ’s nachts. Deze symptomen zijn onder meer:
- Ernstige gewrichtspijn Hoewel jicht elk gewricht kan aantasten, komt het vaak voor in de grote teen, enkels, knieën, ellebogen, polsen en vingers
- Ontsteking en roodheid Wanneer de kristallen zich in een gewricht nestelen, wordt dat gewricht rood, gezwollen en zacht.
- Beperkt bewegingsbereik Omdat de kristallen zich rond de gewrichten vormen, zijn deze gewrichten mogelijk niet goed te bewegen of kunnen stijf aanvoelen
Sommige mensen kunnen eenmaal symptomen van jicht ervaren. Anderen kunnen meerdere keren per jaar symptomen hebben. Controleer hoe u zich voelt en neem contact op met de arts als u een van de bovenstaande symptomen ervaart, vooral als ze frequenter of ernstiger worden.
Wat is het verband tussen jicht en nierziekte?
Nierziekte kan leiden tot een hoog urinezuurgehalte in het bloed, dus het wordt vaak geassocieerd met jicht. Als iemand met een nierziekte leeft, zijn de nieren niet goed in staat om afvalproducten, waaronder urinezuur, goed uit het bloed te filteren. Hierdoor kan urinezuur worden opgebouwd, wat een aanval van jicht kan veroorzaken.
Recente onderzoeken hebben aangetoond dat mensen met jicht in vergelijking met mensen die geen jicht hebben:
- 29 procent meer kans op gevorderde chronische nierziekte (Chronic kidney disease – CKD)
- 200 procent meer kans op nierfalen
Jicht kan een waarschuwingssignaal zijn voor CKD of kan betekenen dat men een hoger risico loopt op een nierziekte. Als er symptomen zijn van jicht, dient er contact te worden opgenomen met de arts om de oorzaak te achterhalen en of behandelingen voor nieraandoeningen noodzakelijk zijn. Gelukkig kan men, als men met jicht en nierziekte leeft, veranderingen in levensstijl aanbrengen om symptomen te helpen voorkomen.
Hoe wordt jicht behandeld
Veranderingen in levensstijl kunnen helpen de ernst en frequentie van aanvallen te verminderen om gezondheidsproblemen op de lange termijn te voorkomen
- Nuttig een gezond dieet. Het volgen van een gezond dieet met volkoren granen, fruit, groenten en magere zuivelproducten kan de frequentie van jichtaanvallen verminderen. Verminder de inname van alcohol, rood vlees en voedingsmiddelen met een hoog purinegehalte
- Lichaamsbeweging kan helpen om een gezond gewicht te behouden. Het vermindert ook de hoeveelheid urinezuur die het lichaam aanmaakt
- Gebruik medicijnen. Als dieet en lichaamsbeweging niet voldoende zijn om de symptomen van jicht te verminderen, overleg dan met de arts over medicijnen (bv colchicine: ontstekingsremmer gewrichten bij jicht; allopurinol: zorgt voor minder urinezuur in het bloed)
Jicht voorkomen bij een nieraandoening
Maatregelen nemen om de progressie van nieraandoeningen te vertragen, kan het risico op andere gezondheidsproblemen helpen verminderen. De onderstaande tips zijn bedoeld om de nierfunctie te beschermen om toekomstige aanvallen van jicht te voorkomen of de ernst ervan te verminderen. Zorg ervoor dat u met uw arts praat om een behandelplan op te stellen dat het beste bij u past.
- Volg een gezond niervriendelijk dieet. Door de natrium- en eiwitinname te verminderen, kunt u zich op uw best voelen terwijl u op een gezond gewicht blijft. Dit betekent echter niet dat je al het eten en drinken waar je van houdt moet opgeven. Bekijk niervriendelijke recepten voor inspiratie
- Neem de medicijnen zoals voorgeschreven. Bepaalde medicijnen die worden gebruikt om jicht te behandelen, zijn niet veilig voor de nieren. Zorg ervoor dat u met uw arts praat over welke medicijnen u moet nemen en hoe vaak
- Houd uw gewicht in de gaten. Obesitas is een risicofactor voor jicht. In combinatie met een nierziekte kan het de kans op jicht vergroten. Werk samen met een diëtiste of verpleegkundige om een plan te ontwikkelen voor het bereiken en behouden van een gezond gewicht. Dit zorgteam kan ook helpen het gewicht te controleren en eventuele wijzigingen bij te houden
- Zorg voor een gezonde bloeddruk. Het verlagen van de bloeddruk is belangrijk voor de bescherming van de nieren en de algehele gezondheid. De arts kan helpen bij het opstellen van een behandelplan om de bloeddruk onder controle te krijgen
- Zorg voor een gezonde bloedsuikerspiegel. Frequente of aanhoudende hoge bloedsuikerspiegel kan schade aan de zenuwen, bloedvaten en nieren veroorzaken. Om het risico op een jichtaanval te helpen verminderen, is het belangrijk om de bloedsuikerspiegel in evenwicht te houden
Tot slot
Het behandelen en voorkomen van jicht is belangrijk om de algehele gezondheid te beschermen en ervoor te zorgen dat men zich op zijn best voelt. Als er symptomen van jicht zijn, neem dan contact op met uw arts. Het kan een waarschuwingssignaal zijn voor CKD. De arts en het zorgteam kunnen helpen bepalen welke veranderingen in levensstijl mogelijk moet worden toegepast en welk behandelplan het beste is.