In het laatste kwartaal van het jaar start wederom het circus om de zorguitgaven van het lopend jaar te bekijken en van het jaar daarop te bepalen. Hierop zal de zorgpremie worden gebaseerd. Daarbij wordt ook gekeken naar het eigen risico en wat de patiënt aan (extra) eigen bijdrage moet gaan betalen.
Zorgverzekeringswet (ZFW)
Tot 2006 was een groot deel van de Nederlanders verzekerd via het ziekenfonds. Zat men boven de zogenaamde loongrens, dan was men aangewezen op een particuliere zorgverzekering. Van eigen risico of eigen bijdragen was geen sprake. Vrijwel alles werd vergoed. In 2006 gingen beide verzekeringen op in een nieuwe ZFW, die bestond uit een basisverzekering (verplicht) en een vrijwillig af te sluiten aanvullende verzekering. De invoering van de huidige ZFW, ingevoerd door minister Hoogervorst (VVD) in 2006, waarin de zorg ‘aan de markt’ werd overgelaten om de zorguitgaven te beperken, heeft averechts gewerkt. Van dit doel van ‘marktwerking’, is bitter weinig terecht gekomen. De kosten zijn geëxplodeerd! In het jaar voor de invoering van de wet werd er jaarlijks 65,4 miljard euro aan zorg uitgegeven. In het jaar 2021 bedroegen de totale kosten 124,8 miljard euro (bron CBS). Het RIVM heeft berekend, dat in 2060 de zorguitgaven 291 miljard euro zullen bedragen.
Zorgkosten
Bedroeg de maandpremie voor de basisverzekering in 2005, dus voor de invoering van dit stelsel, gemiddeld € 20 per persoon. In 2022 bedraagt deze € 128. Dit is 6,5 keer zoveel. Daarnaast werd er per 1 januari 2008 een verplichte eigen risico ingevoerd van € 150 per jaar, dat inmiddels is opgelopen tot € 385. Tussendoor zijn er eigen bijdragen ingevoerd, het gedeelte aan genees- en hulpmiddelen, dat de patiënt naast de premie en het eigen risico zelf moet betalen. Veel hiervan werd helemaal niet meer vergoed.
Deelt men de totale zorgkosten van 124,8 miljard euro (2021) door het totaal aantal inwoners van Nederland (17,6 miljoen 2021, CBS), dan komt men op een gemiddelde uit van € 7.090 per inwoner per jaar, dus inclusie baby’s en hoogbejaarden. Dit wordt opgebracht door belasting, zorgpremie, eigenrisico en eigen bijdrage.
Zorgverzekeraars
De uitvoering van de zorgverzekeringswet werd overgedragen aan zorgverzekeraars. Dit zijn commerciële instanties, die één doel voor ogen hebben: winst maken. Zij lopen geen enkel risico, want als de jaarrekening negatief dreigt uit te vallen, zal de burger het jaar daarop dit tekort via de zorgpremie moeten gaan aanvullen. Hun eventuele winst wordt bepaald door de som van uitbetaalde zorgkosten plus de bedrijfsvoering. Dit laatste is niet gering! De enige partij die veel profijt heeft van marktwerking is de zorgverzekeraar. Hij bepaalt waar iemand geholpen wordt, door wie, wanneer, hoe en welke medicijnen vergoed worden. Hierdoor worden de kosten gedrukt en de winst vergroot.
Diagnose Behandelcombinatie (DBC)
Een jaar voor invoering van de nieuwe ZVW is de Diagnose Behandelcombinatie (DBC) ingevoerd. Deze systematiek wordt gebruikt als basis voor de zorgrekening, die men van de zorgverlener ontvangt. Het systeem is omstreden, duur en zeer fraudegevoelig. Zelfs bij een éénmalig bezoek aan een specialist wordt een DBC geopend van vele honderden euro’s. Wie kent niet de berichten over een teek of oorsmeer verwijderen van meer dan duizend euro! Intercollegiale consulten, zoals vroeger, waarbij je tot drie bezoeken gratis een andere specialist mocht raadplegen, bestaat niet meer. Alles verloopt via de huisarts en wordt er een nieuwe DBC geopend, ook al zit de specialist in dezelfde gang.
Tot slot
Alleen zicht houden op de totale kosten en geen oog hebben voor de uitgaven verhogen de zorgkosten enorm. Om de zorg efficiënter te maken en in de toekomst betaalbaar te houden, dienen er een aantal basisprincipes rigoureus te worden veranderd, zoals Nadruk leggen op preventie, gezondheid en gezond blijven; Eenvoudiger declaratiesysteem; Minder administratie; Afschaffen contractering voor praktijkhouders; Herinvoering intercollegiaal consult; Één basisverzekering onder regie en premie-inning van de overheid; Mondzorg opnemen in basispakket; Betere en onderbouwde informatieverstrekking door zorgverzekeraar aan de cliënt/patiënt; Herinrichten ministerie van VWS tot een ministerie van Gezondheid, Welzijn en Wonen; Invoering van patiëntgebonden dossier in plaats van EPD.