Astma, een chronische ontsteking van de luchtwegen

Astma is een veel voorkomende longaandoening die ademhalingsmoeilijkheden veroorzaakt. Het treft mensen van alle leeftijden en begint vaak in de kindertijd, hoewel het zich ook voor het eerst bij volwassenen kan ontwikkelen. Er is momenteel geen remedie, maar er zijn eenvoudige behandelingen, die kunnen helpen de symptomen onder controle te houden, zodat het geen grote impact op uw leven heeft.

Symptomen van astma
De meeste kinderen en volwassenen met astma hebben momenten waarop hun ademhaling moeilijker wordt. Sommige mensen met ernstige astma hebben meestal ademhalingsproblemen. De symptomen kunnen soms tijdelijk erger worden. Dit staat bekend als een astma-aanval. Deze symptomen kunnen aan vele oorzaken ten grondslag liggen, maar de kans op astma is groter als ze:

• vaak gebeuren en blijven terugkomen
• ’s nachts plaatsvinden en’ s morgens vroeg erger worden
• lijken te gebeuren als reactie op een astma-trigger zoals lichaamsbeweging of een allergie (zoals pollen of dierenbont)

Ga naar de huisarts als u denkt dat u of uw kind astma heeft, of als u astma heeft en het moeilijk vindt om dit onder controle te krijgen.

Astma-aanvallen
Astma kan soms voor een korte tijd erger worden. Dit staat bekend als een astma-aanval. Het kan plotseling gebeuren, of geleidelijk over een paar dagen. Tekenen van een ernstige astma-aanval zijn onder meer:

• piepende ademhaling, hoesten en een beklemmend gevoel op de borst die ernstig en constant worden
• buiten adem zijn tijdens eten, spreken of slapen
• sneller ademen
• een beklemmende borst. Het kan aanvoelen alsof er een band omheen zit
• hoesten
• een snelle hartslag
• slaperigheid, verwarring , uitputting of duizeligheid
• blauwe lippen en/of vingers
• flauwvallen

Symptomen van een astma-aanval
Tekenen dat u mogelijk een astma-aanval heeft, zijn onder meer:

• uw symptomen worden erger (hoesten, kortademigheid, piepende ademhaling of beklemming op de borst)
• uw verlichtende inhalator helpt niet
• je bent te weinig lucht om te spreken, eten of slapen
• je ademhaling gaat sneller en het voelt alsof je niet op adem kunt komen
• uw piekstroomscore is lager dan normaal
• kinderen kunnen ook klagen over buikpijn of pijn op de borst

De symptomen zullen niet s;echts plotseling optreden. In feite komen ze vaak langzaam op, in een paar uur of dagen.

Oorzaken
De exacte oorzaak van astma is onbekend. Astma wordt veroorzaakt door zwelling (ontsteking) van de luchtpijp die lucht in en uit de longen transporteert. Astma maakt de luchtpijp zeer gevoelig, waardoor deze tijdelijk smaller wordt. Het kan willekeurig gebeuren of na blootstelling aan een trigger. Veel voorkomende astma-triggers zijn:

• allergieën (bijvoorbeeld voor huisstofmijt, dierenbont of pollen)
• rook, vervuiling en koude lucht
• infecties zoals verkoudheid of griep

Het identificeren en vermijden van uw astma-triggers kan u helpen uw symptomen onder controle te houden.

Diagnose
Ga naar de huisarts als u denkt dat u of uw kind astma heeft. Verschillende aandoeningen kunnen vergelijkbare symptomen veroorzaken, dus het is belangrijk om een ​​juiste diagnose en een juiste behandeling te krijgen. De huisarts kan astma meestal diagnosticeren door naar symptomen te vragen en enkele eenvoudige tests uit te voeren. Astma kan meestal worden vastgesteld aan de hand van uw symptomen en enkele eenvoudige tests. Een huisarts kan het waarschijnlijk diagnosticeren, maar bij twijfel kan deze u doorverwijzen naar een specialist. De arts kan het volgende vragen:

• welke symptomen u heeft
• wanneer ze plaatsvinden en hoe vaak
• als iets ze lijkt te triggeren
• als u aandoeningen heeft zoals eczeem of allergieën, of een familiegeschiedenis hiervan

De arts kan u aanraden om enkele tests uit te voeren om te bevestigen of u astma heeft. Deze zijn niet altijd gemakkelijk te doen bij jonge kinderen, dus uw kind kan een astma-inhalator krijgen om te zien of dit helpt om de symptomen te verlichten totdat ze oud genoeg zijn om de tests te ondergaan.

Tests voor astma
De belangrijkste tests die worden gebruikt om astma te diagnosticeren, zijn:

• FeNO-test: u ademt in een machine die het niveau van stikstofmonoxide in uw adem meet, wat een teken is van een ontsteking in uw longen
• spirometrie: u blaast in een apparaat die meet hoe snel u uitademt en hoeveel lucht u in uw longen kunt houden
• piekstroomtest: u blaast in een handapparaat dat meet hoe snel u kunt uitademen en dit kan gedurende een paar weken meerdere keren worden gedaan om te zien of dit na verloop van tijd verandert

Nadat bij u de diagnose astma is gesteld, kunt u ook allergietesten ondergaan om te zien of uw symptomen kunnen worden veroorzaakt door een allergie.

Behandelingen voor astma
Astma wordt meestal behandeld met een inhalator, een klein apparaatje waarmee u medicijnen kunt inademen. De belangrijkste soorten zijn:

• noodinhalatoren – worden gebruikt wanneer dat nodig is om astmasymptomen snel voor een korte tijd te verlichten
• preventer-inhalatoren – worden elke dag gebruikt om astmasymptomen te voorkomen
• Sommige mensen hebben ook tabletten nodig.

Inhalatoren
Inhalatoren kunnen helpen:

• de symptomen te verlichten wanneer ze zich voordoen (verlichtingsinhalatoren)
• de ontwikkeling van symptomen te stoppen (preventieve inhalatoren)

Sommige mensen hebben een inhalator nodig die beide doet (combinatie-inhalatoren).

• Reliever-inhalatoren
  De meeste mensen met astma krijgen een verlichtingsinhalator. U gebruikt een verlichtende inhalator om uw symptomen te behandelen wanneer ze zich voordoen. Ze zouden uw symptomen binnen een paar minuten moeten verlichten. Vertel het een huisarts of astma-verpleegkundige als u uw noodinhalator 3 of meer keer per week moet gebruiken. Ze kunnen een aanvullende behandeling voorstellen, zoals een preventieve inhalator. Reliever-inhalatoren hebben weinig bijwerkingen, maar ze kunnen soms een paar minuten na gebruik beven of een snelle hartslag veroorzaken.
• Preventie-inhalatoren
  Als u vaak een noodinhalator moet gebruiken, heeft u mogelijk ook een preventieve inhalator nodig. U gebruikt elke dag een preventieve inhalator om de ontsteking en gevoeligheid van uw luchtwegen te verminderen, waardoor uw symptomen niet meer optreden. Het is belangrijk om het te gebruiken, zelfs als u geen symptomen heeft. Neem contact op met een huisarts of astmaverpleegkundige als u symptomen blijft houden tijdens het gebruik van een preventieve inhalator.
  Preventer-inhalatoren bevatten steroïde medicijnen. Ze hebben meestal geen bijwerkingen, maar kunnen soms het volgende veroorzaken:
  • een schimmelinfectie van de mond of keel (spruw)
  • een schorre stem
  • een zere keel

  U kunt deze bijwerkingen helpen voorkomen door een spacer te gebruiken, een holle plastic buis die u aan uw inhalator bevestigt en door uw mond te spoelen of uw tanden te poetsen na gebruik van uw inhalator.

• Combinatie-inhalatoren
  Als het gebruik van verlichtende en preventieve inhalatoren uw astma niet onder controle houdt, heeft u mogelijk een inhalator nodig die beide combineert. Combinatie-inhalatoren worden elke dag gebruikt om het optreden van symptomen te helpen stoppen en om langdurige verlichting te bieden als ze zich voordoen. Het is belangrijk om het regelmatig te gebruiken, ook als u geen symptomen heeft. Bijwerkingen van combinatie-inhalatoren zijn vergelijkbaar met die van inhalatoren voor verlichting en preventie.

Tabletten
Mogelijk moet u ook tabletten innemen als het gebruik van alleen een inhalator niet helpt bij het onder controle houden van uw symptomen.

• Leukotriene receptorantagonisten (LTRA’s)
  LTRA’s zijn de belangrijkste tabletten die worden gebruikt voor astma. Ze zijn ook verkrijgbaar in de vorm van siroop en poeder. U neemt ze elke dag in om het optreden van uw symptomen te helpen stoppen. Mogelijke bijwerkingen zijn buikpijn en hoofdpijn.
• Theofylline
  Theofylline kan ook worden aanbevolen als andere behandelingen niet helpen om uw symptomen onder controle te houden. Het wordt elke dag ingenomen om te voorkomen dat uw symptomen optreden. Mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn en misselijkheid.
• Steroïde tabletten
  Steroïde tabletten kunnen worden aanbevolen als andere behandelingen niet helpen om uw symptomen onder controle te houden.
  Ze kunnen worden ingenomen:
  • onmiddellijke behandeling als u een astma-aanval heeft
  • elke dag als langdurige behandeling om symptomen te voorkomen – dit is meestal alleen nodig als u zeer ernstige astma heeft en inhalatoren uw symptomen niet onder controle houden
  • Langdurig of veelvuldig gebruik van steroïdtabletten kan af en toe bijwerkingen veroorzaken zoals:
    • verhoogde eetlust, wat leidt tot gewichtstoename
    • gemakkelijk blauwe plekken
    • stemmingswisselingen
    • fragiele botten (osteoporose)
    • hoge bloeddruk

    U wordt regelmatig gecontroleerd terwijl u steroïdtabletten gebruikt om te controleren op tekenen van problemen.

Andere behandelingen
Andere behandelingen, zoals injecties of operaties, zijn zelden nodig, maar kunnen worden aanbevolen als alle andere behandelingen niet helpen:

• Chirurgie
  Een procedure die bronchiale thermoplastiek wordt genoemd, kan worden aangeboden als behandeling voor ernstig astma. Het werkt goed en er zijn geen ernstige zorgen over de veiligheid ervan.
  Tijdens een bronchiale thermoplastiek wordt u verdoofd of onder algehele narcose gebracht. Het houdt in dat u er een dunne, flexibele buis door uw keel in uw longen wordt gebracht. Warmte wordt vervolgens gebruikt op de spieren rond de luchtwegen om te voorkomen dat ze zich vernauwen en astmasymptomen veroorzaken.

• • Injecties
    Voor sommige mensen met ernstige astma kunnen injecties die om de paar weken worden gegeven de symptomen onder controle houden. De belangrijkste injecties voor astma zijn:
    • benralizumab (Fasenra)
    • omalizumab (Xolair)
    • mepolizumab (Nucala)
    • reslizumab (Cinqaero)

    Deze medicijnen zijn niet geschikt voor iedereen met astma en kunnen alleen worden voorgeschreven door een astmaspecialist. De belangrijkste bijwerking is ongemak op de plaats van injectie.

Hooggebergte therapie
Het Nederlands Astmacentrum Davos in Zwitserland is een kliniek waar patiënten met chronische niet-specifieke longziekte (CNSLD) multidisciplinair worden behandeld. Op basis van een uitgebreid onderzoek kan worden geconcludeerd dat een verblijf in het Nederlands Astmacentrum Davos gunstige effecten heeft op de medische consumptie en op sommige aspecten van de kwaliteit van leven. (inclusief angst en depressie). Positieve veranderingen werden waargenomen in de mate van beperking die de patiënten ervoeren in hun dagelijkse activiteiten. Er werden geen overtuigende veranderingen gevonden in het sociaal functioneren, inclusief sociale steun.

Complicaties
Hoewel astma normaal gesproken onder controle kan worden gehouden, is het nog steeds een ernstige aandoening die een aantal problemen kan veroorzaken. Daarom is het belangrijk om uw behandelplan te volgen en uw symptomen niet te negeren als ze erger worden. Slecht onder controle gehouden astma kan problemen veroorzaken zoals:

• zich de hele tijd moe voelen
• ondermaats presteren op, of afwezigheid van, werk of school
• stress, angst of depressie
• verstoring van uw werk en vrije tijd door ongepland bezoek aan huisarts of ziekenhuis
• longinfecties (longontsteking)
• vertragingen in de groei of puberteit bij kinderen

Astma triggert
Astmasymptomen treden vaak op als reactie op een trigger. Veel voorkomende triggers zijn:

• infecties zoals verkoudheid en griep
• allergieën – zoals pollen, huisstofmijt, dierenbont of veren
• rook, dampen en vervuiling
• geneesmiddelen – met name ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen en aspirine
• emoties, inclusief stress of gelach
• weer – zoals plotselinge temperatuurschommelingen, koude lucht, wind, onweer, hitte en vochtigheid
• schimmel of vochtig
• sporten

Identificeer en vermijd uw triggers
Het is belangrijk om mogelijke astma-triggers te identificeren door te noteren waar u bent en wat u doet als uw symptomen verergeren. Sommige triggers kunnen moeilijk te vermijden zijn, maar het is misschien mogelijk om sommige te vermijden, zoals huisstofmijt, de vacht van huisdieren en sommige medicijnen. Raadpleeg een arts of astma-verpleegkundige voor advies als u denkt dat u een trigger voor uw symptomen heeft geïdentificeerd.

Wie loopt er gevaar?
Een aantal dingen kan uw kans op astma vergroten. Deze omvatten:

• met een allergie-gerelateerde aandoening, zoals eczeem, een voedselallergie of hooikoorts. Deze staan ​​bekend als atopische aandoeningen
• met een familiegeschiedenis van astma of atopische aandoeningen
• bronchiolitis hebben gehad – een veel voorkomende longinfectie bij kinderen
• blootstelling aan tabaksrook als kind
• uw moeder rookt tijdens de zwangerschap
• te vroeg geboren worden (vóór 37 weken) of met een laag geboortegewicht
• Sommige mensen kunnen door hun werk ook het risico lopen astma te ontwikkelen.

Leven met astma
Met behandeling kunnen de meeste mensen met astma een normaal leven leiden. Er zijn ook enkele eenvoudige manieren waarop u kunt helpen uw symptomen onder controle te houden. Dingen die u kunt doen:

• gebruik uw inhalator correct
• Gebruik uw preventer-inhalator of -tabletten elke dag. Dit kan helpen uw symptomen onder controle te houden en astma-aanvallen te voorkomen
• controleer voordat u andere geneesmiddelen gebruikt. Controleer altijd de verpakking om te zien of een geneesmiddel geschikt is voor iemand met astma en vraag een apotheker, arts of verpleegkundige als u ergens over twijfelt
• rook niet of stoppen met roken kan de ernst en frequentie van uw symptomen aanzienlijk verminderen
• sport regelmatig: lichaamsbeweging mag uw symptomen niet veroorzaken als u eenmaal op de juiste behandeling bent;
• eet gezond: de meeste mensen met astma kunnen een normaal dieet volgen
• laat u vaccineren: het is een goed idee om de jaarlijkse griepprik en de eenmalige pneumokokkenvaccinatie te hebben

Zie ook mijn artikelen over:
Chronische bronchitis
Longemfyseeem
Longkanker
COPD – Chronic Obstructive Pulmonary Disease