Narcisme wordt langzamerhand een erkend fenomeen, waar veel over wordt geschreven, maar er is weinig begrip en informatie van wat het betekent om te lijden aan narcistisch slachtoffersyndroom. De trieste waarheid is echter dat als men gedurende een geruime tijd is blootgesteld aan een narcist, men te maken krijgt met een verscheidenheid aan emotionele problemen en negatieve psychologische patronen, die het vermogen bevatten om van het leven te genieten, beperken.
Opleiding
Om het botweg te zeggen: het hebben van een narcist in je leven heeft grote negatieve mentale en emotionele gevolgen voor je. Binnen de geestelijke gezondheidszorg is er een groeiende focus op een reeks psychologische en psychosociale symptomen, die terugkeren wanneer men slachtoffers van narcisten behandelt.
Het is jammer dat maar heel weinig therapeuten zijn opgeleid om het verband te herkennen en te begrijpen tussen een cliënt, die in een giftige relatie zit met een psychopaat of narcist en de psychische problemen van het slachtoffer. Om iemand te ondersteunen met deze hachelijke situatie moet een therapeut begrijpen wat het hebben van een relatie met een narcist doet met de mentale en fysieke gezondheid van de cliënt.
Vaak worden de vele PTSS-achtige symptomen van de cliënt over het hoofd gezien of genegeerd. De studie van hoe psychopaten, sociopaten en narcisten hun familie, vrienden en collages beïnvloeden, is geen onderwerp waaraan therapeuten en andere professionals in de geestelijke gezondheidszorg worden blootgesteld in hun opleiding. Het schijnt belangrijker te zijn meestal hoe te focussen op de eigen middelen van de cliënt en het creëren van strategieën hoe iemand met problemen en stress moet omgaan (coping). Dit is allemaal goed en wel, maar wanneer de cliënt een belangrijke relatie heeft met een narcist of psychopaat, is hij of zij al een expert in coping, zelfs in die mate dat hij of zij volledig opgebrand raakt. Het is cruciaal voor zo’n cliënt om te beseffen dat dit soort relaties niet alleen ongezond zijn, maar zeker ook gevaarlijk.
Slachtoffer
Emotioneel misbruik, manipulatie en leugens hebben invloed op je en het is belangrijk om volledig te begrijpen, dat onderworpen worden aan dit soort behandelingen, niet jouw schuld is! Het is ook niet jouw verantwoordelijkheid wanneer de narcist de keuze maakt om te liegen of te manipuleren. Als je langere tijd in de schaduw van de narcist hebt geleefd, zul je hoogstwaarschijnlijk een kampioen zijn in het aannemen van schuld en schaamte, die echt niet van jou is. Je bent geïndoctrineerd door je narcist om te geloven dat hun wrede gedrag ofwel niet heeft plaatsgevonden (d.w.z. je bent gek en wat je ziet, hoort en voelt, is alleen waar als het je narcist uitkomt) of is jouw verantwoordelijkheid.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat men in de therapie de slachtoffers van de narcisten tegenkomt, maar niet de narcist zelf. Een persoon die therapie zoekt, is een persoon die verantwoordelijkheid neemt en dit is iets dat een narcist niet zal doen. Het is belangrijk dat dit soort lijden wordt erkend en begrepen, zodat de slachtoffers de steun en het begrip kunnen krijgen die ze zo hard nodig hebben.
Als iemand is blootgesteld aan een narcist, zijn er een aantal symptomen die meestal verschijnen en die samen een syndroom vormen, dat doet denken aan PTSS: je twijfelt aan je perceptie van de realiteit. Dit zijn enkele voorbeelden:
- het geloof in de wereld hebben verloren
- in de steek gelaten voelen
- niet langer twijfel aan falen
- zich waardeloos voelen
- vreugde noch trots voelen, wanneer je harde werk resultaten oplevert
- dissociatie
- niet voelen van je behoeften
- behoeften en wensen van de narcist altijd voorop stellen
- pogen om te allen tijde perfect te kunnen presteren en angstig worden als dit niet lukt
- excuses verzinnen
- verminderen van concentratievermogen
- veel energie besteden aan het welzijn van de narcist
- het idealiseren van de narcist
- men is dodelijk uitgeput
- mentale en fysieke gezondheid zijn aangetast
Leven met een narcist
Leven met narcistisch offersyndroom is moeilijk. Toch klampt het slachtoffer zich vaak vast aan zijn of haar liefde voor de narcist. Vaak is men eraan gewend geraakt, zo verward en zo gewend om zichzelf niet te vertrouwen, dat men het vermogen is verloren om voor zichzelf op te komen en een ander pad voor zichzelf te kiezen.
Wellicht is men opgegroeid met één of beide ouders, die narcistisch waren. De onvoorwaardelijke liefde van een kind voor zijn verzorgers is een aangeboren en biologische voorwaarde om te overleven, zelfs als men onderhevig is aan misbruik en verwaarlozing. Misschien is het de partner of een van de broers en zussen? Wie het ook is, vraag jezelf af of je je geliefd voelt?
Tot slot
Als men slachtoffer is van een narcist, is men misschien net zo afhankelijk van hem of haar geworden als een alcoholist van alcohol. Het vergt moed om de situatie te zien voor wat ze is. Vraag jezelf af: is je relatie stimulerend of ontkrachtend? Put deze relatie het leven uit zich? Waarom denkt men dat het oké is dat hij of zij je als een deurmat behandelt? Vergeet niet dat jij het bent en niemand anders, die mensen leert hoe ze je moeten behandelen.
Het leven kan beter. Kom uit de emotionele mist en krijg je leven terug, niets is belangrijker. Je kunt weer jezelf worden. Je kunt ervoor kiezen om van jezelf te houden en afstand te nemen van emotioneel misbruik.
Andere artikelen over dit onderwerp:
Een narcist loslaten, een moeilijk proces
De narcist, meestal een drama voor de omgeving
Narcissistic Victim Syndrome
Waarom trekken HSP’ers en narcisten elkaar aan?
Met HSP functioneren in een werkomgeving