Autisme spectrum stoornis (ASS)

Posted on mei 10, 2020 by Koos Dirkse

Mentale gezondheid

Autisme spectrum stoornis (ASS) is een ontwikkelingsstoornis, die communicatie en gedrag beïnvloedt. Hoewel autisme kan worden gediagnosticeerd op elke leeftijd, wordt het toch een “ontwikkelingsstoornis” genoemd, omdat de symptomen over het algemeen verschijnen in de eerste twee jaar van het leven.

Om een autistische stoornis te diagnosticeren, gaat men uit van de volgende symptomen:

Moeite met communicatie en interactie met andere mensen
Beperkte interesses en repetitief gedrag
Symptomen die het vermogen van de persoon om goed te functioneren op school, werk en andere aspecten van het leven, pijn doen

Autisme staat bekend als een “spectrum” stoornis, omdat er grote variatie in het type en de ernst van de symptomen, die mensen ervaren. ASS komt voor in alle etnische, raciale en economische groepen. Hoewel ASS een levenslange aandoening kan zijn, kunnen door behadelingen de symptomen en het vermogen om te functioneren van een persoon, verbeteren.

Tekenen en symptomen van ASS
Mensen met ASS hebben moeite met sociale communicatie en interactie, beperkte interesses en repetitief gedrag. De onderstaande lijst geeft enkele voorbeelden van soorten gedrag die worden gezien bij mensen met ASS. Niet alle mensen met ASS zullen alle gedragingen tonen, maar de meesten vertonen meerdere punten.

Sociale communicatie / interactie gedrag kan omvatten:

Weinig of inconsistent oogcontact maken
Neiging om niet te kijken of te luisteren naar andere mensen
Zelden plezier kunnen delen over objecten of activiteiten
Niet reageren op iemand die zijn of haar naam roept of andere verbale pogingen om aandacht te krijgen of traag te reageren
Problemen hebben met gesprekken
Vaak uitgebreid praten over een favoriet onderwerp zonder te merken dat anderen niet geïnteresseerd zijn of zonder anderen een kans te geven om te reageren
Het hebben van gezichtsuitdrukkingen, bewegingen en gebaren die niet overeenkomen met wat hij of zij zegt
Het hebben van een ongebruikelijke van stemtoon
Problemen hebben met het begrijpen van het standpunt van een andere persoon of niet in staat zijn om de acties van andere mensen te voorspellen of te begrijpen

Beperkend / repetitief gedrag kan zijn:

Het herhalen van bepaalde gedragingen of het hebben van ongebruikelijk gedrag. Bijvoorbeeld, herhalende woorden of zinnen, een gedrag genaamd echolalie
Een blijvende intense interesse hebben in bepaalde onderwerpen, zoals cijfers, details of feiten
Het hebben van overdreven interesses, zoals met bewegende objecten
Overstuur raken door kleine veranderingen in een routine
Meer of minder gevoelig zijn dan andere mensen voor zintuiglijke input, zoals licht, lawaai, kleding of temperatuur

Mensen met ASS kunnen ook last hebben van slaapproblemen en prikkelbaarheid. Hoewel mensen met ASS veel uitdagingen ervaren, kunnen ze ook veel sterke punten hebben, waaronder:

In staat zijn om dingen in detail te leren en informatie te onthouden voor langere tijd
Sterke visuele en auditieve leerlingen zijn
Uitblinken in wiskunde, wetenschap, muziek of kunst

Oorzaken en risicofactoren
Hoewel wetenschappers de exacte oorzaken van ASS niet kennen, suggereert onderzoek dat genen, in samenhang met invloeden uit de omgeving om de ontwikkeling te beïnvloeden, op deze manieren leiden tot ASS. Hoewel wetenschappers nog steeds proberen te begrijpen waarom sommige mensen ASS ontwikkelen en anderen niet, zouden sommige risicofactoren kunnen zijn:

Het hebben van een broer of zus met ASS
Het hebben van oudere ouders
Met bepaalde genetische aandoeningen kunnen mensen met aandoeningen zoals het syndroom van Down, fragiele X-syndroom, en Rett syndroom meer kans hebben op ASS hebben
Zeer laag geboortegewicht

Diagnose van ASS
Artsen diagnosticeren ASS door te kijken naar het gedrag en de ontwikkeling van een persoon. ASS kan meestal betrouwbaar worden gediagnosticeerd rond de leeftijd van twee jaar. Het is belangrijk voor mensen met bezorgdheid om zo snel mogelijk een beoordeling te zoeken, zodat een diagnose kan worden gesteld en de behandeling kan beginnen.

Diagnose bij jonge kinderen
Diagnose bij jonge kinderen is vaak een proces in twee fasen.

Fase 1: Algemene Ontwikkelingsscreening tijdens gezond kind-checkups
Elk kind moet een gezond kind check-ups krijgen door een (kinder)arts. Degenen met een hoog risico zijn kinderen, die een familielid hebben met ASS, enkele ASS gedragingen vertonen en oudere ouders hebben, bepaalde genetische aandoeningen hebben, of die zijn geboren op een zeer laag geboortegewicht.
De ervaringen en opmerkingen van ouders zijn erg belangrijk in het screeningsproces voor jonge kinderen. Soms zal de arts vragen stellen aan ouders over het gedrag van het kind en deze antwoorden combineren met informatie uit ASS-screeningstools en met zijn of haar observaties van het kind. Kinderen die ontwikkelingsproblemen vertonen tijdens dit screeningsproces worden doorverwezen voor een tweede fase van evaluatie.
Fase 2: Aanvullende evaluatie
Deze tweede evaluatie is met een team van artsen en andere gezondheidswerkers, die ervaring hebben met het diagnosticeren van ASS.
Dit team kan bestaan uit:
- Een ontwikkelingsarts, die een speciale opleiding heeft gehad in de ontwikkeling van kinderen;
- Een kinderpsycholoog en/of kinderpsychiater, die gespecialiseerd is in hersenontwikkeling en -gedrag;
- Een neuropsycholoog, die zich richt op het evalueren, diagnosticeren en behandelen van neurologische, medische en neuro-ontwikkelingsstoornissen;
- Een logopedist, die een speciale opleiding in communicatieproblemen.
De uitkomst van de evaluatie zal resulteren in een formele diagnose en aanbevelingen voor de behandeling.

Diagnose bij oudere kinderen en adolescenten
ASS-symptomen bij oudere kinderen en adolescenten die naar school gaan, worden vaak eerst herkend door ouders en leerkrachten en vervolgens geëvalueerd door het speciaal onderwijsteam van de school. Het team van de school kan een eerste evaluatie uitvoeren en deze kinderen dan adviseren hun huisarts of artsen te bezoeken, die in ASS gespecialiseerd zijn. Ouders kunnen met deze specialisten praten over de sociale problemen van hun kind, waaronder problemen met subtiele communicatie. Deze subtiele communicatieproblemen kunnen omvatten: het begrijpen van toon van de stem, gezichtsuitdrukkingen of lichaamstaal. Oudere kinderen en adolescenten kunnen moeite hebben met het begrijpen van cijfers, van spraak, humor of sarcasme. Ouders kunnen ook aangeven dat hun kind moeite heeft met het vormen van vriendschappen met leeftijdsgenoten.

Diagnose bij volwassenen
Diagnose ASS bij volwassenen is vaak moeilijker dan het diagnosticeren van ASS bij kinderen. Bij volwassenen kunnen sommige ASS-symptomen overlappen met symptomen van andere psychische stoornissen, zoals angst of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD).

Volwassenen die de tekenen en symptomen van ASS opmerken, moeten met een arts praten en om een verwijzing vragen voor een ASS-evaluatie. Terwijl het testen voor ASS bij volwassenen nog steeds wordt verfijnd, kunnen volwassenen worden verwezen naar een neuropsycholoog, psycholoog, of psychiater, die ervaring heeft met ASS. Deze expert zal vragen stellen over:

Sociale interactie- en communicatie-uitdagingen
Sensorische problemen
Repetitief gedrag
Beperkte interesses

Informatie over de ontwikkelingsgeschiedenis van de volwassene zal helpen bij het stellen van een nauwkeurige diagnose, dus tijdens een ASS-evaluatie kan ook worden gesproken met ouders of andere familieleden.

Het krijgen van een juiste diagnose van ASS als een volwassene kan helpen een persoon te begrijpen over moeilijkheden uit het verleden, identificeren van zijn of haar sterke punten, en het verkrijgen van de juiste vorm van hulp. Er zijn nu onderzoeken aan de gang om de soorten diensten en ondersteuningen te bepalen die het meest nuttig zijn voor het verbeteren van het functioneren en de integratie van de gemeenschap van jongeren in de overgangsleeftijd en volwassenen met ASS.

Tot slot
In 2013 werd een herziene versie van de Diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM) uitgegeven. Deze herziening veranderde de manier waarop autisme is geclassificeerd en gediagnosticeerd. Met behulp van de vorige versie van de DSM, kunnen mensen worden gediagnosticeerd met één van de verschillende afzonderlijke voorwaarden:

Autistische stoornis
Het syndroom van Asperger
Alomtegenwoordige ontwikkelingsstoornis niet anders gespecificeerd (PDD-NOS)

Zie ook de volgende artikelen:

Tags: ASS, autisme, Koos Dirkse, stoornis